چرا همه چی یادم میره: آیا دچار فراموشی شدید؟ + راه های درمان

در حالی که ممکن است با خود فکر کنید “چرا همه چی یادم میره” یا چرا حافظه من اینقدر بد است، فراموشی بخشی از زندگی است. در واقع، مردم به طرز شگفت آوری سریع فراموش می کنند. تحقیقات نشان داده است که تقریباً 56 درصد اطلاعات در عرض یک ساعت، 66 درصد پس از یک روز و 75 درصد پس از شش روز فراموش می شوند.

واقعیت این است که در حالی که مغز قادر به کارهای چشمگیری است، ظرفیت آن برای ذخیره و یادآوری جزئیات محدود است. چند راه و دلیل مختلف وجود دارد که ما چیزها را فراموش می کنیم.

فراموشی به چه معناست؟

فراموشی عبارت است از از دست دادن یا تغییر در اطلاعاتی که قبلاً در حافظه کوتاه مدت یا بلند مدت ذخیره شده بود. ممکن است ناگهانی رخ دهد یا به تدریج و با از بین رفتن خاطرات قدیمی رخ دهد. در حالی که معمولاً طبیعی است، فراموشی بیش از حد یا غیرعادی ممکن است نشانه مشکل جدی تری باشد.

این مقاله به برخی از دلایل رایج فراموشی می پردازد. همچنین برخی از عوامل احتمالی دیگر را که می تواند منجر به فراموشی شود را بررسی می کند.

فراموشی ناشی از از دست رفتن اطلاعات

آیا تا به حال احساس کرده اید که بخشی از اطلاعات به تازگی از حافظه شما ناپدید شده است؟ یا شاید می دانید که آنجاست، اما به نظر نمی رسد که آن را بتوانید پیدا کنید. ناتوانی در بازیابی خاطره یکی از شایع ترین علل فراموشی است.

پس چرا ما اغلب قادر به بازیابی اطلاعات از حافظه نیستیم؟ یکی از توضیح های احتمالی شکست در بازیابی اطلاعات به عنوان نظریه فروپاشی شناخته می شود.

بر اساس این نظریه، هر بار که یک نظریه جدید شکل می گیرد، یک رد حافظه ایجاد می شود. تئوری پوسیدگی نشان می دهد که با گذشت زمان، این آثار حافظه شروع به محو شدن و ناپدید شدن می کنند. اگر اطلاعات بازیابی و تکرار نشود، در نهایت از بین خواهد رفت.

با این حال، یکی از مشکلات این نظریه این است که تحقیقات نشان داده است که حتی خاطراتی که تکرار نشده اند یا به خاطر سپرده نشده اند، به طور قابل توجهی در حافظه بلند مدت پایدار هستند.

تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که مغز به‌طور فعال خاطراتی را که استفاده نمی‌شوند، هرس می‌کند، فرآیندی که به عنوان فراموشی فعال شناخته می‌شود. با جمع شدن خاطرات، آنهایی که بازیابی نمی شوند در نهایت گم می شوند.

فراموشی ناشی از تداخل

گاهی اوقات افراد به دلیل پدیده ای به نام تداخل فراموش می کنند. برخی از خاطرات با هم رقابت می کنند و با خاطرات دیگر تداخل دارند. هنگامی که اطلاعات بسیار شبیه به سایر اطلاعاتی است که قبلاً در حافظه ذخیره شده است، تداخل احتمال بیشتری دارد.

دو نوع اصلی تداخل وجود دارد:

تداخل فعال زمانی است که یک حافظه قدیمی، به خاطر سپردن یک حافظه جدید را دشوارتر یا غیرممکن می کند.
تداخل عطف به ماسبق زمانی رخ می دهد که اطلاعات جدید در توانایی شما برای به خاطر سپردن اطلاعات آموخته شده قبلی اختلال ایجاد کند.
گاهی اوقات عمل به خاطر سپردن چیزی می تواند منجر به فراموشی چیزهای دیگر شود. تحقیقات نشان می دهد که بازیابی برخی اطلاعات از حافظه می تواند منجر به فراموشی ناشی از بازیابی شود. این امر به ویژه زمانی رایج است که نشانه های بازیابی حافظه بسیار مشابه باشند.

در حالی که این موضوع باعث فراموشی می شود، تحقیقات همچنین نشان می دهد که این نوع فراموشی در واقع می تواند مفید باشد. با فراموش کردن یک خاطره به نفع حافظه دیگر، احتمال تکرار تداخل در آینده را کاهش می دهد.

