کابوس؛ علل، عوارض و راهکارهای درمانی

چرا کابوس میبینیم؟ این مقاله را با هم بشنویم.

بررسی اجمالی

کابوس خواب آزاردهنده ای است که با احساسات منفی همراه است، مانند اضطراب یا ترس که ممکن است باعث شود شما از خواب بیدار شوید. کابوس در کودکان شایع است اما در هر سنی ممکن است رخ دهد. کابوس های گاه به گاه معمولا جای نگرانی ندارند.

کابوس ها ممکن است در کودکان بین 3 تا 6 سال شروع شود و بعد از 10 سالگی کاهش یابد. برخی از افراد آنها را در بزرگسالی یا در طول زندگی خود دارند.

اگرچه کابوس‌های شبانه رایج هستند، اما اختلال کابوس نسبتاً نادر است. اختلال کابوس زمانی است که کابوس‌ها، باعث ناراحتی، اختلال در خواب، ایجاد مشکل در عملکرد روزانه یا ایجاد ترس از خوابیدن می‌شوند.

وقتی با ترس از یک کابوس ناراحت کننده از خواب بیدار می شوید، ممکن است فکر کنید تنها بزرگسالی هستید که این کابوس را دارید.

در حالی که کابوس‌های واقعی در بین کودکان رایج‌تر است، از هر دو بزرگسال، یک نفر در مواردی کابوس می‌بیند. و بین 2 تا 8 درصد از جمعیت بزرگسال دچار کابوس می شوند.

آیا کابوس های شما باعث ناراحتی قابل توجهی برای شما می شود؟ آیا آنها خواب شما را به طور منظم قطع می کنند؟ اگر چنین است، مهم است که تعیین کنید چه چیزی باعث کابوس های شما می شود. سپس می توانید تغییراتی برای کاهش وقوع آنها ایجاد کنید.

علائم

موضوعات کابوس ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با این حال، برخی از کابوس های معمولی وجود دارد که بسیاری از مردم آن را تجربه می کنند. به عنوان مثال، بسیاری از بزرگسالان کابوس می بینند که نمی توانند به اندازه کافی سریع بدوند تا از خطر فرار کنند یا کابوس سقوط از ارتفاع دارند. اگر یک رویداد آسیب زا، مانند حمله یا تصادف را پشت سر گذاشته اید، ممکن است کابوس های مکرری در مورد تجربه خود داشته باشید.

اگرچه کابوس ها و وحشت های شبانه هر دو باعث می شوند افراد با ترس شدید از خواب بیدار شوند، اما آنها با هم تفاوت دارند. وحشت شبانه معمولاً در چند ساعت اول پس از به خواب رفتن رخ می دهد. آنها به عنوان احساسات تجربه می شوند، نه رویا، بنابراین مردم به خاطر نمی آورند که چرا هنگام بیدار شدن از خواب می ترسند.

به احتمال زیاد در نیمه دوم شب کابوس می بینید. کابوس ممکن است حتی چندین بار در شب اتفاق بیفتد. اپیزودهای کابوس عموما کوتاه هستند، اما باعث بیدار شدن شما می شوند و بازگشت به خواب می تواند دشوار باشد.

یک کابوس ممکن است شامل این ویژگی ها باشد:

• رویای شما واضح و واقعی به نظر می رسد و بسیار ناراحت کننده است.
• خط داستانی رویای شما معمولاً مربوط به تهدیدات ایمنی یا بقا است، اما می‌تواند موضوعات آزاردهنده دیگری نیز داشته باشد.
• کابوس شما را بیدار می کند.
• در نتیجه رویای خود احساس ترس، اضطراب، عصبانیت، غمگینی یا انزجار می کنید.
• وقتی در رختخواب هستید احساس تعریق می کنید یا تپش قلب دارید.
• شما می توانید پس از بیدار شدن به وضوح فکر کنید و می توانید جزئیات رویای خود را به خاطر بیاورید.
• خواب شما باعث ایجاد ناراحتی می شود که خود باعث می شود به راحتی دوباره به خواب نروید.

