شاید شنیده باشیم که استرس خطرات زیادی دارد و باعث پیری زودرس می شود، اما آیا می توان با وجود این همه استرس در زندگی روزمره، هنوز هم می توان، جوان ماند نه به اندازه ی عمر یک کوسه ی گرین لند اما به اندازه ی معمول!
استرس می تواند پیش درآمد سایر اختلالات سلامت روان از جمله افسردگی و اضطراب و همچنین عاملی برای پیری زودرس باشد. محققان تکنیک‌های مدیریت استرس را مورد بحث قرار می‌دهند که می‌تواند در برابر عوامل استرس‌زا انعطاف‌پذیری ایجاد کند و به محافظت در برابر تأثیر استرس بر روند پیری کمک کند.
کمی استرس می تواند برای سلامت روحی و جسمی شما مفید باشد. اما بیش از حد می تواند منجر به اضطراب. افسردگی و سایر مشکلات سلامتی شود. همچنین می تواند شما را سریعتر پیر کند. بنابراین اگر برای پیر شدن سریع عجله ندارید. یادگیری انعطاف پذیرتر شدن در برابر استرس مهم است.
داستان DNA
مطالعات نشان داده است افرادی که در مدیریت استرس خود خوب نیستند می توانند خطر مرگ زودرس خود را تا 43 درصد افزایش دهند. افزایش مرگ و میر ممکن است تا حدی به دلیل تأثیر استرس بر DNA باشد.
DNA. که تقریباً در هر سلول (به جز گلبول های قرمز) یافت می شود. حاوی ژن هایی است که برای بلوک های ساختمانی (پروتئین ها) که بدن شما را تشکیل می دهند کد می کنند. DNA شامل دو رشته است که در “مارپیچ دوگانه” معروف به هم بافته شده اند. سلول‌های شما دائماً از خودشان کپی می‌کنند. و زمانی که یک سلول تقسیم می‌شود. دو رشته از هم باز می‌شوند و یک کپی یکسان از هر یک ساخته می‌شود – خب. بیشتر اوقات.
گاهی اوقات اشتباهاتی در طول فرآیند همانند سازی. به خصوص در انتهای رشته های DNA رخ می دهد. این اشتباهات می تواند باعث جهش در DNA کپی شده و سرطانی شدن سلول شود. خوشبختانه سلول ها دارای کلاهک های محافظی به نام تلومر در انتهای رشته DNA هستند که برای اطمینان از عدم وقوع این اشتباهات طراحی شده اند.
تلومراز
کلاهک های تلومر مانند دنباله ای از مهره ها هستند (تکرار تلومر). هر بار که سلول تقسیم می شود. نسل بعدی یک دانه از تکرارهای تلومری را از دست می دهد. متأسفانه. هر سلول دارای تعداد ثابتی از این تکرارها است. به این معنی که فقط می تواند تعداد معینی بار قبل از فرسایش کلاهک های محافظ تلومر تکرار شود. به این تعداد تقسیمات سلولی. حد هایفلیک می گویند. هنگامی که یک سلول به حد هیفلیک می رسد (تا 60 تقسیم سلولی. برای اکثر سلول ها). خود تخریب می شود (ایمن). این جوهر پیری است.
برخی از سلول های بدن. به ویژه سلول های ایمنی که با عفونت مبارزه می کنند. دارای مولکول هایی به نام تلومراز هستند. تلومراز می‌تواند دانه‌ها را به سلول‌های ایمنی (و برخی دیگر مانند سلول‌های سرطانی) برگرداند (تکرار تلومر) به این معنی که پیری را می‌توان در این سلول‌ها معکوس کرد. تلومراز می تواند مهره ها را به عقب اضافه کند. به این معنی که پیری را می توان در سلول های مورد نظر معکوس کرد.
این امر منطقی است زیرا سلول های ایمنی باید چندین بار برای مبارزه با ویروس ها و باکتری ها تکثیر شوند. بدون تلومراز. آنها به حد هیفلیک خود می‌رسند و ناپدید می‌شوند و ارگانیسم‌ها بدون محافظت باقی می‌مانند. با این حال. متأسفانه. حتی تلومراز زمانی که افراد به 80 سالگی خود می رسند و سلول های ایمنی خود را در اثر پیری از دست می دهند. به درستی کار نمی کند.
