بیش از 3،4 میلیون نفر در ایالات متحده از بیماری صرع رنج می برند، اما محققان تلاش می کنند تا کاملا طیف اختلالات عصبی و علل آن را درک کنند.
صرع یک اصطلاح عمومی برای تشخیص های متعدد است که شامل تشنج های تکراری می باشد. به گفته “موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی“، این طیف اختلالاتی برای طیف وسیعی از علل، انواع تشنج و شدت تاثیر، در نظر گرفته شده است.
خانواده کامرون بویزی، ستاره کانال دیزنی، که در خواب جان خود را از دست داد، گفت که تشنج مرگبار وی به دلیل صرع بوده است.
در طی تشنج، نورون ها به اشتباه، موجب افزایش غیر طبیعی سیگنال های بزرگ و سریع الکتریکی به مغز می شوند. این می تواند تغییرات غیرمنتظره در حرکات بدن، رفتار، احساس و در برخی موارد از دست دادن آگاهی ایجاد کند.
در اینجا نکاتی آورده شده که شما باید درباره صرع، تشنج و تاثیر آن بر سلامت عمومی بیماران بدانید.
علائم صرع بر اساس نوع آنها متفاوت است
مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته می گوید: علائم صرع بسته به نوع و شدت آن متفاوت هستند. ممکن است این علائم شامل تشنج و لرزش اندام ها و از دست دادن آگاهی تا یک وقفه کوتاه در آگاهی همراه با چشمک زدن سریع باشد.
تشنج های کانونی در یک قسمت جدا شده مغز رخ می دهند. علائم این تشنجات صرعی متفاوت است از احساس شدید دژاوو déjà vu و تغییر ناگهانی در خلق و خوی به یک احساس خواب آلود و حرکات تکراری مانند چشمک زدن، و مشکل در بلع، تغیییر می کند.
تشنج های متداول بر هر دو طرف مغز تاثیر می گذارند و نشانه ها شامل خیره شدن به حالت خاموش، کمی تکان خوردن، و از بین رفتن آگاهی است.
حدود 50٪ از موارد مبتلا به صرع علت قابل شناسایی ندارند
نیمی از موارد صرع علت شناخته شده ای ندارند. اما در نیمه دیگر، صرع مرتبط است با:
- جهش ژنتیکی
این موسسه برآورد می کند که صدها ژن، مربوط به این بیماری می باشند. این جهش ها به شیوه های مختلف بر عملکرد نورون اثر می گذارند، و موجب بروز انواع مختلفی از صرع می شوند. دیگر جهش های ژنتیکی باعث صرع نمی شود، بلکه می تواند حساسیت بیماران به تشنج را افزایش دهد.
- آسیب مغزی
مطالعات در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها نشان داد که از هر 10 نوجوان 1 نفر سه سال پس از بستری شدن در بیمارستان مبتلا به صرع می شود.
- شرایط مغز
هنگامی که مغز پس از اختلالاتی نظیر تومورهای خوشخیم یا بیماری آلزایمر آسیب می بیند، ممکن است عملا باعث اختلال در عملکرد عصبی شود. سکته مغزی، که زمانی رخ می دهد که جریان خون به ناحیه ای از مغز قطع می شود، عامل اصلی صرع در بزرگسالان بالای 35 سال است.
- تب شدید
- بیماری های عفونی
مانند اچ آی وی و مننژیت.
صرع اغلب همراه با اختلالات دیگر شامل بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی، افسردگی و آسم است که می تواند درمان را پیچیده کند.
همه تشنجها به صرع مربوط نیستند
زمانی یک شخص برای ابتلا به صرع تشخیص داده می شود، که دچار دو یا چند تشنج با علت نامعلوم شود که حداقل به فاصله 24 ساعت اتفاق بیفتند. تشنج هایی که “تحریک شده” یا عوامل ایجاد شده از قبیل تب بالا، آسیب مغزی یا کاهش سطح قند خون، باعث رخ دادن آن باشند، به عنوان صرع شناخته نمیشوند.
هیچ درمان قطعی برای صرع وجود ندارد، اما در اکثر موارد می توان آن را کنترل کرد.
