انتخاب نامناسب زبان می تواند هم آزاردهنده و هم خسته کننده باشد. این مورد در ارتباط با بیماران مبتلا به زوال عقل باید با حساسیت بیشتری رعایت شود.
در اینجا به چند کلمه و سؤال برای اجتناب از استفاده در بیماران زوال عقل نگاه می کنیم.
برای افرادی که مبتلا به زوال عقل هستند، زبان و برقراری ارتباط با گذشت زمان دشوارتر می شود. چگونگی و زمان ایجاد مشکلات زبانی به فرد و همچنین نوع زوال عقل و مرحله ای که در آن قرار دارد بستگی دارد. در حالی که فرد مبتلا به این بیماری ممکن است با یادآوری یا یافتن کلمه مناسب مشکل داشته باشد، کلماتی که افراد دیگر استفاده می کنند نیز مهم هستند.
ارتباط خوب می‌تواند کلید کمک به کسی باشد که با زوال عقل زندگی خوبی داشته باشد. در اینجا چند مورد از کلمات و سوالاتی است که باید در گفتگو از آنها اجتناب کنید.
7 حرفی که نباید به افراد مبتلا به زوال عقل گفت
1. “یادت میاد کی…؟”
در حالی که می‌تواند وسوسه‌انگیز باشد که سعی کنید خاطره فردی را که با زوال عقل زندگی می‌کند وسوسه کنید. این نوع سوال اغلب یادآور خاطرات از دست رفته است. این می تواند یک تجربه ناامید کننده یا دردناک باشد. و همچنین هیچ مدرکی وجود ندارد که آموزش مغز به این روش به کسی کمک کند تا خاطرات را حفظ کند.
این بدان معنا نیست که شما باید از صحبت کردن در مورد گذشته اجتناب کنید. اما بهتر است مکالمه را رهبری کنید. به شخص اجازه دهید به آن بپیوندد. در عوض این را امتحان کنید: به‌جای طرح سؤال، سعی کنید به جای آن با «به یاد می‌آورم وقتی…» رهبری کنید. به این ترتیب فرد می تواند حافظه خود را با آرامش و بدون احساس خجالت جستجو کند. سپس در صورت تمایل به آن بپیوندد.
2. “من همین الان به شما گفتم”
چندین بار پاسخ دادن به یک سوال ممکن است خسته کننده باشد. اما تکرار اتفاق خواهد افتاد. انتقال ناامیدی خود به فرد مبتلا به زوال عقل فایده چندانی ندارد. و گفتن “من همین الان به شما گفتم” فقط وضعیت فرد را یادآوری می کند.
در عوض این را امتحان کنید: سعی کنید تا حد امکان مودب و صبور باشید. برای فردی که زوال عقل دارد مهم است که احساس کند به او گوش داده و درک می شود.
3. “برادرت 10 سال پیش مرد”
فردی که مبتلا به زوال عقل است ممکن است سوگ گذشته را فراموش کند. یا از کسی که درگذشته است چیزی بخواهد. اما یادآوری مرگ یکی از عزیزانشان می‌تواند دردناک باشد. حتی باعث می‌شود غم و اندوهی را که قبلاً تجربه کرده‌اند دوباره زنده کنند. نحوه واکنش مراقبین به این موضوع ممکن است برای شرایط مختلف متفاوت باشد. اما همیشه خوب است که حساسیت نشان دهید.
در عوض این را امتحان کنید: شاید بهتر باشد دلیل دیگری برای غیبت کسی بیاورید و در مواقع دیگر یک یادآوری ملایم مناسب است. در مراحل بعدی زوال عقل، تلاش برای یادآوری اینکه فرد مرده است موثر نیست و بهتر است از آن اجتناب شود.
4. “امروز صبح چه کردی؟”
از پرسیدن بیش از حد سؤالات باز خودداری کنید. زیرا اگر فرد مبتلا به زوال عقل نتواند پاسخ را به خاطر بسپارد، می تواند استرس زا باشد. اگرچه ممکن است مودبانه به نظر برسد که از کسی در مورد روزشان بپرسید. بهتر است بر روی آنچه در حال اتفاق می افتد تمرکز کنید. همچنین مهم است که افراد مبتلا به زوال عقل به انتخاب های شخصی خود ادامه دهند. اما تعریف گزینه ها ممکن است یک تکنیک مفید باشد.
در عوض این را امتحان کنید: به جای اینکه «دوست داری چه چیزی بنوشی؟»، می‌توانید بپرسید «چای می‌خواهی یا قهوه؟» یا ساده‌تر، «یک فنجان چای می‌خواهی؟».
5. آیا مرا می شناسید؟
زمانی که فرد مبتلا به زوال عقل شما را نمی شناسد می تواند ناراحت کننده باشد. اما به یاد داشته باشید که این احساس متقابل است. پرسیدن از آن شخص که آیا شما را می شناسد، می تواند باعث شود که اگر به یاد بیاورد احساس گناه کند. یا اگر یادش باشد آزرده خاطر شود.
