بچم خیلی اذیت میکنه! به عنوان یک مادر، احتمالا تجربه این را داشتید که فرزندتان از دیوار راست بالا رود. ممکن است ببینیم فرزندمان با غذای خود بازی می کند، از همه چیز شکایت میکند، ناله میکند و…
این چیزها آزاردهنده است، با این حال عصبانیت کودک می تواند حتی آزاردهنده تر باشد، ممکن است شما در واکنش به کودک خود عصبانی شوید و رفتاری نشان دهید که بعدا باعث احساس گناه در شما شود و این می تواند شرایط را پیچیده تر کند.
در لحظات اوج عصبانیت، باید به یاد داشته باشید که معمولاً انگیزهای در پشت رفتار کودک شما وجود دارد. دکتر ساره شریعتی روانپزشک کودک کلینیک سلامت مغز توضیح میدهد: «وقتی بچهها نوع خاصی از رفتار را انجام میدهند، به دنبال یکی از این چهار چیز هستند: توجه، فرار، تحریک حسی یا برخی پاداشهای دیگر»
هنگامی که دلیل رفتار او را شناسایی کردید، دو گزینه دارید: به طور فعال به آن رسیدگی کنید، یا به طور کامل آن را نادیده بگیرید. بیایید این چهار روش مختلف را یکی یکی مرور کنیم:
- توجه
“این توجه حتما نباید از جانب والدین باشد – ممکن است از طرف یک خواهر یا برادر باشد، با این حال اگر تسلیم نشوید و توجه یا پاداشی را که به دنبال آن هستند به او ندهید، این رفتار پس از مدتی از بین می رود.
در واقع، اگر میدانید که فرزندتان فقط تلاش میکند تا بی دلیل توجه شما را بگیرید، رویکرد «هیچ کاری نکن» اغلب جواب میدهد، زیرا شما آن چیزی را که او دنبال میکند به او نمیدهید. اما مهم است که توجه داشته باشید که وقتی یک رفتار را نادیده می گیرید، گاهی اوقات ابتدا قبل از اینکه بهتر شود رفتار او بدتر می شود. پس باید کمی صبور باشید
2. در رفتن
البته، بچهها از این عادتهای آزاردهندهشان استفاده میکنند تا از کارهایی که نمیخواهند انجام دهند، خلاص شوند.
3. تحریک حسی
عبارت “تحریک حسی” به سادگی به چیزی اشاره دارد که احساس خوبی دارد. «اگر فرزند شما کاری را انجام میدهد که برای او احساس خوبی دارد، میخواهد به انجام آن ادامه دهد. اگر از خود پرسیده اید که چرا کودک شما با مبل ورمیرود، یا خود را میخاراند، در این مورد، نادیده گرفتن این رفتار بعید است کارساز باشد، زیرا واکنش شما واقعاً آن چیزی نیست که کودکتان به دنبال آن است. دکتر شریعتی پیشنهاد میکند که قوانین یا دستورالعملهایی را برای رفتارهای خاص به او دهید،
4. جایزه
گاهی اوقات تلاش والدین برای جلوگیری از رفتارهای آزاردهنده فرزندانشان ممکن است برعکس جواب دهد و به طور ناخواسته آنها را تشویق به ادامه آن کار کند. به آخرین باری فکر کنید که فرزندتان شروع به اذیت کرد و شما موبایلتان را به او دادید تا اذیت او متوقف شود. (در اینجا هیچ قضاوتی وجود ندارد – همه ما این کار را انجام داده ایم!) ممکن است شما 10 دقیقه زمان گرانبها را برای خود خریداری کرده باشید، اما به فرزند خود یاد داده اید که اگر اذیت کند، می تواند از شما پاداشی دریافت کند.
اختلال بیشفعالی و کمبود توجه و تمرکز
بچم خیلی اذیت میکنه چیکار کنم؟ اگر دلایل بالا را درد کنیم یکی از دلایل مهم این مشکل کمبود توجه و تمرکز و بیشفعالی است (ADHD)
کودکان مبتلا به ADHD اغلب مشکلات رفتاری دارند. آنها به سرعت عصبانی می شوند و از انجام کارهایی که نمی خواهند انجام دهند خودداری می کنند. درواقع این بچه ها سعی نمی کنند بد باشند. بلکه مشکل این است که ADHD می تواند انجام کارهایی را که برایشان دشوار یا کسل کننده است را سخت کند. همچنین باعث می شود زمانی که از چیزی ناامید می شوند برای کنترل خود مشکل داشته باشند.
کودکان مبتلا به ADHD ذاتاً بسیار کنجکاو هستند. آنها نمی توانند برای دیدن یا انجام کارهای جالب صبر کنند و در برابر چیزهای خسته کننده یا تکراری مقاومت می کنند. این می تواند برای والدین استرس زا باشد، زیرا چیزهایی مانند تکالیف و زمان خواب را به جنگی بین والدین و کودک تبدیل می کند. کودکان مبتلا به ADHD ممکن است برای رهایی از چیزهای کسل کننده بحث کنند یا عصبانی شوند. میتواند وسوسهانگیز باشد که به آنها اجازه بدهیم، اما این میتواند به آنها بیاموزد که بدرفتاری می تواند مؤثر باشد. در عوض، یادگیری راهبردهای فرزندپروری که می تواند به کودکان در بهبود رفتارشان در طول زمان کمک کند، مفید است.
عصبانیت شما معمولا کمکی نمی کند. اگر زیاد فریاد بزنید یا مدام آنها را تنبیه کنید، عادی می شود و بچه ها شروع به نادیده گرفتن آن می کنند. در عوض، توضیح دهید چه رفتاری خوب است و به آنها رفتار خوب نشان دهید تا بتوانند آن را کپی کنند. وقتی رفتار خوبی دارند از آنها تمجید کنید.
یکی از بهترین راهها برای کمک به کودکان مبتلا به ADHD و مشکلات رفتاری، مراجعه به روانپزشک است. روانپزشک با ارزیابی و تشخیص دقیق می تواند راهکارهای دارویی و غیر دارویی ارائه دهد. درمان شناختی رفتاری، آموزش مهارتهای اجتماعی نیز میتواند به بهبود رفتار کودکان مبتلا به ADHD کمک کند.
برای گرفتن نوبت روانپزشک در شیراز می توانید با ما در ارتباط باشید: 07136476172 – 09172030360
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.