قرص ریتالین برای درس خواندن با هم بشنویم :
قرص ریتالین دارویی که برای درمان علائم اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD) و نارکولپسی (حمله خواب) استفاده می شود. ریتالین ممکن است به تنهایی یا با سایر داروها تجویز گردد. قرص ریتالین نیز مانند داروهای شیمیایی دیگر دارای مزایا و عوارضی می باشد.
کاربرد ریتالین
این دارو برای درمان اختلال کم توجهی بیش فعالی – ADHD استفاده می شود. منجر به تغییر مقدار برخی مواد طبیعی در مغز می شود و اثر خود را اعمال می کند. متیل فنیدات متعلق به دسته ای از داروها است که به عنوان محرک شناخته می شوند. می تواند به افزایش توانایی شما برای توجه و تمرکز روی یک فعالیت و کنترل مشکلات رفتاری کمک کند. همچنین ممکن است به شما در سازماندهی وظایف و بهبود مهارت های گوش دادن کمک کند. این دارو همچنین برای درمان یک اختلال خواب خاص (نارکولپسی) استفاده می شود.
عوارض جانبی احتمالی قرص ریتالین چیست؟
- درد قفسه سینه
- مشکلات تنفسی
- سبکی سر
- توهم و مشکلات رفتاری جدید
- پرخاشگری و خصومت
- بی حسی یا درد در انگشتان دست و پا
- احساس سرما در انگشتان دست و پا
- زخم های غیر قابل توضیح
- تغییر رنگ پوست (ظاهر کم رنگ، قرمز یا آبی) در انگشتان دست و پا
- نعوظ دردناک در مردان که 4 ساعت یا بیشتر طول می کشد
قرص ریتالین با ایجاد انگیزه، توانایی فرد را در انجام کارها را افزایش می دهد.
مطالعه ی جالبی اخیرا در دانشگاه براون ایالات متحده آمریکا انجام شد و در مجله Science به چاپ رسید. نتایج نشان داد که چگونه ریتالین در مغز کار می کند. این پژوهش، برخی باورهای غلط را برای استفاده مجدد ریتالین به چالش کشید و در مورد عوارض قرص ریتالین صحبت کرد.
مردم تمایل دارند اینطور فکر کنند که ریتالین تمرکزشان را بیشتر می کند. اما آنچه این مطالعه نشان می دهد این است که در واقع ریتالین سبب افزایش انگیزه می شود. فرد بیش از پیش با صرف انرژی کمتر، مزایای انجام یک کار طاقت فرسا را درک می کند. این اثر با هرگونه تغییر در توانایی واقعی متفاوت است.
ریتالین در مغز
ریتالین میزان ترشح دوپامین در جسم مخطط ( منطقه اصلی در مغز مربوط به انگیزه، عمل و شناخت) را افزایش می دهد. دوپامین واسطه عصبی است که سیگنالها را بین سلولهای عصبی منتقل می کند. مطالعات نشان داده مقادیر بالاتر دوپامین باعث ایجاد انگیزه بیشتر در انسان و جوندگان برای انجام کارهای سخت می شود. سوال این است که محرک ها توانایی فرد را برای انجام کار افزایش می دهند یا انگیزه او را؟
از مشاهده تا آزمایش
ریتالین توسط بسیاری از افراد مبتلا به ADHD استفاده می شود، اما همچنین به عنوان دارویی برای تقویت انگیزه و عملکرد در افراد سالم نیز مصرف می گردد. در نتیجه مزایای مصرف ریتالین اثر درمانی در ADHD و افزایش انگیزه در افراد می باشد. در این مطالعه، گروهی از بزرگسالان سالم بین 18 تا 43 سال مورد بررسی قرار گرفتند. محققان، سطح نرمال دوپامین هر شرکت کننده را اندازه گیری کردند (با استفاده از تکنیک PET Scan). سپس از آنها پرسیدند که آیا می توانند در یک سری وظایف شناختی شرکت کنند یا خیر.
بعضی کارها آسان بود و برخی دیگر سخت، آنها براساس نوع کار مدنظر مقداری پاداش نقدی به شرکت کنندگان پرداخت می کردند.
شرکت کنندگان سه بار در این آزمایش شرکت کردند: یک بار پس از مصرف دارونما، یک بار پس از مصرف ریتالین و یک بار پس از مصرف سولپیراید (داروی ضد روان پریشی) که تصور می شود با دوز کم مصرف دوپامین را بالا می برد (در دوزهای بالاتر برای درمان اسکیزوفرنی و اختلال افسردگی به کار می رود).