در عوض این را امتحان کنید: نحوه احوالپرسی شما با افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است بسته به مرحله وضعیت او تغییر کند.خودتان قضاوت کنید، اما دوستانه رفتار کنید. یک سلام گرم می تواند کافی باشد. یا ممکن است گفتن نام شما مفید باشد.
6. «بیا حالا یک فنجان چای بنوشیم
بعد از آن می‌توانیم برای پیاده‌روی خوب برویم و ناهار را در کافه‌ای که در شهر دوست دارید بخوریم». درک جملات طولانی و پیچیده برای افراد مبتلا به زوال عقل دشوار است. پردازش چندین ایده در یک زمان دشوار است. زیرا توانایی‌های شناختی کاهش می‌یابد. بنابراین بهتر است دستورالعمل‌ها یا دستورالعمل‌ها را در یک مرحله ارائه کنید.
در عوض این را امتحان کنید: تا حد امکان از جملات کوتاه و ساده استفاده کنید. از صحبت کردن در محیط های پر سر و صدا خودداری کنید. قبل از شروع مکالمه منتظر بمانید تا توجه کامل فرد را به خود جلب کنید.
7. “آیا در این مورد به کمک نیاز داری؟
عشق؟” کلماتی مانند “عشق”، “عسل” و “عزیز” گاهی اوقات می توانند برای افرادی که مبتلا به زوال عقل هستند حمایت کننده باشند. این امر به ویژه در صورتی صادق است که قبل از ابتلا به زوال عقل اینگونه به آنها ارجاع داده نمی شد. گاهی اوقات به این «سخن بزرگان» گفته می‌شود. می‌تواند باعث شود که افراد مسن احساس شیرخوارگی کنند. در عوض این را امتحان کنید: همیشه فرد پشت زوال عقل را به خاطر بسپارید و هر چند وقت یکبار از نام او استفاده کنید. این به حفظ حرمت آنها کمک می کند و به تمرکز نیز کمک می کند.
مشکل عمده دیگر در افراد مبتلا به زوال عقل، اختلال خواب است.
Social worker is visiting a senior woman at home
مشکلات خواب و درمان برای افراد مبتلا به زوال عقل اگر فردی مشکلات خواب ناشی از زوال عقل دارد، باید به پزشک عمومی خود مراجعه کند. که ممکن است او را به یک متخصص خواب ارجاع دهد. در مورد مشکلات مختلف خواب و حمایت و مراقبت از فرد مبتلا به زوال عقل و اختلال خواب برای اطلاعات بیشتر به انستیتو سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
بیخوابی در افراد مبتلا به زوال عقل
بی خوابی طیف وسیعی از مشکلات خواب را شامل می شود. مانند طولانی شدن زمان به خواب رفتن، بیدار شدن در طول شب، دیدن کابوس و بیدار شدن در صبح زود. اینها باعث می شود فرد به اندازه کافی و با کیفیت خوب نخوابد.
بی خوابی یک مشکل رایج برای افراد مبتلا به زوال عقل است. دلایل مختلفی شامل موارد زیر دارد:
- ممکن است فرد با درد یا ناراحتی دست و پنجه نرم کند. آنها ممکن است شرایط سلامت دیگری داشته باشند که خواب را دشوارتر می کند.
- مشکلات قلبی یا تنفسی، سوزش سر دل، یبوست، عفونت های دستگاه ادراری یا بی اختیاری.
- ممکن است احساس اضطراب، استرس یا افسردگی داشته باشند. یا داروهایی مصرف کنند که به عنوان یک عارضه جانبی باعث بی خوابی می شود. این امر در مورد داروهایی که برای بهبود علائم زوال عقل تجویز می‌شوند، مانند دونپزیل، ریواستیگمین یا گالانتامین رایج است.
- این داروها همچنین می توانند منجر به خواب های بسیار واضح یا کابوس شوند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است مصرف داروهای خود را در صبح به جای قبل از خواب کمک کند.
- داروهایی وجود دارند که می توانند به فرد کمک کنند راحت تر بخوابند. با این حال، بیشتر آنها دارای عوارض جانبی ناخوشایند یا بالقوه خطرناک هستند. مانند سرگیجه و افزایش خطر سقوط. این باعث می شود که مصرف آنها برای افراد مبتلا به زوال عقل کمتر امن باشد. آنها معمولا برای استفاده بسیار کوتاه مدت زمانی تجویز می شوند که فرد دارای مشکلات خواب شدید باشد.
منبع:What not to say to somebody with dementia | Alzheimer’s Society (alzheimers.org.uk)
Sleep problems and treatments for people with dementia | Alzheimer’s Society (alzheimers.org.uk)
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.