احساسات مسری یا سرایت عاطفی
همه چیز می تواند به روش دیگری نیز کار کند. شنیدن یک آهنگ غم انگیز در زمانی که روز خوبی را سپری می کنید می تواند به سرعت حال شما را تغییر دهد. اگر شما کسی هستید که گوش شنوایی دارد ممکن است از شنیدن مشکلات یک دوست ناراحت یا مضطرب شوید. اما این چگونه اتفاق می افتد؟ آیا واقعاً احساسات می توانند مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا پخش شوند؟ آیا احساسات مسری هستند؟ در واقع، بله.
محققان آن را سرایت عاطفی می نامند. این اتفاق زمانی می‌افتد که معمولاً بدون تلاش آگاهانه از احساسات و عبارات افراد اطراف خود تقلید می‌کنید.
چرا این اتفاق می افتد؟
علوم اعصاب یک توضیح ممکن برای این پدیده ارائه می دهد: سیستم عصبی آینه ای. مفهوم نورون‌های آینه‌ای زمانی به وجود آمد که محققان بر روی مغز میمون‌های ماکاک مطالعه می‌کردند. آنها متوجه شدند که نورون‌های خاصی زمانی شروع به شلیک می‌کنند که میمون‌ها کاری انجام می‌دهند که میمون‌های دیگر در حال انجام آن هستند.
به نظر می رسد که روند مشابهی ممکن است در انسان اتفاق بیفتد. برخی از کارشناسان بر این باورند که سیستم عصبی آینه ای فراتر از اعمال فیزیکی است. ممکن است توضیح دهد که چگونه ما با دیگران همدلی می کنیم.
چگونه اتفاق می افتد؟
کارشناسانی که سرایت عاطفی یا احساسات مسری را مطالعه می کنند معتقدند که این فرآیند به طور کلی در سه مرحله اتفاق می افتد:
- تقلید
- بازخورد
- سرایت (تجربه).
تقلید
برای تقلید از احساسات یک نفر، ابتدا باید آن احساس را بشناسید. نشانه های عاطفی اغلب ظریف هستند. بنابراین شما احتمالا همیشه از این درک آگاه نیستید. به طور کلی، تقلید از طریق زبان بدن اتفاق می افتد.
به عنوان مثال، هنگام صحبت با دوست، ممکن است به طور ناخودآگاه شروع به کپی کردن ژست، حرکات یا حالات چهره او کنید. اگر مکالمه را با اضطراب یا پریشانی شروع کرده اید، اما اگر چهره دوستتان آرام و باز به نظر می رسد، ممکن است حالت خود شما نیز آرام شود.
تقلید می تواند به شما کمک کند با درک تجربیات دیگران با آنها ارتباط برقرار کنید. بنابراین یک جنبه کلیدی از تعامل اجتماعی است. اما این تنها بخشی از روند سرایت عاطفی است.
بازخورد
با تقلید از یک احساس، شروع به تجربه آن می کنید. در مثال بالا، حالت آرام صورت شما ممکن است به شما کمک کند احساس آرامش بیشتری داشته باشید. دکتر موری جوزف، در واشنگتن دی سی، پیشنهاد می کند که این اتفاق می تواند با تجارب عاطفی و خلق و خوی عمیق تر مانند افسردگی نیز رخ دهد.
برای مثال، فردی که افسردگی دارد، ممکن است احساسات خود را از طریق زبان بدن، الگوهای گفتاری، یا حالات چهره و همچنین کلمات بیان کند. او توضیح می دهد: «این می تواند واکنش عاطفی مشابهی را در افرادی که آسیب پذیری بیشتری نسبت به این نشانه ها دارند، ایجاد کند.
سرایت
تقلید از یک احساس معمولاً آن احساس را در شما برمی انگیزد و سپس بخشی از تجربه شما می شود. شما بیان آن را شروع می کنید و به همان شیوه با دیگران ارتباط برقرار می کنید. درنتیجه روند سرایت کامل می شود.
نکاتی برای مثبت اندیشی
سرایت عاطفی یا احساسات مسری همیشه چیز بدی نیست. چه کسی نمی خواهد شادی را گسترش دهد؟ اما یک نکته منفی نیز وجود دارد. اینکه احساسات منفی می توانند به همین راحتی پخش شوند.
جوزف می گوید: «هیچ کس در برابر سرایت عاطفی آسیب ناپذیر نیست. اما این امکان وجود دارد که احساسات منفی را مشاهده کنید و از اطرافیان خود حمایت کنید.
اطراف خود را با چیزهایی احاطه کنید که شما را خوشحال می کند
اگر محیط اطراف خود را پر از چیزهایی نگه دارید که باعث شادی شما می شود، کمتر تسلیم حال بد دیگران می شوید. اگر در محل کار با افکار منفی زیادی روبرو می شوید، دفتر یا میز خود را به «مکانی شاد» برای خود تبدیل کنید.