در حالی که تداخل می تواند یادآوری برخی چیزها را دشوار کند، کارهایی وجود دارد که می توانید برای به حداقل رساندن اثرات آن انجام دهید. تمرین اطلاعات جدید اغلب موثرترین روش است. اساساً با یادگیری بیش از حد چیزهای جدید، کمتر احتمال دارد که اطلاعات قدیمی با اطلاعات جدید رقابت کند.

فراموشی ناشی از عدم ذخیره سازی

گاهی اوقات، از دست دادن اطلاعات ارتباط کمتری با فراموشی دارد و بیشتر به این واقعیت مربوط می شود که در وهله اول هرگز آن را به حافظه بلندمدت تبدیل نکرده است. گاهی اوقات اشکالات رمزگذاری مانع از ورود اطلاعات به حافظه بلند مدت می شود.

در یک آزمایش کلاسیک، محققان از شرکت‌کنندگان خواستند که پنی آمریکا را از میان گروهی از نقاشی‌های سکه‌های نادرست شناسایی کنند. در حالی که مردم با این شیء روزمره آشنا هستند، آنها به طرز شگفت‌آوری در تشخیص جزئیات کلیدی ضعیف بودند.

دلیل این امر این است که فقط جزئیات لازم برای تشخیص سکه ها از سایر سکه ها در حافظه بلند مدت شما رمزگذاری شده است. برای شناسایی یک پنی نیازی به دانستن تصویر یا کلمات دقیق موجود بر روی سکه نیست. از آنجایی که این اطلاعات واقعاً مورد نیاز نیستند، اکثر مردم هرگز آن را به خاطر نمی‌سپارند.
خاطرات نیز تمایل به ساده شدن دارند. در حالی که ممکن است اصل کلی چیزی را به خاطر بسپارید، احتمالاً بسیاری از جزئیات را فراموش خواهید کرد. این در واقع یک عملکرد تطبیقی است که به شما امکان می دهد اطلاعات مهمی را که در آینده باید به خاطر بسپارید، به طور موثر ذخیره کنید.

فراموشی با انگیزه

گاهی اوقات ممکن است به طور فعال برای فراموش کردن خاطرات، به ویژه خاطرات رویدادها یا تجربیات آسیب زا یا آزاردهنده تلاش کنیم. خاطرات دردناک می توانند ناراحت کننده و اضطراب آور باشند، بنابراین ممکن است ما بخواهیم آنها را حذف کنیم. دو شکل اساسی فراموشی انگیزشی عبارتند از: سرکوب، که شکلی آگاهانه از فراموشی است، و بازسرکوب، شکل ناخودآگاه فراموشی.

با این حال، مفهوم خاطرات بازسرکوب شده توسط همه روانشناسان پذیرفته نشده است. یکی از مشکلات حافظه های بازسرکوب شده این است که بررسی علمی اینکه آیا یک خاطره ناخودآگاه بازسرکوب شده است یا خیر، اگر غیرممکن نباشد، دشوار است.

همچنین توجه داشته باشید که فعالیت‌های ذهنی مانند تمرین و به خاطر سپردن راه‌های مهمی برای تقویت حافظه هستند و خاطرات رویدادهای دردناک یا آسیب‌زای زندگی به مراتب کمتر به یاد می‌آیند، بحث می‌شوند یا تکرار می‌شوند.

فراموش کردن خاطرات دردناک و آسیب‌های روحی ممکن است به افراد کمک کند تا بهتر با آن کنار بیایند. در حالی که ممکن است این رویدادها به طور کامل فراموش نشوند، فراموش کردن جزئیات واضح می تواند به کاهش احساسات دشواری که به آن خاطرات متصل است کمک کند و زندگی با آنها را آسان تر کند.

توضیحات دیگر برای فراموشی

همچنین تعدادی از عوامل دیگر وجود دارد که می تواند در فراموشی افراد نقش داشته باشد.

سایر علل شایع فراموشی:

الکل:

نوشیدن الکل می تواند تأثیر منفی بر حافظه داشته باشد، بنابراین بهتر است بیش از یک یا دو نوشیدنی در روز مصرف نکنید.

افسردگی:

علائم شایع افسردگی شامل خلق و خوی غمگین و از دست دادن علاقه است، اما مشکل در تمرکز و فراموشی نیز می تواند در اختلالات افسردگی رخ دهد.

کمبود خواب:

خواب نقش مهمی در تقویت حافظه ایفا می کند، بنابراین کمبود خواب با کیفیت می تواند تاثیر منفی بر حافظه شما داشته باشد.