کابوس ها تنها در صورتی به عنوان یک اختلال در نظر گرفته می شوند که:

• تکرارشود
• ناراحتی یا اختلال عمده در طول روز، مانند اضطراب یا ترس مداوم، یا اضطراب قبل از خواب در مورد دیدن یک کابوس دیگر
• مشکلات تمرکز یا حافظه، یا نمی توانید از فکر کردن به تصاویر رویاهای خود دست بردارید
• خواب آلودگی، خستگی یا کم انرژی بودن در طول روز
• مشکلات عملکرد در محل کار یا مدرسه یا در موقعیت های اجتماعی
• مشکلات رفتاری مربوط به زمان خواب یا ترس از تاریکی

داشتن یک کودک مبتلا به اختلال کابوس می تواند باعث اختلال خواب و ناراحتی قابل توجهی برای والدین یا مراقبان شود.

چه چیزی باعث کابوس در بزرگسالان می شود؟

کابوس در بزرگسالان اغلب خود به خود است. اما همچنین می توانند توسط عوامل مختلف و اختلالات زمینه ای ایجاد شوند.

برخی از افراد پس از خوردن یک میان وعده آخر شب کابوس می بینند که می تواند متابولیسم را افزایش داده و به مغز سیگنال دهد که فعال تر باشد. تعدادی از داروها نیز شناخته شده اند که میتوانند باعث ایجاد کابوس شوند. داروهایی که بر روی مواد شیمیایی در مغز اثر می‌گذارند ، مانند داروهای ضد افسردگی و مواد مخدر، اغلب با کابوس‌های شبانه همراه هستند. داروهای غیر روانشناختی، از جمله برخی از داروهای فشار خون نیز می توانند باعث کابوس در بزرگسالان شوند.

ترک داروها و مواد، از جمله الکل و آرام بخش ها، ممکن است باعث ایجاد کابوس شود. اگر بعد از تغییر دارو متوجه تفاوت در دفعات کابوس خود شدید، با پزشک خود صحبت کنید.

کم خوابی ممکن است  کابوس ها را فزایش دهد، که خود اغلب باعث از دست دادن خواب افراد می شود. اگرچه ممکن است، اما تأیید نشده است که آیا این چرخه می تواند منجر به اختلال کابوس شود.

ممکن است تعدادی محرک روانی وجود داشته باشد که باعث ایجاد کابوس در بزرگسالان شود. به عنوان مثال، اضطراب و افسردگی می تواند باعث کابوس شود. اختلال استرس پس از سانحه ( PTSD ) نیز معمولاً باعث می شود افراد کابوس های مزمن و مکرر را تجربه کنند.

کابوس در بزرگسالان می تواند ناشی از برخی اختلالات خواب باشد. اینها شامل آپنه خواب و سندرم پای بیقرار است. اگر علت دیگری را نتوان تعیین کرد، کابوس های مزمن ممکن است یک اختلال خواب مشخص باشند. افرادی که خویشاوندانشان مبتلا به اختلال کابوس هستند، ممکن است خودشان به این عارضه مبتلا شوند.

اثرات کابوس بر سلامتی چیست؟

کابوس ها ممکن است تأثیر قابل توجهی بر سلامت شما داشته باشند. در میان افرادی که کابوس‌های شبانه را تجربه می‌کنند، آنهایی که مضطرب یا افسرده هستند، بیشتر در مورد این تجربه مضطرب می‌شوند و حتی بیشتر از عوارض روانی آن رنج می‌برند. اگرچه این رابطه درک نشده است، کابوس ها با خودکشی همراه بوده است. از آنجایی که کابوس ها ممکن است تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما داشته باشند، در صورت مشاهده مرتب آن ها، مهم است که با پزشک متخصص مشورت کنید.

کم خوابی، که می تواند ناشی از کابوس ها باشد، می تواند باعث بسیاری از شرایط پزشکی از جمله بیماری قلبی، افسردگی و چاقی شود .