در اینجا چند ایده وجود دارد:
- اگر محل کار شما اجازه می دهد، گیاهان یا حتی ماهی ها را بیاورید.
- عکس های حیوان خانگی، شریک زندگی، فرزندان یا دوستان خود را در محل کار خود قرار دهید.
- از هدفون برای گوش دادن به پادکست یا موسیقی مورد علاقه خود در حین کار استفاده کنید.
- حتی اگر احساس کنید که با یک مورد منفی منفی روبرو می شوید، ممکن است اطرافتان به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
مثبت پیشنهاد کنید
اگر نمی‌خواهید منفی بودن دیگران روی شما تأثیر بگذارد، سعی کنید لبخند بزنید. همچنین سعی کنید لحن و صدایتان را شاد نگه دارید. اگر در حال حاضر اثرات بد خلقی شخصی را احساس می کنید، ممکن است کمتر تمایل به لبخند زدن داشته باشید. اما امتحان کردن آن می تواند به شما کمک کند.
لبخند زدن ممکن است به شما کمک کند احساس مثبت تری داشته باشید. اما فرد مقابل نیز ممکن است زبان بدن شما را تقلید کند و به جای آن حال و هوای شما را جلب کند. درنتیجه آن را به یک موقعیت برد-برد تبدیل کند.
تشخیص آنچه اتفاق می افتد
اگر حال و هوای شخص دیگری را درک می کنید، ممکن است فورا متوجه آن نشوید. ممکن است احساس بدی داشته باشید بدون اینکه واقعاً دلیل آن را بفهمید. جوزف می‌گوید: «می‌تواند خودآگاهی زیادی لازم باشد تا متوجه شوید رفتار شخص دیگری باعث ناراحتی شما می‌شود. درک اینکه چگونه احساسات شما با تجربه شخص دیگری مرتبط است، می تواند رسیدگی به آنها را بدون عمل به آنها آسان تر کند. اگر بتوانید یاد بگیرید که چگونه بپذیرید که خلق و خوی منفی یک نفر بر شما تأثیر می گذارد، می توانید تمرین کنید که خود را از موقعیت دور کنید.
بخند
خندیدن می تواند به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک کند. همچنین می تواند به اطرافیان شما سرایت کند. هنگامی که احساس می‌کنید منفی‌گرایی به درون شما نفوذ می‌کند، یک ویدیوی خنده‌دار به اشتراک بگذارید. یک جوک خوب بگویید یا از کمدی کمدی مورد علاقه‌تان برای تقویت مثبت‌اندیشی لذت ببرید.
آن را شخصی در نظرنگیرید
سرایت عاطفی یا احساسات مسری به همدلی مربوط می شود. اگر کسی که به او اهمیت می دهید از نظر عاطفی شرایط سختی را سپری می کند، ممکن است با جذب ناخودآگاه تجربه او و برقراری ارتباط با او به این روش پاسخ دهید.
این فقط بخشی از انسان بودن است. سعی کنید در نظر داشته باشید که شما مسئول احساسات آنها نیستید. ممکن است نتوانید کمک کنید آنها تجربه خود را به تنها راهی که می دانند به اشتراک می گذارند.
این می تواند به ویژه زمانی سخت باشد اگر یکی از عزیزان با یک بیماری مزمن سلامت روانی مانند افسردگی دست و پنجه نرم کند. اگر احساس خوبی ندارید، نمی توانید کمک زیادی به آنها کنید. همچنین هرگز ایده بدی نیست که آنها را تشویق کنید تا با یک درمانگر صحبت کنند. هدف ما در انستیتو سلامت مغز دانا کمک به بهبود شرایط سلامت روان شما است.
شما همچنین می توانید به دنبال حمایت برای خود باشید. زیرا بسیاری از درمانگران با شرکا و اعضای خانواده افرادی که با مشکلات سلامت روان زندگی می کنند کار می کنند.
جمع بندی
مردم همیشه نمی توانند احساس خود را با کلمات بیان کنند. اما معمولاً می توانند از طریق زبان بدن خود و سایر نشانه های ظریف ایده ای کلی ارائه دهند. نکته منفی این است که احساسات منفی می تواند گسترش یابد. به ویژه از طریق محیط های کار و رسانه های اجتماعی.
شما نمی توانید برای جلوگیری از سرایت عاطفی یا احساسات مسری واکسن بزنید. اما می توانید کارهایی کنید تا ایجاد حس منفی در شما جلوگیری شود.
منبع: Emotional Contagion: What It Is and How to Avoid It (healthline.com)
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.