هنگامی که مردم به افسردگی فکر می کنند، اغلب دو چیز به ذهنشان میاید. یا افسردگی بالینی که نیاز به درمان دارد یا افسردگی “معمولی” که تقریباً هر کسی می تواند آن را تجربه کند. به عنوان یک بیماری، درک افسردگی می تواند مفهومی دشوار باشد زیرا ما از اسم آن هم به عنوان نشانه یک بیماری و هم یک بیماری یاد می کنیم.
افسردگی چیست؟
از دیدگاه پزشکی، افسردگی به عنوان یک اختلال خلقی تعریف میشود که باعث احساس مداوم خلق و خوی افسرده یا غمگین میشود. و اغلب شامل از دست دادن علاقه نسبت به چیزهایی میشود که معمولاً برای شما لذت بخش بوده است.
افسردگی بر احساس، تفکر و رفتار شما تأثیر می گذارد و می تواند در توانایی شما برای عملکرد مناسب و ادامه زندگی روزمره اختلال ایجاد کند. دلایل مختلفی برای افسردگی وجود دارد که برخی از آنها را به طور کامل درک نمی کنیم.
هفت نوع از رایج‌ترین انواع افسردگی شامل موارد زیر است.
اختلال افسردگی اساسی (MDD)
هنگامی که افراد از واژه افسردگی بالینی استفاده می کنند، به طور کلی به اختلال افسردگی اساسی (MDD) اشاره می کنند.
اختلال افسردگی اساسی یک اختلال خلقی است که با تعدادی ویژگی کلیدی مشخص می شود:
حالت افسردگی
عدم علاقه به فعالیت هایی که معمولاً از آنها لذت می برد
تغییرات در وزن
تغییرات در خواب
خستگی
احساس بی ارزشی و احساس گناه
مشکل در تمرکز
افکار مرگ و خودکشی
اگر فردی اکثر این علائم را برای مدت طولانی‌تر از دو هفته تجربه کند، اغلب MDD در او تشخیص داده میشود.
۲-اختلال افسردگی مداوم (PDD)
دیستیمیا، که اکنون به عنوان اختلال افسردگی مداوم شناخته می شود، به نوعی افسردگی مزمن اشاره دارد که برای بیشتر از حداقل دو سال وجود دارد. می تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد.
افراد ممکن است دوره های کوتاهی از عدم احساس افسردگی را تجربه کنند، اما این تسکین علائم به مدت دو ماه یا کمتر طول می کشد. اگرچه علائم به شدت اختلال افسردگی اساسی نیستند، اما فراگیر و طولانی مدت هستند.
علائم PDD عبارتند از:
احساس غم و اندوه
از دست دادن علاقه و لذت
عصبانیت و تحریک پذیری
احساس گناه
عزت نفس پایین
مشکل در به خواب رفتن یا خواب ماندن
زیاد خوابیدن
احساس ناامیدی
خستگی و کمبود انرژی
تغییرات در اشتها
مشکل در تمرکز
درمان اختلال افسردگی مداوم اغلب شامل استفاده از داروها و روان درمانی است.
این اختلال زنان (1.9%) را بیشتر از مردان (1%) تحت تاثیر قرار می دهد، و محققان تخمین می زنند که حدود 1.3٪ از کل بزرگسالان در مقطعی از زندگی خود به این اختلال مبتلا خواهند شد.
۳-اختلال دو قطبی
اختلال دوقطبی یک اختلال خلقی است که با دوره‌هایی از بالا بودن انرژی غیرطبیعی به نام مانیا مشخص میشود. این دوره‌ها می‌توانند خفیف باشند (هیپومانیا) یا می‌توانند آنقدر شدید باشند که باعث اختلالات قابل توجهی در زندگی فرد شوند، نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند یا بر ادراک واقعیت تأثیر بگذارند. اکثریت قریب به اتفاق مبتلایان به اختلال دوقطبی دوره‌های افسردگی شدید را نیز تجربه میکنند.
علاوه بر خلق افسرده و کاهش قابل توجه علاقه به فعالیت ها، افراد مبتلا به دوقطبی در دوره افسردگی اغلب دارای طیف وسیعی از علائم فیزیکی و عاطفی هستند که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
خستگی، بی خوابی و بی حالی
دردهای غیرقابل توضیح و بیقراری روانی حرکتی
ناامیدی و از دست دادن عزت نفس
تحریک پذیری و اضطراب
بلاتکلیفی و بی نظمی
خطر خودکشی در بیماری دوقطبی حدود 15 برابر بیشتر از عموم است. روان پریشی (از جمله توهمات و هذیان ها) نیز می تواند در موارد شدیدتر رخ دهد.
۴-افسردگی پس از زایمان (PPD)
بارداری می تواند تغییرات هورمونی قابل توجهی را ایجاد کند که اغلب می تواند بر خلق و خوی زنان تأثیر بگذارد. افسردگی می تواند در دوران بارداری یا پس از تولد کودک شروع شود.
تغییرات خلقی، اضطراب، تحریک پذیری و سایر علائم پس از زایمان غیرمعمول نیستند و اغلب تا دو هفته طول می کشند. علائم PPD شدیدتر و طولانی تر هستند.
