اختلال دوقطبی
یک وضعیت سلامت روان است که با تجربه خلق و خوی شدید مشخص می شود. در مورد علائم و نشانه های اختلال دوقطبی، و همچنین انواع مختلف و روش های درمانی، و نحوه یافتن حمایت در این جا اطلاعاتی کسب کنید.
این مقاله در موارد زیر به شما کمک می کند:
- شما نگران هستید زیرا نوسانات خلقی شدید را تجربه می کنید
- دوره های زمانی دارید که کارهایی را انجام می دهید که پشیمان هستید
- گاهی احساس «شکست ناپذیری» می کنید و گاهی افسرده می شوید.
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی یک وضعیت سلامت روان است که در آن افراد نوسانات خلقی شدید را تجربه می کنند. تا جایی که خلق و خوی آنها با زندگی روزمره آنها تداخل پیدا می کند.
اگر شما مبتلا به اختلال دوقطبی هستید، خلق و خوی شما به احتمال زیاد از فرازهای شدید (معروف به شیدایی یا هیپومانیا) و پایین (معروف به افسردگی) عبور می کند.
با این حال، آنچه در طول هر خلق و خوی تجربه می کنید و با سرعت یا آهستگی بین حالت های خلقی بالا و پایین حرکت می کنید. این حالات برای همه متفاوت است.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می توانند حالاتی را تجربه کنند که لزوماً در زمینه آنچه در اطرافشان می گذرد معنا ندارد. خلق و خوی می تواند بسیار مخرب باشد. این مسئله می تواند عملکرد روزمره را دشوار کند.
معمولاً شروع تجربه علائم اختلال دوقطبی در اواخر نوجوانی و اوایل دهه بیست است. علائم برای نوجوانان و کودکان ممکن است گاهی با علائمی که بزرگسالان تجربه می کنند متفاوت باشد.
علائم و نشانه های اختلال دوقطبی چه هستند؟
فردی که مبتلا به اختلال دوقطبی است، تغییرات خلقی بین دوره های افسردگی و شیدایی را تجربه خواهد کرد.
- اپیزودهای افسردگی
همه مبتلایان به اختلال دوقطبی دوره‌های افسردگی اساسی را تجربه نمی‌کنند. اما اکثریت آنها این حالت را تجربه می‌کنند. علائم دوره های افسردگی معمولاً با علائم اختلال افسردگی اساسی مطابقت دارد.
دوره های افسردگی دوقطبی حداقل پنج مورد از علائم زیر را شامل می شود:
خلق و خوی ضعیف مداوم. که اغلب شامل احساس غم و اندوه یا پوچی است.
خستگی یا انرژی کم.
از دست دادن علاقه به فعالیت ها، سرگرمی ها یا چیزهایی که معمولا شما را خوشحال می کند.
احساس بی ارزشی یا گناه.
تغییر در اشتها.
تغییرات قابل توجه در وزن.
تغییرات در الگوهای خواب (معمولاً دوره های خواب زیاد یا خیلی کم).
مشکلات تمرکز و انگیزه.
مشکلات در تصمیم گیری.
افکار خودکشی و مرگ.
شیدایی و هیپومانیا
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است احساس شیدایی یا هیپومانیا را تجربه کنند.
شیدایی
یک دوره شیدایی به عنوان یک دوره زمانی با احساس افزایش انرژی، تکانشگری و سرخوشی شناخته می شود. برای اینکه این احساسات شیدایی در نظر گرفته شوند، باید بیش از یک هفته ادامه داشته باشند (و در بیشتر روز، هر روز وجود داشته باشند).
در دوره‌های شیدایی، معمولاً این موارد تجربه می‌شود:
عزت نفس بالا یا احساس شکست ناپذیری.
افزایش انرژی.
کاهش نیاز به خواب.
افزایش رفتار هدفمند (مثلاً تمام شب بیدار ماندن برای انجام کاری).
اضطراب یا افکار مضطرب.
افکار متقابل.
تحریک پذیری.
عصبانیت یا ناامیدی.
افزایش خلاقیت.
شروع پروژه های جدید یا ثبت نام برای سرگرمی های جدید.
پارانویا یا روان پریشی.
رفتار «معنوی» ناگهانی یا باورهای عرفانی. به عنوان مثال، اعتقاد به اینکه چیزها اهمیت یا ارتباط ویژه ای با آنها دارند. یا اینکه بین رویدادها یا چیزهای نامرتبط ارتباطی وجود دارد. یا احساس قوی «یکی» بودن با طبیعت یا جهان اطراف آنها.
رفتارهای تکانشی یا پرخطر. مانند: هزینه های بیش از حد، ترک کار از روی هوس، سوء مصرف مواد یا افزایش مصرف الکل یا مواد مخدر فعالیت جنسی تکانشی یا خطرناک، سرعت غیرمجاز در حین رانندگی یا سرپیچی از قوانین، رفتن به سفرها/تعطیلات خودجوش،
استفاده بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی.
افزایش یا کاهش چشمگیر تماس با خانواده/دوستان. مانند ارسال پیامک یا تماس بیش از حد، یا کاهش یا قطع ناگهانی همه تماس‌ها.