طبق گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، حدود 70 درصد از افراد مبتلا به صرع، می توانند اختلال را با جراحی یا دارو درمان کنند.
داروهای ضدصرع میتوانند فرکانس و شدت تشنج را کاهش دهند و در بعضی موارد، به ویژه در کودکان، تشنجها به طور کامل پایان مییابد. حداقل نیمی از افراد مبتلا به صرع پس از اولین تجویز، صرع آن ها از بین می رود.
زمانی که دارو موفق به کنترل تشنج ها نمی شود، اگر پزشکان بتوانند محل دقیق مغز که در آن تشنج رخ می دهد را مشخص کنند، تا زمانی که جراحی در آن منطقه با گفتار، زبان یا عملکرد حرکتی تداخلی نداشته باشد، جراحی پیشنهاد می شود.
بیماران مبتلا به صرع مقاوم به درمان که کاندید عمل جراحی نیستند می توانند یک محرک عصب واگ را در سینه خود ایمپلنت کنند که موجب برانگیختگی الکتریکی از طریق عصب واگ و مغز می شود و تا 40٪ مانع تشنج می شود.
اما 30٪ دیگر از بیماران مبتلا به صرع نمیتوانند تشنج خود را با درمان های ذکر شده کنترل کنند. در حالی که اکثر تشنجها آسیب مغزی قابل توجهی نخواهند داشت، این شکل اختلال، به نام صرع مقاوم به درمان، که در آن بیماران به تشنج های مکرر و غیرقابل کنترل دچار می شوند، می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
صرع در میان افراد مبتلا به اوتیسم رایج است
افرادی که مبتلا به اوتیسم هستند، 20٪ بیشتر احتمال ابتلا به به صرع را دارند، اما اختلال طیف اوتیسم به علت صرع اثبات نشده است. به طور خاص، دو سندرم صرع، لاندو-کلافنر و وست، به طور مکرر مورد مطالعه قرار گرفته اند و ارتباط آن ها با صرع مشخص شده است.
شدت صرع در بیماران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم نیز افزایش می یابد. در یک مطالعه سال 2010 در مورد کودکان مبتلا به اوتیسم، بیش از یک سوم از بیماران همچنین صرع مقاوم به درمان داشتند.
ارتباط بین اختلالات هنوز ناشناخته است.
یک داروی ساخته شده با ترکیب ماری جوانا موجب کاهش تشنج شدید در بیماران کودک شده است
اگر چه صرع هنوز درمان قطعی ندارد، محققان درمان های گوناگونی را برای کاهش اثرات فرم های شدید آن، توسعه داده اند.
یک مطالعه 2017 نشان می دهد که کانابیدیول، یک ماده شیمیایی در ماری جوانا ( ماری جوانا گیاهی است که در بسیاری از کشورها به دلیل بعضی از اثرات منفی آن بر روی عملکردهای شناختی، غیر قانونی می باشد)، باعث کاهش تعداد تشنج برای کودکان مبتلا به سندرم Dravet، که یک نوع بیماری صرع مقاوم در برابر درمان است، در کودکان می شود.
FDA در سال 2018 این دارو را برای استفاده در کودکان 2 ساله و بزرگتر در سندروم Dravet و Lennox-Gastaut تایید کرد.
آیا می توان از سلول های بنیادی برای درمان صرع استفاده کرد؟
درمان های مبتنی بر سلول های بنیادی، نتایج امیدوار کننده ای را در درمان بیماری هایی مانند صرع نشان می دهد. مطالعات حیوانی و بالینی نشان دهنده اثر قابل توجهی از خواص بازسازی سلول های بنیادی است. با این وجود، آزمایشات بالینی بزرگتری لازم است . این درمان بسیار پرهزینه است که از حدود 5000 تا 8000 دلار برای هر درمان هزینه دارد، گرچه می توانند به اندازه 25000 دلار هزینه داشته باشند. در انگلستان NHS درمان سلول های بنیادی را به طور معمول انجام نمی دهد، فقط برای تعداد بسیار کمی از افراد در مراکز تعیین شده برای بیماری هایی مانند MS.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).