چنین علائمی می تواند شامل موارد زیر باشد:
خلق و خوی ضعیف، احساس غم و اندوه
نوسانات خلقی شدید
کناره گیری اجتماعی
در برقراری ارتباط با کودک خود مشکل دارید
اشتها تغییر می کند
احساس درماندگی و ناامیدی
از دست دادن علاقه به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت می بردید
احساس بی کفایتی یا بی ارزشی
اضطراب و حملات پانیک
افکار صدمه زدن به خود یا کودکتان
افکار خودکشی
PPD می تواند از بی حالی و غم مداوم که نیاز به درمان پزشک دارد تا روان پریشی پس از زایمان را شامل شود، وضعیتی که در آن دوره خلقی با گیجی، توهم یا هذیان همراه است.
در صورت عدم درمان، این بیماری می تواند تا یک سال ادامه یابد. خوشبختانه، تحقیقات نشان داده است که درمان هایی برای این نوع افسردگی نیز وجود دارد.
۵- اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD)
از شایع ترین علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می توان به تحریک پذیری، خستگی، اضطراب، بدخلقی، نفخ، افزایش اشتها، میل به غذا، درد و حساسیت سینه اشاره کرد.(منبع)
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD) علائم مشابهی ایجاد می کند، اما علائم مربوط به خلق و خوی بارزتر است.
علائم PMDD ممکن است شامل موارد زیر باشد:
خستگی مفرط
احساس غمگینی، ناامیدی یا انتقاد از خود
احساس شدید استرس یا اضطراب
نوسانات خلقی، اغلب همراه با گریه
تحریک پذیری
ناتوانی در تمرکز
میل کم به غذا یا پرخوری
۶-افسردگی فصلی (SAD)
اگر در طول ماه‌های زمستان افسردگی، خواب‌آلودگی و افزایش وزن را تجربه میکنید، اما در بهار احساس خوبی دارید، ممکن است به بیماری معروف به اختلال افسردگی فصلی (SAD) مبتلا باشید.
اعتقاد بر این است که SAD توسط اختلال در ریتم شبانه روزی طبیعی بدن ایجاد می شود. نوری که از طریق چشم وارد می شود بر این ریتم تأثیر می گذارد و هر گونه تغییر فصلی در الگوی شب/روز می تواند باعث اختلال شود که منجر به افسردگی می شود.
تعیین میزان شیوع SAD ممکن است دشوار باشد زیرا این بیماری اغلب تشخیص داده نمی شود و گزارش نمی شود. در مناطق دورتر از خط استوا بیشتر دیده می شود. به عنوان مثال، برآوردها نشان می دهد که SAD بر 1٪ از جمعیت فلوریدا تأثیر می گذارد. این تعداد در آلاسکا به 9 درصد افزایش می یابد.
SAD در مناطق دورتر شمالی یا جنوبی سیاره زمین شایع تر است و اغلب می توان آن را با نور درمانی برای جبران افت فصلی نور روز درمان کرد.
۷- نوعی افسردگی غیر معمول
آیا علائم افسردگی (مانند پرخوری، خواب زیاد یا حساسیت شدید نسبت به طرد شدن) را تجربه می کنید، اما متوجه می شوید که ناگهان در مواجهه با یک رویداد مثبت هیجان زده می شوید؟
بر اساس این علائم، ممکن است افسردگی غیر معمول برای شما تشخیص داده شود، نوعی افسردگی که از آنچه تصور می‌شد تظاهر «معمولی» این اختلال است، پیروی نمی‌کند.
افسردگی غیر معمول در واقع بیشتر از آن چیزی است که ممکن است از نامش پیدا شود. برخلاف سایر اشکال افسردگی، افراد مبتلا به افسردگی غیر معمول ممکن است به نوعی از داروهای ضد افسردگی معروف به مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOI) واکنش بهتری نشان دهند.
افسردگی غیر معمول با مجموعه خاصی از علائم مربوط به موارد زیر مشخص می شود:
خوردن بیش از حد یا افزایش وزن
خواب زیاد
خستگی، ضعف و احساس “سنگین شدن”
حساسیت شدید نسبت به طرد شدن
خلق و خوی واکنشی شدید
در پایان…
اگر با هر یک از این انواع افسردگی دست و پنجه نرم میکنید، بدانید که درمان ممکن و در دسترس است. برای اطلاعات بیشتر واحد افسردگی انستیتو سلامت مغز دانا را ببینید یا با کارشناسان تماس بگیرید.
لطفا همیشه به خاطر داشته باشید که میتوانید در حال خود تغییر ایجاد کنید و یک زندگی بدون افسردگی داشته باشید،شاید چند روش را امتحان کرده باشید و جواب نگرفته باشید اما بدانید هنوز راه هایی وجود دارند که منتظر شما هستند تا زندگی خود را نجات دهید و آنطور زندگی کنید که لیاقت دارید و دوست دارید.در این راه حمایت دیگران و درمان های جدید را در نظر بگیرید.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.