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

کابوس های گاه به گاه معمولاً دلیلی برای نگرانی نیستند. اگر کودک شما کابوس می بیند، در صورتی که بارها تکرار شود، د با پزشک متخصص اختلالات خواب مشورت کنید:

• به طور مکرر رخ می دهد و در طول زمان باقی می ماند
• به طور معمول خواب را مختل کنید
• ایجاد ترس از خوابیدن
• باعث مشکلات رفتاری در طول روز یا مشکل در عملکرد شود

علل

پزشکان از اختلال کابوس به عنوان پاراسومنیا یاد می کنند – نوعی اختلال خواب که شامل تجربیات نامطلوبی است که هنگام به خواب رفتن، هنگام خواب یا هنگام بیدار شدن رخ می دهد. کابوس‌ها معمولاً در مرحله‌ای از خواب رخ می‌دهند که به خواب حرکت سریع چشم (REM) معروف است. علت دقیق کابوس ها مشخص نیست.

در اختلال بی خوابی. بیمارانی که مبتلا به اختلال بی‌خوابی تشخیص داده شدند، در طول خواب REM برانگیختگی‌های مکرر (میکرو) بیشتری نسبت به افرادی که خوب می‌خوابیدند ایجاد می‌کردند و مشخص شد که دوره‌های خواب REM پراکنده‌تری نسبت به افرادی که خوب می‌خوابیدند تولید می‌کردند (Feige و همکاران، 2008، 2013). این برانگیختگی پردازش اطلاعات و فعالیت بتا را در طول خواب افزایش داد (پرلیس، گیلز، مندلسون، بوتزین و وایات، 1997). بنابراین، ممکن است به توضیح علت شناسی اختلال کابوس نیز کمک کند.

کابوس ها می توانند توسط عوامل بسیاری ایجاد شوند، از جمله:

• استرس یا اضطراب. گاهی اوقات استرس های عادی زندگی روزمره، مانند مشکل در خانه یا مدرسه، باعث ایجاد کابوس می شود. یک تغییر عمده، مانند یک حرکت یا مرگ یکی از عزیزان، می تواند تأثیر مشابهی داشته باشد. تجربه اضطراب با خطر بیشتر کابوس همراه است.
• ضربه. کابوس پس از تصادف، جراحت، آزار جسمی یا جنسی یا سایر رویدادهای آسیب زا رایج است. کابوس در افرادی که به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مبتلا هستند، رایج است.
• کم خوابی. تغییرات در برنامه شما که باعث نامنظم شدن زمان خواب و بیداری می شود یا باعث قطع یا کاهش میزان خواب شما می شود، می تواند خطر دیدن کابوس را در شما افزایش دهد. بی خوابی با افزایش خطر کابوس در ارتباط است.
• داروها برخی از داروها – از جمله داروهای ضد افسردگی خاص، داروهای فشار خون، مسدود کننده های بتا، و داروهایی که برای درمان بیماری پارکینسون یا کمک به ترک سیگار استفاده می شوند – می توانند باعث ایجاد کابوس شوند.
• سوء استفاده از مواد مصرف الکل و مواد مخدر یا ترک می تواند باعث ایجاد کابوس شود.
• سایر اختلالات افسردگی و سایر اختلالات سلامت روان ممکن است با کابوس‌های شبانه مرتبط باشد. کابوس می تواند همراه با برخی شرایط پزشکی مانند بیماری قلبی یا سرطان باشد. داشتن سایر اختلالات خواب که با خواب کافی تداخل دارند، می تواند با دیدن کابوس همراه باشد.
• کتاب ها و فیلم های ترسناک. برای برخی افراد، خواندن کتاب های ترسناک یا تماشای فیلم های ترسناک، به خصوص قبل از خواب، می تواند با کابوس های شبانه همراه باشد.
• آپنه خواب: یکی از عوامل فیزیولوژیکی که ممکن است برخی از جنبه های بیش از حد برانگیختگی را در کابوس توضیح دهد و ممکن است باعث ایجاد ترس شود، تکه تکه شدن شدید خواب ناشی از آپنه انسدادی و مرکزی خواب (OSA و CSA) است

عوامل خطر

کابوس‌های شبانه زمانی بیشتر دیده می‌شوند که اعضای خانواده سابقه کابوس‌های شبانه یا سایر پاراسومنیاهای خواب مانند صحبت کردن در هنگام خواب داشته باشند.

