بر هیچکس پوشیده نیست که عوامل ژنتیکی در تعیین میزان اختلالات عصبی رشدی در کودکان دخیل هستند و نقش دارند. قرار گرفتن مادران در معرض داروها و بیماریهای ویروسی یا باکتریایی نیز می تواند مضر باشد.
با این حال، یک بررسی اپیدمیولوژیک اخیراً حدود 6 میلیون نفر در سراسر جهان را نشان داده است که افزایش سن پدر فرزند با بروز اختلالات عصبی تکاملی همراه است. به عبارت دیگر، والدین هر چه سن بیشتری داشته باشند، کودک بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلالاتی مانند اوتیسم، ADHD و سایر اختلالات یادگیری است.
یک تیم تحقیقاتی از گروه علوم اعصاب رشدی دانشکده پزشکی دانشگاه توهوکو با انتشار مطالعه اخیر خود در PLOS ONE جزئیات بیشتری درباره این پدیده را فاش کرده است.
این تیم تحقیقاتی به سرپرستی دانشجوی دکترای میساکو تاتهانا و استاد نوریکو اوسومی قبل از انجام همان تجزیه و تحلیل روی موش های 12 ماه یا بالاتر، آزمایش ایمونوهیستوشیمیایی را در موش های سه ماهه انجام دادند.
تاتهانا و تیمش پروتئین هیستون را در طی فرآیند اسپرماتوژنز 12 مرحله ای تجزیه و تحلیل کردند. پروتئینهای هیستون در طی اسپرماتوژنز تحت آزمایشهای شیمیایی قرار می گیرند، بنابراین بر بیان ژن تأثیر می گذارد. به طور خاص، تیم هفت متیلاسیون و یک استیله شدن را مشاهده کردند.
آنها اینها را به عنوان نشانگر اپی ژنتیکی طبقه بندی کردند – تغییراتی که بر بیان ژن بدون تغییر توالی پایه DNA از خود ژنوم تأثیر می گذارد.
مقایسه نشانگرها بین موشهای جوان و بزرگتر با استفاده از تکنیک های اندازه گیری تصویربرداری نشان داد که دومی مقادیر بیشتری از پروتئین هیستون اصلاح شده، H3K79me3 داشتند. یک مطالعه قبلی توسط استاد اوسومی رابطه ای بین میزان H3K79me3 در اسپرم و ارتباط گفتار غیر طبیعی در توله سگ ها را نشان داد و آن را به عنوان یک نشانگر پیش بینی کننده برای اختلالات عصبی-رشدی معرفی نمود.
این یافته جدید، افزایش سن پدر به طور بالقوه بر رشد عصبی در انسان تأثیر می گذارد را نشان داد. امید است تحقیقات بیشتر روشهای تشخیصی بیشتری را برای اختلالات ناشی از خطر افزایش سن پدر ایجاد کند.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا و Senses Cultural Academy of Health مراجعه کنید.
منبع:
Tatehana, M., et al. (2020) Comprehensive histochemical profiles of histone modification in male germline cells during meiosis and spermiogenesis: Comparison of young and aged testes in mice. PLOS ONE
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.