نتایج مطالعه
کسانی که سطح دوپامین کمتری داشتند، کارهای آسان تر را انجام دادند. برعکس، گروهی که سطح دوپامین بالایی داشتند، نسبت به تفاوت در مقدار پولی که می توانند کسب کنند حساس تر عمل می کردند. به عبارت دیگر، بیشتر بر مزایای بالقوه تکمیل کار تمرکز داشتند. اینکه سطح دوپامین به صورت طبیعی بالاتر بود یا از طریق دارو، تفاوتی نداشت. محققان امیدوارند که مطالعه آنها به درک مکانیسم های شناختی کمک کند و به آنها امکان دهد ارتباط بین سطح دوپامین و اختلالاتی مانند اضطراب، افسردگی، ADHD و اسکیزوفرنی را شناسایی کنند.
دوپامین
سطح پایه دوپامین در هر فرد کمی متفاوت است. سطح دوپامین هیچ کسی به طور ذاتی از دیگری بهتر نیست. فرد فعال و دارای دوپامین بالا ممکن است عبور از سختی ها هرچند با آسیب بیشتر، برایش لذت بخش باشد. فرد با دوپامین کم، از خطرات و آسیب های کم نیز اجتناب می کند و احساس ناامیدی می کند. این فرد به نسبت، فرصت های بیشتر را در زندگی از دست می دهد. سطح دوپامین لزوماً طی زمان ثابت نمی ماند. ممکن است در پاسخ به خطر یا کمبود خواب کاهش یابد و در صورت احساس امنیت و حمایت از افراد، افزایش یابد.
ریتالین با جلوگیری از جذب مجدد دوپامین در سلول های عصبی مغز، عملکرد این انتقال دهنده های عصبی را افزایش می دهد. سطح این مواد شیمیایی به آرامی افزایش می یابد. بنابراین پزشک در کمترین دوز ممکن، ریتالین را شروع می کند و در صورت لزوم با کمترین مقدار آن را افزایش می دهد.
به عبارت دیگر، بیشتر مردم می توانند به سطح دوپامین طبیعی خود اعتماد کنند تا آنها را به سمت تصمیمات درست راهنمایی کند. البته، آزمایشات نشان داده است، بسیاری از افراد با سطح دوپامین پایین – از جمله کسانی که مبتلا به افسردگی یا ADHD اند – می توانند از داروهای تقویت کننده دوپامین بهره مند شوند. اما این داروها هرگز برای بهبود زندگی افراد سالم و افرادی که به صورت سرگرم کننده از آن ها استفاده می کنند توصیه نمی شود. در واقع این کار می تواند عده ای را به تصمیمات ضعیف تری سوق دهد. زیرا، زمانی که دوپامین را در شخصی که از قبل سطح دوپامین بالایی داشته است، افزایش دهید، به نظر می رسد که هر تصمیمی سودمند است. و این امر منجر به این می شود که حواس فرد از وظایف مفید واقعی پرت می شود.
اثرات ریتالین بر بدن
ریتالین (متیل فنیدیت) محرک سیستم عصبی است که دوپامین و نوراپی نفرین را در مغز هدف قرار می دهد تا علائم شایع ADHD را کاهش دهد. اگرچه ریتالین یک ماده محرک است اما می تواند به مهارت های تمرکز، انگیزه، توجه به یک مطلب کمک کند.
اگر فرد از قبل مستعد اضطراب یا یک اختلال روان پریشی باشد، ریتالین ممکن است علائم را بدتر کند. همچنین اگر کسی سابقه تشنج دارد، این دارو ممکن است باعث تشنج بیشتری شود. برخی از افرادی که ریتالین مصرف می کنند، تاری دید یا سایر تغییرات بینایی را تجربه می کنند. ریتالین، مانند سایر محرک های سیستم عصبی مرکزی، ممکن است باعث وابستگی فرد به مصرف شود. فردی که به مصرف ریتالین عادت کند، بعد از قطع دارو، سندرم ترک را تجربه می کند. علائم ترک ریتالین شامل مشکلات خواب، خستگی و افسردگی است. اگر فرد، دوز زیادی مصرف کند افزایش سریع دوپامین منجر به احساس سرخوشی موقت می گردد.
ریتالین در کودکان
این دارو می تواند به طور موقت رشد کودک را به خصوص در دو سال اول مصرف، کاهش دهد. به همین دلیل پزشک قد کودک را تحت نظر دارد. توصیه می شود مصرف ریتالین اغلب در ماه های تابستان آغاز شود. این امر به نحوی می تواند مشوق رشد کودک باشد و پزشک طی این مدت رشد او را تحت نظر دارد.