عوارض

اختلال کابوس ممکن است باعث موارد زیر شود:

• خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز، که می‌تواند منجر به مشکلات در مدرسه یا محل کار، یا مشکلات در انجام کارهای روزمره، مانند رانندگی و تمرکز شود.
• مشکلات خلقی، مانند افسردگی یا اضطراب ناشی از رویاهایی که همچنان شما را آزار می دهد.
• مقاومت در برابر رفتن به رختخواب یا خوابیدن از ترس اینکه خواب بد دیگری ببینید.
• افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی.

درمان کابوس در بزرگسالان

خوشبختانه، اقداماتی وجود دارد که شما و پزشکتان می‌توانید برای کاهش دفعات کابوس‌های شبانه و تأثیر آن‌ها بر زندگی‌تان انجام دهید. اول، اگر کابوس های شما نتیجه یک داروی خاص است، ممکن است بتوانید دوز یا نسخه خود را برای از بین بردن این عارضه جانبی ناخواسته تغییر دهید.

برای افرادی که کابوس‌هایشان ناشی از بیماری‌هایی مانند آپنه خواب یا سندرم پای بی‌قرار است ، درمان اختلال زمینه‌ای ممکن است به کاهش علائم کمک کند.

اگر کابوس های شما مربوط به بیماری یا دارو نیست، ناامید نشوید. تغییرات رفتاری برای 70 درصد از بزرگسالانی که از کابوس‌های شبانه، از جمله کابوس‌های ناشی از اضطراب، افسردگی و PTSD رنج می‌برند، مؤثر بوده است .

درمان تمرین تصویرسازی یک درمان شناختی رفتاری امیدوارکننده برای کابوس‌های مکرر و کابوس‌های ناشی از PTSD است. این تکنیک به مبتلایان کابوس مزمن کمک می‌کند تا کابوس‌های خود را با تمرین کردن اینکه چگونه می‌خواهند رخ دهند تغییر دهند. در برخی موارد، داروها ممکن است برای درمان کابوس‌های مربوط به PTSD استفاده شوند، اگرچه اثربخشی آن‌ها به وضوح به اندازه درمان تمرین تصویرسازی نشان داده نشده است.

تعدادی روش دیگر وجود دارد که می توانید به تنهایی انجام دهید که ممکن است به کاهش دفعات کابوس شما کمک کند. داشتن یک برنامه منظم بیداری و خواب بسیار مهم است. ورزش منظم نیز همینطور است که به کاهش اضطراب و استرس کابوس‌آفرین کمک می‌کند. ممکن است متوجه شوید که یوگا و مدیتیشن نیز مفید هستند.

به خاطر داشته باشید که بهداشت خواب را به خوبی رعایت کنید، که به جلوگیری از کم خوابی که می تواند باعث ایجاد کابوس شود، کمک می کند. اتاق خواب خود را به مکانی آرام تبدیل کنید که برای خواب در نظر گرفته شده است، همچنین در مورد استفاده از الکل، کافئین و نیکوتین که می توانند بیش از 12 ساعت در بدن شما باقی بمانند و اغلب الگوهای خواب را مختل کنند، احتیاط کنید.

