علائم ADHD در بزرگسالان: روش کنترل و درمان بیشفعالی

اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) یک تشخیص برای نوعی از اختلال عصبی-رشدی است که شامل مسائل مربوط به توجه، عملکرد اجرایی، بیش فعالی و کنترل تکانشگری است. به طور معمول، علائم ADHD در دوران کودکی ظاهر می شود، اما بیش‌فعالی در برخی از افراد تا بزرگسالی تشخیص داده نمی شود و درمان نمی شود. اما علائم ADHD در بزرگسالان چیست و چطور ظاهر میشود؟

اگر این اختلال خفیف باشد، اگر قبلاً توسط اعضای خانواده یا دیگران تشخیص داده نشده باشد، یا اگر تا زمانی که بر اثر نیازهای زندگی بزرگسالانه مشکلات ایجاد نشده باشد، و به خوبی مدیریت شده باشد، ممکن است تا اواخر زندگی تشخیص داده نشود.

علائم ADHD در بزرگسالان

ADHD در بزرگسالان در مقایسه با کودکان می تواند متفاوت ظاهر شود و درک این علائم برای مدیریت و حمایت موثر بسیار مهم است.

علائم رایج ADHD در بزرگسالان

1. بی توجهی:

بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است برای تمرکز بر روی کارها مشکل داشته باشند، اغلب احساس می کنند به راحتی حواسشان پرت می شود. این ممکن است به صورت مشکل در تکمیل پروژه ها در محل کار، از دست دادن ددلاین‌ ها یا گم شدن مکرر مواردی مانند کلیدها و تلفن ظاهر شود.

2. تکانشگری:

رفتار تکانشی می تواند منجر به تصمیم گیری های عجولانه بدون در نظر گرفتن عواقب آن شود. این مورد ممکن است شامل قطع کردن حرف دیگران، خریدهای غیر ضروری و بدون فکر یا درگیر شدن در فعالیت های مخاطره آمیز باشد.

3. بی قراری:

در حالی که بیش فعالی در کودکان اغلب به صورت حرکت فیزیکی ظاهر می شود، بزرگسالان ممکن است بی قراری را به عنوان یک احساس ناراحتی درونی تجربه کنند. این می تواند منجر به ناتوانی در استراحت یا نیاز مداوم به مشغول بودن شود.

4. نبود سازماندهی:

بسیاری از بزرگسالان مبتلا به ADHD با مشکلات مربوط به سازماندهی، خواه پیگیری وظایف، مدیریت موثر زمان، یا حفظ یک فضای منظم در زندگی، دست و پنجه نرم می کنند. این بی نظمی می تواند منجر به افزایش استرس و واکنش بیش از حد شود.

5. بی نظمی عاطفی:

بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است احساسات شدیدی را تجربه کنند و در مدیریت آنها مشکل داشته باشند. این می تواند منجر به نوسانات خلقی، تحریک پذیری، یا ناامیدی به خاطر شکست های جزئی شود.

6. دشواری در پیگیری:

شروع پروژه ها ممکن است به راحتی انجام شود، اما تکمیل آن می تواند یک چالش باشد. بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است بدون اینکه کاری را که شروع کرده اند تمام کنند، از کاری به کار دیگر بپرند.

اهمیت آگاهی از علائم ADHD در بزرگسالان

شناخت این علائم اولین قدم برای کمک گرفتن است. بسیاری از بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است متوجه این اختلال نباشند و چالش های خود را به ویژگی های شخصیتی یا شرایط زندگی نسبت دهند. با این حال، درک ADHD می تواند به استراتژی های مقابله ای بهتر و بهبود کیفیت زندگی منجر شود.

اگر شما یا کسی که می شناسید این علائم برایش آشنا است، برای ارزیابی و حمایت با یک متخصص سلامت روان صحبت کنید. با استراتژی ها و مداخلات مناسب، بزرگسالان مبتلا به ADHD می توانند در زندگی شخصی و حرفه ای خود پیشرفت کنند.