داروها:

برخی از داروها از جمله داروهای ضد افسردگی، آرام بخش ها و داروهای سرماخوردگی و آلرژی می توانند بر حافظه تأثیر بگذارند.

استرس:

استرس بیش از حد، چه حاد و چه مزمن نیز می تواند در ایجاد فراموشی نقش داشته باشد.

سن:

فراموشی مرتبط با افزایش سن امری عادی و طبیعی است زیرا افراد با افزایش سن، انواع خاصی از زوال شناختی را تجربه می کنند. با این حال، مشکلات مهم فراموشی با افزایش سن ممکن است نشانه مشکل جدی تری مانند بیماری آلزایمر باشد.

اگر نگران فراموشی خود هستید یا با علائم دیگری همراه است، با پزشک صحبت کنید. مداخله زودهنگام می تواند به بهبود نتایج برخی مشکلات و اختلالات حافظه کمک کند، بنابراین مهم است که فوراً به دنبال کمک باشید.

درمان مشکلات حافظه

چگونه فراموشی را به حداقل برسانیم

در حالی که برخی از فراموشی ها اجتناب ناپذیر است، کارهایی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا اطلاعات مهم را در حافظه خود تثبیت کنید.

برخی از اقداماتی که ممکن است به کاهش فراموشی کمک کند عبارتند از:

ورزش:

تحقیقات نشان می دهد که ورزش می تواند به بهبود سریع عملکرد حافظه منجر شود. برای به دست آوردن این مزیت، نیازی به صرف ساعت ها روی تردمیل یا رفتن به باشگاه نیست. نتایج مطالعات نشان می دهد که ورزش کوتاه و بسیار سبک منجر به بهبود سریع عملکرد حافظه می شود.

خواب کافی داشته باشید:

خواب کافی هم برای سلامت جسمی و هم برای سلامت روان ضروری است. در حالی که نیاز به خواب می تواند متفاوت باشد، توصیه معمول برای بزرگسالان هفت تا نه ساعت خواب در شب است.

اطلاعات را تمرین کنید:

گاهی اوقات بهترین راه برای یادآوری چیزی و کاهش احتمال فراموش شدن آن، استفاده از حالت آماده به کاراست: یعنی تمرین. به طور مکرر اطلاعات را مرور کنید تا زمانی که آنها را به حافظه متعهد کنید.

آن را یادداشت کنید:

وقتی همه چیز ناموفق بود، اطلاعات مهم را یادداشت کنید تا بتوانید بعداً به آن مراجعه کنید. در برخی موارد، عمل نوشتن ممکن است به شما کمک کند بعداً آن را بیشتر به خاطر بسپارید.

در حالی که فراموشی اغلب منفی تلقی می شود، در واقع می تواند به بهبود حافظه کمک کند. اینکه بتوانید خاطرات نامربوط را رها کنید و فقط اطلاعات مهم را نگه دارید، به قوی تر نگه داشتن خاطرات ذخیره شده کمک می کند، پدیده ای که به نام فراموشی تطبیقی شناخته می شود.

فراموشی نشانه چیست؟

فراموشی اغلب طبیعی است، اما همچنین می تواند نشانه تعدادی از بیماری ها از جمله افسردگی، عفونت، اختلالات مغزی یا بیماری آلزایمر باشد. همچنین می تواند به عنوان عارضه جانبی برخی داروها رخ دهد.

ما درانستیتو سلامت مغز دانا به شما چگونه کمک کنیم؟

در مرکز سلامت مغز دانا، ما در کمک به افرادی که با مسائل مربوط به مغز دست و پنجه نرم می کنند، تخصص داریم. ابزار نوروفیدبک ما به شما فرصتی برای بهبود عملکرد شناختی، حافظه و حتی عادات خواب را می دهد. ما به شما کمک می کنیم مناسب ترین نوع درمان را برای خود پیدا کنید، و برای ایجاد یک پروتکل درمانی خاص برای نیازهای فردی هر شخص تلاش می کنیم.

وظیفه ما کمک به مغز شما در یادگیری الگوهای سالم است. همانطور که مغز شما بهبود می یابد، حافظه و عملکرد شناختی شما نیز بهبود می یابد. این بهبودها همچنین مغز شما را برای مدت طولانی تری سالم نگه می دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر واحد نوروفیدبک را در سایت ما ببینید یا با کارشناسان مرکز تماس بگیرید.

Mozhan Parsa

درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.