درمان دارویی

با توجه به درمان دارویی خاص کابوس‌ها، اکثر کارآزمایی‌ها از پرازوسین، یک آنتاگونیست فعال CNS آلفا-1 آدرنرژیک استفاده کرده‌اند. آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM) پرازوسین را به عنوان یک درمان کمکی کابوس‌ها توصیه می‌کند (آرورا و همکاران، 2010،). با این حال، اخیراً یک کارآزمایی چند مرکزی در مقیاس بزرگ وجود داشت که هیچ پیشرفتی نداشت (راسکیند و همکاران، 2018) و کارآزمایی دیگری که در آن بیماران پس از قطع درمان به سطح اولیه مشکل خود بازگشتند (راسکیند و همکاران، 2018). این داده‌های متناقض باعث شد که AASM توصیه‌های خود در مورد پرازوسین را از «توصیه‌شده» به «ممکن است مورد استفاده» تغییر دهد و سایر داروها را که «ممکن است مورد استفاده قرار گیرند» نیز نام‌گذاری کند. در حال حاضر هیچ دارویی وجود ندارد که بتوان به طور اختصاصی برای درمان اختلال کابوس توصیه شود.

روان درمانی

روان درمانی، دسته ای از درمان است که برای درک و جهت دهی مجدد تفکر منفی کار می کند. روان درمانی کاربردهای گسترده ای در رسیدگی به اختلالات سلامت روان و مشکلات خواب مانند بی خوابی دارد.

بسیاری از انواع روان درمانی تحت چتر درمان شناختی-رفتاری (CBT) قرار می گیرند، از جمله شکل تخصصی CBT برای بی خوابی (CBT-I) که ممکن است برای درمان کابوس ها استفاده شود. یکی از اجزای اصلی CBT جهت دهی مجدد افکار و احساسات منفی و اصلاح الگوهای مضر رفتار است.

انواع مختلفی از روان درمانی و CBT وجود دارد که ممکن است به کاهش کابوس ها کمک کند:

• تمرین درمانی تصویری: این رویکرد شامل بازنویسی یک کابوس تکراری است. درمان تمرین تصویرسازی بیمار درحالی‌که هنوز بیدار است پایان دیگری برای کابوس‌هایش تصور می‌کند (پایانی با نتیجه خوشایند تر )گاهی اوقات این کار به صورت شفاهی انجام می‌شود و گاهی از بیمار خواسته می‌شود پایان خوش کابوس‌هایش را بنویسد یا نقاشی بکشد .
• درمان رویای شفاف: در یک رویای شفاف، فرد به طور فعال آگاه است که در حال خواب دیدن است. رویا درمانی شفاف از این ایده استفاده می کند تا به فرد این توانایی را بدهد که به طور مثبت محتوای یک کابوس را از طریق آگاهی خود از آن در لحظه تغییر دهد.
• درمان های مواجهه و حساسیت زدایی: از آنجایی که بسیاری از کابوس ها ناشی از ترس هستند، تعدادی از رویکردها از قرار گرفتن کنترل شده در معرض آن ترس برای کاهش واکنش عاطفی به آن استفاده می کنند. نمونه‌هایی از این تکنیک‌ها برای مواجهه با ترس‌های خود عبارتند از خوددرمانی و حساسیت زدایی سیستماتیک.
• هیپنوتیزم: این رویکرد حالت روانی آرام و خلسه مانندی را ایجاد می کند که در آن فرد می تواند به راحتی افکار مثبت را برای مبارزه با استرس وارد کند.
• آرام سازی عمیق عضلانی پیشرونده: اگرچه شکل مستقیم روان درمانی نیست، آرام سازی عمیق عضلانی پیشرونده تکنیکی برای آرام کردن ذهن و بدن است مانند بایوفیدبک و مدیتیشن. این شامل تنفس عمیق و متوالی تنش و رهاسازی عضلات در سراسر بدن است. .

بسیاری از روان‌درمانی‌ها برای کابوس‌های شبانه شامل ترکیبی از روش‌ها هستند. به عنوان مثال می توان به CBT-I، و مواجهه، آرامش، و بازنویسی درمانی (ERRT)، بایوفیدبک، تحریک فراجمجمه ای مغز، نوروفیدبک، ,واقعیت مجازی و مدیتیشن اشاره کرد. متخصصان سلامت روان می‌توانند وقت روان درمانی را برای کابوس‌های شبانه، به طور متناسب با بیمار تنظیم کنند،