به یاد داشته باشید، زندگی با ADHD یک محدودیت نیست. یک روش متفاوت برای تجربه جهان است که می توان آن را با آگاهی و ابزارهای مناسب مدیریت کرد.

بفهمید چه چیزی برای شما موثر است

کتاب‌ها، وبلاگ‌ها و مقالات بی‌شماری پیشنهادهای دقیقی برای زندگی با ADHD بزرگسالان دارند. اگرچه این پیشنهادات با نیت خوب هستند، اما اغلب به همان مهارت‌های عملکرد اجرایی نیاز دارند که ADHD با آن تداخل دارد.

افراد مبتلا به ADHD اغلب تحت فشار قرار می گیرند تا به برنامه ها و سیستم هایی که برای مغزهای افراد نوروتیپیک کار می کنند پایبند باشند. اگر در چسبیدن به یک نظام خاص مشکل دارید، اشکالی ندارد که آن انتظار را کنار بگذارید.
توجه داشته باشید که چه چیزی برای شما مفید است و به آن متمایل شوید. به عنوان مثال، بسیاری از افراد کلیدهای خود را روی یک قلاب کنار در نگه می دارند تا گم نشوند. اما افراد مبتلا به ADHD ممکن است به خاطر نیاورند که کلیدهای خود را به قلاب بازگردانند یا نه.

به جای اینکه بهترین مکان را برای کلیدهای خود انتخاب کنید و سعی کنید آنها را به خاطر بسپارید، توجه داشته باشید که به طور طبیعی آنها را کجا قرار می دهید. سپس، آن مکان را به‌عنوان محلی که کلیدهای شما گذاشته می شوند تعیین کنید.

چیزها را جلوی چشم نگه دارید

یکی از نشانه های ADHD فراموشی است. اگر چیزی دور از چشم باشد، فرد مبتلا به ADHD ممکن است آن را به خاطر نیاورد. نشانه های بصری می توانند چیزهای مهم را در خط مقدم نگه دارند.

اگر به یادآوری منظم چیزی نیاز دارید، آن را در یک سبد در مکانی که مرتباً از آن عبور می کنید نگهداری کنید. یک برنامه زمانی داشته باشید که بتوانید آن را ببینید. تخته وایت برد به شما امکان می دهد هر روز آنچه را که باید به خاطر بسپارید یادداشت کنید.

سطح بهینه تحریک خود را تعیین کنید

اگرچه ADHD با علائم خاصی مشخص می شود، اما هر فرد منحصر به فرد است و نیازهای متفاوتی دارد. برخی از افراد برای تمرکز روی یک کار به نویز پس‌زمینه نیاز دارند – اگرچه نویز سفید یا قهوه‌ای ممکن است بیشتر از موسیقی، یک برنامه تلویزیونی یا یک پادکست حواس‌تان را پرت کند. دیگران ممکن است برای حفظ تمرکز نیاز به سکوت داشته باشند.

از طریق آزمون و خطا، بفهمید چه چیزی برای شما مفید است. سپس، فضای کاری خود را متناسب با این نیازها تنظیم کنید. به یاد داشته باشید که نیازهای شما ممکن است در طول زمان تغییر کند، بنابراین انعطاف پذیر باشید و سیستم خود را در صورت نیاز تغییر دهید.

به یاد داشته باشید که مغز شما میل به چیزهای جدید دارد

مغزهای افراد دچار ADHD انتقال دهنده عصبی دوپامین را متفاوت از مغزهای نوروتیپیک پردازش می کنند. به همین دلیل، افرادی که با ADHD بزرگسالان زندگی می کنند اغلب تمرکز بر چیزهای جدید را آسان تر می کنند. تغییرات منظم در محیط یا فضای کاری می تواند مغز را درگیر نگه دارد.