هیپومانیا
هیپومانیا می‌تواند شامل هر یک از علائم بالا باشد. اما علائم معمولاً شدت کمتری نسبت به شیدایی دارند و برای مدت کوتاه‌تری ادامه می‌یابند. هیپومانیا اغلب شامل افزایش انرژی، ریسک پذیری، حواس پرتی و تغییر در عزت نفس است. علائم دیگری نیز می‌توانند در طول دوره هیپومانیا تجربه شوند. اما معمولاً آنقدر شدید نیستند که فعالیت‌های روزمره مانند کار یا مدرسه را مختل کنند.
انواع مختلف اختلال دوقطبی چیست؟
انواع مختلفی از اختلال دوقطبی وجود دارد که با ظاهر شیدایی، هیپومانیا و دوره های افسردگی مشخص می شود. طول و شدت این دوره های مختلف تعیین می کند که کدام نوع دوقطبی تشخیص داده می شود. شایع ترین انواع اختلال دوقطبی عبارتند از:
دوقطبی I
دوقطبی II
اختلال سیکلوتیمیک
دوقطبی I
افراد مبتلا به دوقطبی I علائم شدید شیدایی را تجربه می کنند که بر عملکرد روزانه آنها تأثیر می گذارد. می تواند یک هفته یا بیشتر طول بکشد. افراد مبتلا به این نوع اختلال دوقطبی نیز می توانند دوره های روان پریشی را تجربه کنند. احتمال بیشتری دارد که در بیمارستان بستری شوند.
دوقطبی II
افراد مبتلا به دوقطبی II علائمی را تجربه می‌کنند که بر خلق و خو و توانایی آنها تأثیر می‌گذارد. اما به جای شیدایی، هیپومانیا را تجربه می‌کنند. علائم مرتبط با هیپومانیا (مانند تغییرات خلق و خو، انرژی، تمرکز و موارد دیگر). احتمالاً برای آنها و اطرافیانشان قابل توجه است. اما لزوماً بر عملکرد روزانه آنها تأثیر نمی گذارد.
افراد مبتلا به دوقطبی II معمولاً دوره های کوتاه تری از هیپومانیا و دوره های افسردگی طولانی تری را تجربه می کنند. تشخیص دوقطبی II نیازمند حداقل یک دوره هیپومانیا است که حداقل چهار روز طول بکشد. همچنین حداقل یک دوره افسردگی که دو هفته یا بیشتر طول بکشد.
اختلال سیکلوتیمیک
اختلال سیکلوتیمیک با علائم خفیف تر، اما طولانی تر هیپومانیا و افسردگی مشخص می شود. این علائم به جای اینکه به صورت دوره های مشخص و قابل توجه ظاهر شوند، برای مدت طولانی باقی می مانند.
افراد مبتلا به اختلال سیکلوتایمیک معمولاً دوره های زمانی بسیار کمی دارند که هیچ علامتی را تجربه نمی کنند. علائم هیپومانیا و افسردگی عموماً خفیف‌تر از دوقطبی I یا II در نظر گرفته می‌شوند. اما همچنان می‌توانند بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارند و باعث ناراحتی قابل توجهی برای او شوند.
تشخیص اختلال سیکلوتیمیک به برخی علائم هیپومانیا و افسردگی نیاز دارد. اما به اندازه کافی برای برآوردن معیارهای تشخیصی دوقطبی I یا II کافی نیست.
علائم باید حداقل برای دو سال روشن و خاموش شده باشند و فواصل بدون هیچ علامتی کمتر از دو ماه بوده است. اگر فردی مبتلا به اختلال سیکلوتایمیک یک دوره شیدایی را تجربه کند، یا شروع به ایجاد علائم اضافی یا شدیدتر هیپومانیا یا افسردگی اساسی کند، تشخیص او ممکن است به دوقطبی I یا II تغییر کند.
انواع دیگر اختلال دوقطبی
انواع دیگری از اختلال دوقطبی وجود دارد که کمتر شناخته شده است. بسیاری از این تشخیص‌ها مربوط به وضعیت دیگری است که تأیید می‌شود یا به استفاده از مواد یا داروها مربوط می‌شود. اینها شامل موارد زیرهستند:
- دوقطبی ناشی از مواد/دارو
- اختلال دوقطبی و مرتبط با آن به دلیل شرایط پزشکی دیگر
- سایر اختلالات دوقطبی و مرتبط
- اختلال دوقطبی نامشخص و مرتبط
اگر احساس می کنید علائم شما با این نوع اختلالات دوقطبی مطابقت دارد، بهترین کار این است که با یک متخصص صحبت کنید. برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان با ما در انستیتو سلامت مغز دانا در تماس باشید.
در انستیتو سلامت مغز دانا، به روزترین درمان های دارویی و غیردارویی توسط تیم متخصص شامل متخصص اعصاب و روان، متخصص علوم اعصاب، روانشناس و … ارائه می شود. با ما در تماس باشید.
منبع:Everything you need to know about bipolar disorder | ReachOut Australia
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.