ارتباط داخل و بین مناطق مختلف مغز انسان از بسیاری جهات تأثیر گذار است. این موضوع در مورد تفاوت های فردی در توانایی های شناختی بالاتر صادق است. مغز افراد باهوش تر با تعامل و ارتباطات پایدار در شبکه های عصبی مشخص می شود.
این نتیجه یک مطالعه اخیر است که توسط دکتر کرستن هیلگر و پروفسور کریستین فیباخ از گروه روانشناسی و مرکز تصویر برداری مغز از دانشگاه گوته فرانکفورت با همکاری دکتر ماکوتو فوکوشیما و پروفسور اولاف اسپورنس از دانشگاه ایندیانا بلومینگتون، ایالات متحده انجام شده است. این مطالعه بصورت آنلاین در مجله علمی “نقشه برداری مغز انسان” یا (Human Brain Mapping) منتشر شد.
هوش و اساس عصبی آن
تئوریهای مختلفی برای توضیح تفاوتهای تواناییهای شناختی افراد مختلف از جمله مدلهای عصبی شناختی ارائه شده است. به عنوان مثال، پیشنهاد شده است که افراد باهوش تر از مناطقی از مغز استفاده می کنند که عملکرد کاملاً کارآمدتری دارد یا سیستم های خاصی از مغز در افراد باهوش بهتر به یکدیگر مرتبط هستند.
اخیراً پیشرفت های روشهای ارزیابی عملکرد شناختی، امکان بررسی دینامیک زمانی شبکه های مغز انسان را با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI) فراهم کرده است. یک تیم بین المللی از محققان دانشگاه گوته و دانشگاه ایندیانا بلومینگتون اسکن fMRI از 281 شرکت کننده را مورد بررسی قرار دادند تا بررسی کنند که چگونه ویژگی های شبکه دینامیک مغز انسان، با هوش عمومی ارتباط دارد.
ثبات شبکه های مغزی به عنوان یک مزیت کلی
مغز انسان دارای یک سازمان ماژولار است – به این معنی که می توان آن را به شبکه های مختلفی تقسیم کرد که عملکردهای مختلفی مانند بینایی، شنوایی یا کنترل رفتار داوطلبانه را ارائه می دهند. در مطالعه فعلی خود، کیرستن هیلگر و همکاران، بررسی کردند که آیا این سازمان ماژولار از مغز انسان، به مرور زمان تغییر می کند، و آیا این تغییرات مربوط به تفاوت های فردی در نمرات است، که شرکت کنندگان در این مطالعه در یک تست هوش به دست آورده اند یا خیر.
نتایج مطالعه نشان می دهد که سازمان شبکه ماژولار افراد باهوش تر در طول جلسه سنجش fMRI نوسانات کمتری را نشان داده است.
این افزایش ثبات در سازمان شبکه های مغزی در درجه اول در سیستم های مغزی یافت می شود که برای کنترل توجه مهم هستند.
توجه، نقش اساسی دارد
هیلگر اظهار میکند: “بررسی دینامیک زمانی شبکه های مغز انسان با استفاده از fMRI یک زمینه تحقیقاتی نسبتاً جدید است”. او گمانه زنی می کند: “سازمان شبکه ای با ثبات تر در افراد باهوش تر می تواند یک مکانیسم محافظ مغز در حالت های ناسازگار شبکه باشد که در آن شبکه ها و ارتباطات عمده ممکن است مختل شود.” دقیقاً این خصوصیات شبکه بر توانایی شناختی تأثیر می گذارند: “در حال حاضر، ما مطمئن نیستیم که آیا اتصالات با ثبات بیشتر مغز منبع یا نتیجه ای از هوش بالاتر است، و باید بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد.
با این حال ، نتایج ما نشان می دهد که فرآیندهای توجه کنترل شده – یعنی توانایی توجه و تمرکز بر روی یک کار – ممکن است نقش مهمی برای هوش عمومی داشته باشد.”
برای اطلاعات بیشتر می توانید به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
“پایداری ماژول های عملکردی مغز مرتبط با هوش انسانی”. Hilger، K.، Fukushima، M.، Sporns، O.، & Fiebach، C. F.
Human Brain Mapping
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).