هنگامی که متوجه شدید که روال شما مانند قبل توجه شما را به خود جلب نمی کند، یک تغییر کوچک ایجاد کنید تا چیزها جالب بماند و ذهن خود را درگیر نگه دارید. افراد مبتلا به ADHD تمایل دارند در موقعیت هایی که وظایف مختلفی را انجام می دهند، پیشرفت کنند. این باعث می شود معلم، مهندس، و صاحب کسب و کار کوچک همه مشاغل خوبی برای افراد مبتلا به ADHD باشند. در این نقش ها، وظایف آنها متفاوت است، بنابراین برای مغز ADHD جالب و جدید باقی می مانند.

شفقت به خود را تمرین کنید

بسیاری از افراد مبتلا به ADHD اضطراب و افسردگی را هم تجربه می کنند. آنها اغلب برای مطابقت با استانداردهای نوروتیپیک و حفظ برنامه های نوروتیپیک تلاش می کنند. حتی زمانی که این استانداردها برای عملکرد ضروری نیستند، جامعه اغلب افراد را به دلیل انحراف از آنها تنبیه یا تمسخر می کند.

اگر چیزی برای شما موثر است و مضر نیست، اشکالی ندارد. بدانید که می‌توانید روال‌های مختلف را دنبال کنید، و این بازتابی از ارزش شما به عنوان یک انسان نیست. تمرین کنید که با خودتان مهربان باشید و انتظاراتی را که برای شما مفید نیست کنار بگذارید.

سرزنش کردن خود به دلیل داشتن نیازهای مختلف یا عملکرد مغز می تواند یک چرخه معیوب باشد، که باعث می شود بیشتر تلاش کنید تا خود را مجبور کنید این انتظارات خودسرانه را برآورده کنید و زمانی که قادر به انجام آن نیستید از خودتان ناراحت شوید.

شکستن وظایف

افرادی که با ADHD بزرگسالان زندگی می‌کنند ممکن است تحت تأثیر پروژه‌ها یا وظایفی قرار بگیرند که خیلی بزرگ به نظر می‌رسند یا مراحل زیادی دارند. این می‌تواند باعث ایجاد مشکل در ایجاد انگیزه شود.

هنگام شروع یک کار یا پروژه، به یاد داشته باشید که لازم نیست آن را یکباره تمام کنید. می توانید بخشی از یک کار را انجام دهید و سپس استراحت کنید. به عنوان مثال، اگر شستن ظروف بیش از حد سخت به نظر می رسد، فقط یک بشقاب را بشویید و سپس متوقف شوید. نیمه کاره رها کردن بهتر از شروع نکردن است، و حتی اگر همه چیز را تمام نکرده باشید، متوقف کردن وسط کار اشکالی ندارد.

اگر متوجه شدید که شروع کار به شما انرژی می دهد تا ادامه دهید، می توانید بیشتر بشویید. با این حال، کارها را قدم به قدم بردارید و به خودتان اجازه دهید در صورت لزوم استراحت کنید یا توقف کنید و به دوباره شروع کنید.

از زنگ هشدار و یادآور استفاده کنید

افراد مبتلا به ADHD ممکن است فرافراموشی را تجربه کنند، یا به عبارت دیگر فراموش کنند که فراموش می کنند. به خودشان می گویند :«حتما یادم میمونه».

در عوض، به خود بگویید که اشکالی ندارد که آن را به خاطر نمی آورید. اکنون می توانید آن را یادداشت کرده و یک یادآور برای خود تنظیم کنید. افراد مبتلا به ADHD اغلب گذر زمان را متوجه نمی شوند، بنابراین سرنخ ها و یادآوری های مکرر می تواند به شما کمک کند در مسیر خود بمانید.

ممکن است مجبور شوید چندین یادآور برای چیزهای مختلف تنظیم کنید—زیرا رد کردن زنگ هشدار آسان است و ممکن است فراموش کنید که آن را رد کرده اید. داشتن چندین یادآور یا سرنخ می تواند به شما کمک کند آنچه را که انجام می دهید دنبال کنید و به خاطر بسپارید.

