مخچه، ساختاری از مغز که مخصوص عملکرد حرکتی در نظر گرفته می شود، طبق نظر عده ای، در ناتوانی خواندن و اختلال در رشد نقش دارد. با این حال، این “فرضیه نقص مخچه” همیشه بحث برانگیز بوده است. تحقیقات جدید نشان می دهد که مخچه در هنگام خواندن در افراد معمولی مشغول کار نیست و در کودکانی که دچار دیسلکسی هستند نیز تفاوت ندارد.
این مطالعه جدید که شامل کودکان با و بدون دیسلکسی می باشد، در تاریخ 9 اکتبر 2019 در ژورنال Human Brain Mapping منتشر شد.
به خوبی مشخص شده است که دیسلکسی، یک ناتوانی در یادگیری، شامل ضعف در درک صداها در کلمات گفتاری و فرم نوشتاری آنها، فرایندی است که به آگاهی واج شناسی نیاز دارد. همچنین به خوبی شناخته شده است که این نوع پردازش، به مناطق مغز در قشر چپ متکی است.
با این حال، توسط برخی گفته شده است که مشکلات در پردازش واجی که منجر به اختلال در خواندن می شود، از مخچه سرچشمه می گیرد.
“نخستین پژوهش تصویربرداری در مورد خواندن در دیسلکسی، حمایت چندانی از این نظریه به نام “فرضیه نقص مخچه” در دیسلکسی پیدا نکرده است، اما این مطالعات که روی قشر متمرکز می شوند” ، اظهار می کنند: “بنابراین، ما با بررسی دقیق تر مخچه به این سوال پرداختیم. هیچ علائمی از درگیری مخچه در هنگام خواندن در خوانندگان معمولی و در کودکان با ناتوانی در خواندن پیدا نکردیم.”
محققان از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی استفاده کردند تا در حین خواندن به دنبال مناطق فعال مغز باشند. آنها همچنین ارتباطات عملکردی بین مخچه و قشر مغز را هنگام خواندن آزمایش کردند.
اشبورن خاطر نشان می کند: “اتصال کارکردی هنگامی رخ می دهد که دو ناحیه مغز به طور مشابه با هم تعامل کنند؛ آنها به صورت همگام عمل می کنند.” “با این حال، نواحی مغز در ناحیه ای از قشر که در فرآیند خواندن مشارکت دارند، ارتباطی با مخچه در کودکان دارای یا بدون دیسلکسی در حالی که مغز مشغول پردازش کلمات بوده است، ندارند.”
نتایج نشان داد وقتی مطالعه در خواندن مورد توجه قرار نمی گیرد – یعنی هنگام بررسی ارتباطات بین مناطق مغزی در حالت استراحت – مخچه در کودکان مبتلا به دیسلکسی با قشر ارتباط برقرار می کند.
اشبورن توضیح می دهد: “این اختلافات با تغییرات عصبی که به طور گسترده توزیع می شوند، همراه با نارساخوانی است، اما همه آنها به احتمال زیاد ناشی از مشکلات خواندن نیستند.”
گینویور ادن، نویسنده ارشد و بقیه همکاران در جرج تاون اذعان دارند: “شواهد و مدارک مربوط به تئوری نقص مخچه هرگز قوی نبود، اما برخی از محققان آن را بررسی کردند و حتی رویکردهای درمانی را نیز هدف قرار دادند. شواهد آن را پشتیبانی نمی کند و نمی تواند مهارت خواندن کودک را بهبود ببخشد.”
در طولانی مدت، این محققان معتقدند که این یافته ها می تواند برای تصحیح مدلهای دیسلکسی و کمک به والدین در تصمیم گیری آگاهانه در مورد برنامه های درمانی استفاده شود.
تهیه شده توسط مرکز پزشکی دانشگاه جورج تاون
سیکویا م. اشبورن ، D. لین گل ، آیلین م. ناپولیلو ، گینهوره اف. ادن.
عملکرد مخچه در کودکان با و بدون دیسلکسی در طی پردازش تک کلمه. نقشه برداری مغز انسان
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.