همه چیز خارج از کنترل ما نیست
سیگار کشیدن. مصرف زیاد الکل. اضافه وزن و استرس همگی با کاهش تلومر مرتبط هستند. هنگامی که فرد از استرس بیش از حد رنج می برد. تلومراز کارآمد نیست و این باعث پیری زودرس می شود.
اتخاذ یک سبک زندگی سالم. مانند خوردن یک رژیم غذایی گیاهی. می تواند این روند را متوقف کرده و حتی معکوس کند. و فعالیت بدنی به خصوص ورزش شدید نیز می تواند فعالیت تلومراز را افزایش دهد. بنابراین داشتن یک زندگی سالم می تواند سرعت پیری را کاهش دهد. همانطور که استرس شما را مدیریت می کند
همانطور که قبلا ذکر کردیم. همه استرس ها بد نیستند. در روانشناسی. ما بین «استرس» (استرس مثبت) که برای موفقیت در کار. ورزش و روابط لازم است. و «پریشانی» (استرس منفی). زمانی که فشار بیش از حد برای مدیریت کردن ما می شود. تفاوت قائل می شویم. پریشانی همان چیزی است که بیشتر ما وقتی می گوییم یا احساس می کنیم استرس داریم. منظورمان است. همچنین ممکن است پیری سلول های شما را تسریع کند
بنابراین نیازی به محافظت از خود در برابر تمام استرس ها نیست. فقط ناراحتی که برای مدت طولانی ادامه دارد. بی امان است و شما را از زندگی کامل باز می دارد.
راهکار ها
پذیرفتن رویدادهای استرس زا و استفاده از راهبردهای مقابله ای مانند کمک گرفتن از دوستان یا کارآمد شدن در هنگام مواجهه با چالش ها. می تواند انعطاف پذیری در برابر استرس ایجاد کند که به نوبه خود با تلومرهای طولانی تر همراه است. همچنین. ارزیابی مجدد یک رویداد اضطراب آور. مانند شرکت در یک سخنرانی عمومی. با درک آن به عنوان هیجان انگیز می تواند به شما در مدیریت استرس کمک کند. این تکنیک‌ها می‌توانند از پریشانی جلوگیری کرده و انعطاف‌پذیری استرس را افزایش دهند.
تاب آوری توانایی بازگشت پس از سختی و مقاوم شدن در برابر استرس های روزانه است. علاوه بر حل مسئله. حمایت اجتماعی و استفاده مؤثر از راهبردهای مقابله ای. ذهن آگاهی نیز می تواند به شما کمک کند در برابر استرس های روزانه مقاوم تر شوید.
سایر تکنیک ها شامل انجام کارهایی است که احساسات مثبت شما را تقویت می کند. مانند خواندن کتاب. گوش دادن به موسیقی یا بازی رایانه ای. تجربه احساسات مثبت ذهن شما را وسعت می بخشد و به شما این امکان را می دهد که منابع روانی. فکری و اجتماعی خود را درک کنید و از آنها استفاده کنید. به ویژه در هنگام تجربه ناملایمات.
ما هنوز نمی‌توانیم مطمئن باشیم که این استراتژی‌های روان‌شناختی بر تلومرها و در نتیجه روند پیری تأثیر می‌گذارند. با این حال. به نظر می رسد که طول تلومر و فعالیت تلومراز در سلول های شما به طور منفی تحت تأثیر استرس و تأثیر مثبتی از مدیریت استرس قرار می گیرد. بنابراین. اگر تغییراتی در سبک زندگی دارید که می‌توانید برای کمک به ایجاد انعطاف‌پذیری در برابر استرس ایجاد کنید. ممکن است بخواهید آنها را اتخاذ کنید. آنها ممکن است باعث نشوند که شما به اندازه یک کوسه قطبی زندگی کنید. اما می توانند چند سال با ارزش به زندگی شما اضافه کنند.
https://neurosciencenews.com/stress-aging-19928/#comment-51301
سید مهدی ساداتی هستم. عاشق مغز! داروساز و دانشجوی دکترای تخصصی علوم اعصاب. عضو تیم مرکز سلامت مغز دانا! از علاقه هام شناسوندن کارایی های هیجان انگیز مغز به زبان ساده به آدمهاست! جست و جو می کنم در افسردگی، داروهای موثر بر مغز و سایر بیماری های حوزه ی روان و البته نوروپلاستیسیتی!