دوزهای بسیار بالای ریتالین می تواند منجر به موارد زیر شود:
- لرزش یا انقباض شدید
- تغییرات خلق و خوی
- گیجی
- هذیان یا توهم
- تشنج
تاثیر قرص ریتالین بر سیستم گردش خون
ریتالین می تواند باعث مشکلات گردش خون شود. ممکن است فرد در انگشتان دست و پا احساس سرما و درد کند و پوستش کبود یا قرمز شود. استفاده از ریتالین با بیماری عروق محیطی از جمله بیماری رینود مرتبط است. محرک ها همچنین می توانند درجه حرارت بدن، فشار خون و ضربان قلب فرد را افزایش دهند. ریتالین ممکن است خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد. افرادی که دارای ناهنجاری ساختاری قلب هستند، ممکن است دچار مرگ ناگهانی شوند. استفاده از قرص ریتالین می تواند منجر به انسداد رگ های خونی شود. مصرف بیش از حد آن می تواند به فشار خون بالا یا ضربان قلب نامنظم منجر شود.
تاثیر قرص ریتالین بر دستگاه گوارش
ریتالین می تواند اشتها را در بعضی افراد کاهش دهد. سایر عوارض جانبی شامل معده درد و حالت تهوع است. این دارو همچنین می تواند باعث استفراغ، درد شکم و اسهال شود. با گذشت زمان، سوء استفاده از ریتالین می تواند منجر به سوء تغذیه گردد. همچنین ممکن است منجر به کاهش وزن زیاد و خطرناک شود.
ریتالین در افراد بدون ADHD منجر به آسیب های شناختی می گردد.
ریتالین باعث افزایش غلظت انتقال دهنده های عصبی مغز می شود که استدلال و حل مسئله را کنترل می کنند. با توجه به این اثر، بعضی از افراد برای افزایش مطالعه، از این دارو بدون نسخه پزشک استفاده می کنند. مطالعات جدید نشان می دهد که استفاده از ریتالین بدون نسخه می تواند شیمی مغز را تغییر دهد. این تغییرات می تواند بر رفتار ریسک پذیری و خواب تأثیر بگذارد و منجر به سایر عوارض جانبی شود.
مطالعات نشان داده است که 14 تا 38 درصد دانشجویان از داروهای محرک بدون نسخه پزشک استفاده می کنند. این دارو برای دانش آموزان دبیرستانی که مغز آنها هنوز در حال رشد است ممکن است خطرناک باشد. معمولاً اعتقاد بر این است که این داروها می توانند عملکرد دانش آموزان را در امتحانات بالا ببرند و برای این جمعیت جذاب می باشند.
در مطالعه جدید، نویسندگان، تغییرات مغزی موش ها را که دوزهای ثابت ریتالین دریافت کرده اند، ارزیابی کردند. نوجوانی، زمان رشد قابل توجه مغز است و نویسندگان این فرضیه را مطرح کردند که محرک ها ممکن است شیمی مغز را در این گروه تغییر دهند.
پژوهشگران گفتند تغییراتی در شیمی مغز مشاهده کرده اند که منجر به اختلالاتی در مسیر پاداش، فعالیت حرکتی و سایر رفتارها شده است. این تغییرات در شیمی مغز، با نگرانی های جدی مانند رفتارهای خطرآفرین، اختلال در چرخه خواب / بیداری و کاهش وزن مشکل ساز همراه بوده است. آن ها مشاهده کردند که ریتالین منجر به افزایش فعالیت شده و اثرات ضد اضطراب و ضد افسردگی دارد.
همه این موارد نشان می دهد که ریتالین می تواند مغز را به میزان قابل توجهی تغییر دهد. پس مصرف بدون نسخه دارو باید ممنوع شود.
محققان دریافتند که ریتالین، عملکرد علمی را در نوجوانانی که ADHD ندارند بهبود نمی بخشد. در حقیقت، ریتالین فقط به بیماران مبتلا به ADHD کمک می کند تا علائم خود را به طور موثر مدیریت کنند.
در واقع، یک دانش آموز متوسط که از مواد محرک مانند ریتالین استفاده می کند به طور معمول، نمرات کمتری نسبت به افرادی که از این داروها سوء استفاده نمی کنند کسب می کند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان چند تخصصی با ما در انستیتو سلامت مغز دانا در تماس باشید.
منبع: https://doi.org/10.3390/brainsci11030355
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.