تکنیک بادی دابلینگ را امتحان کنید

“دوبرابر شدن بدن” به حضور فرد دیگری در حین انجام یک کار اشاره دارد. افراد مبتلا به ADHD وقتی روی چیزی کار می کنند اگر فرد دیگری در آنجا حضور داشته باشد بهتر عمل می کنند، زیرا یک نشانه فیزیکی برای یادآوری کار است و به عنوان یک تقویت کننده مسئولیت پذیری عمل می کند.

اگرچه تحقیقات در مورد فواید دوبرابر کردن بدن وجود ندارد، اما برخی از بزرگسالان مبتلا به ADHD گزارش کرده اند که این عمل به آنها کمک می کند تا در حفظ انجام وظایف خود باقی بمانند و عملکرد اجرایی را بهبود بخشند. آنها آن را هنگام انجام فعالیت هایی مانند مطالعه، شستن ظرف ها و ورزش مفید دانسته اند.

درمان های جدید بیش فعالی و علائم ADHD در بزرگسالان بدون دارو

نوروفیدبک

نوروفیدبک یک درمان غیر تهاجمی است که مغز را تشویق می‌کند تا الگوهای فعالیت سالم‌تری ایجاد کند. هدف درمان تنها تغییر طرز فکر و احساس شما نیست، بلکه تغییر مغز شما در سطح بیولوژیکی برای عملکرد بهتر است.

اگر علاقه مندید راجع به اینکه چگونه نوروفیدبک برای درمان بیش فعالی و نقص توجه بیش فعالی به کار می رود، بیشتر بدانید مطلب زیر را بخوانید:

واقعیت مجازی

شواهد اخیر نشان می‌دهد که واقعیت مجازی می‌تواند به تقویت برخی از چالش‌های اصلی درمان ADHD مانند توجه، حل مسئله و مدیریت رفتارهای تکانشی کمک کند. به عنوان مثال، استفاده از VR می‌تواند سناریوهای مجازی ایجاد کند که می‌تواند مهارت‌هایی مانند بازداری پاسخ و کنترل احساسی را تقویت و توانمند کند.

واقعیت مجازی محیط های همه جانبه ای را فراهم می کند. ایده این است که کاربر بتواند مانند زندگی واقعی ببیند، بشنود و احساس کند. در این حالت، محیط یک کلاس درس را با معلم شبیه‌سازی می‌کنند که در آن حواس‌پرتی‌های مختلفی ظاهر می‌شود.  می‌توان عوامل حواسپرتی را در طول جلسات کنترل، افزایش و کاهش داد. هدف این است که کودکان را “تربیت” کنیم تا یاد بگیرند که آنها را نادیده بگیرند و بتوانند به راحتی آنها را تحت کنترل درآورند. هنگامی که بیمار به فعال شدن محرک های حواسپرتی عادت می کند، پاسخ های ذاتی به نوعی کاهش می یابد که به بیمار کمک می کند بر این اختلال غلبه کند.

تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال TMS

TMS از ارتباط بین مغناطیس و الکتریسیته برای تأثیرگذاری بر فعالیت الکتریکی در مغز به صورت غیر تهاجمی و بدون درد استفاده می کند. این را می توان در درمان ADHD با استفاده از امواج مغناطیسی برای تشویق تولید مقدار مناسب انتقال دهنده های عصبی مهار کرد.

این کار به روشی ملایم و تا حد زیادی بدون عوارض جانبی انجام می شود. در طول بسیاری از درمان‌ها طی چند هفته، TMS می‌تواند برای تغییر جهت تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی و کمک به تعادل فعالیت الکتریکی در بخش‌های مناسب مغز مورد استفاده قرار گیرد.

برای دیدن مطلب کامل درمان بیش فعالی و نقص توجه ADHD با TMS، روی این لینک کلیک کنید:

ا‌مروزه با پیشرفت علم تکنیک های مختلفی برای درمان اختلالات روانی ایجاد شده است که بسته به شرایط شما میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. میتوانید از کارشناسان انستیتو سلامت مغز دانا کمک بگیرید تا بهترین و موثرترین درمان برای خود را بیابید. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس  بگیرید.

Mozhan Parsa

درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.