تحقیقات جدید نشان می دهد که رژیم غذایی پر نمک ممکن است باعث بی ثبات کردن سطح پروتئین تائو شده، و منجربه کاهش عملکرد شناختی شود. سطح بیش از حد تاو ویژگی بارز زوال عقل است. جلوگیری از مصرف بیش از حد نمک می تواند از زوال عقل جلوگیری کند.
دکتر جوزپه فاراکو، استادیار تحقیقات علوم اعصاب در موسسه تحقیقات مغز و ذهن در پزشکی ویل کورنل نیویورک، نویسنده اصلی این مطالعه جدید است که در مجله Nature Neuroscience منتشر می شود.
همانطور که دکتر فاراکو و تیم او در مقاله خود توضیح می دهند، مصرف بیش از حد نمک همیشه با عملکرد ضعیف مغزی ارتباط داشته و مصرف زیاد نمک نیز یک عامل خطرزا برای زوال عقل است.
اما سؤال جالب تر این است که آیا نمک بیش از حد باعث زوال عقل می شود؟
تحقیقات قبلی در مورد جوندگان به رهبری دکتر فاراکو – به همراه دکتر Costantino Iadecola، مدیر موسسه تحقیقات مغز و خانواده Feil و مؤسس تحقیق جدید – شروع به بررسی این مکانیسم کردند.
محققان در مطالعه قبلی دریافتند که رژیم غذایی پر از سدیم با تحریک تولید بیش از حد مولکولی که باعث التهاب می شود، منجر به زوال عقل در موش ها می شود.
این مولکول، اینترلوکین 17 (IL-17) ، سلولهای مغزی را از تولید اکسید نیتریک متوقف می کند. اکسید نیتریک نقش کمک به باز کردن رگ های خونی را دارد و باعث جریان بهتر خون می شود. با این وجود، سطح کافی از اکسید نیتریک نمی تواند منجر به محدودیت جریان خون شود.
در این مطالعه، یک رژیم غذایی حاوی نمک بالا باعث افزایش سطح بالای IL-17 شد که به نوبه خود با کاهش سطح اکسید نیتریک، جریان خون را 25٪ کاهش می دهد.
با تکیه بر این تحقیقات قبلی، دکتر فاراکو و تیم او در مطالعه جدید فرض کردند که مقادیر بالای سدیم همین کار را انجام می دهد – با محدود کردن جریان خون به مغز، باعث ایجاد زوال عقل می شود.
با این حال، آزمایشات چیزی غیر منتظره را نشان داد.
محققان از موش های نر و ماده 8 هفته ای برای انجام مطالعه استفاده کردند که به طور منظم یا یک رژیم غنی شده از سدیم به مدت 4 تا 36 هفته تغذیه شدند.
دانشمندان مطالعات رفتاری، عروق مغز و مولکولی را انجام دادند که نشان داد سطح پایین اکسید نیتریک که از رژیم غذایی نمکی بالا ناشی شده است، بر میزان پروتئین تاو در مغز تأثیر می گذارد.
رشد بیش از حد تاو، ویژگی بارز آلزایمر است. به طور معمول، tau از سلولهای عصبی با تثبیت ساختارهایی به نام میکروتوبول ها پشتیبانی می کند که مواد مغذی را به آکسون ها و دندریت های نورون منتقل می کنند. آنها بخشی از اسکلت یا “داربستی” هستند که سلولهای عصبی را پشتیبانی می کنند.
دکتر یدکولا توضیح می دهد: “در صورت بی ثبات شدن تاو، اسکلت سلولی نیز از بین می رود.”
این محقق می افزاید: تائو نباید آزادانه در داخل سلول پرسه بزند. زیرا اگر از اسکلت سلولی جدا شود، منجر به مشکلات شناختی می شود.
در این مطالعه دانشمندان دریافتند که اکسید نیتریک “ترمزهایی را برای ایجاد یک سری از آنزیم ها قرار می دهد که این آنزیم ها منجر به آسیب شناسی بیماری تاو می شوند.”
بنابراین، برای آزمایش بیشتر پویایی بین اکسید نیتریک، پروتئین تاو و اختلال شناختی، دانشمندان شرایط رژیم غذایی با نمک بالا را با جریان خون محدود، ترکیب کرده و یک آنتی بادی که پروتئین های تاو را اندازه گیری می کند، مورد استفاده قرار دادند.
در نتیجه تثبیت کننده تائو، این موش ها علی رغم داشتن جریان خون محدود، عملکرد شناختی عادی داشتند. دکتر Iadecola توضیح می دهد: “این نشان داد که آنچه واقعاً باعث زوال عقل است، تاو می باشد، نه محدودیت جریان خون.”
این نتایج محققان را به این باور رساند که پیوند بین نمک رژیم غذایی و آسیب شناسی تاو یک رابطه مستقیم است.
“ما باید نمک را کنترل کنیم”
همانطور که محققان می نویسند، “این یافته ها ارتباط علّی بین نمک رژیم غذایی، اختلال عملکرد اندوتلیال و آسیب شناسی تاو، مستقل از نارسایی همودینامیکی را نشان می دهد.“
علاوه بر این، “اجتناب از مصرف بیش از حد نمک و حفظ سلامت عروق ممکن است به جلوگیری از آسیب شناسی عروقی و عصبی کمک کند”
دکتر Iadecola در مورد خطرات رژیم های غذایی با نمک بالا هشدار می دهد، و نشان می دهد که یافته های موجود در جوندگان یادآورنده ی خوبی برای خطرات ناشی از مصرف زیاد سدیم است.
با این حال، تحقیقات بیشتری برای ربط دادن یافته های جوندگان در انسان لازم است.
وی توضیح می دهد: “مشکل از مصرف مستتقیم نمک نیست، بلکه از غذای فرآوری شده و غذاهای رستوران حاصل می شود. ما باید مصرف نمک را تحت کنترل داشته باشیم. این وضعیت ممکن است رگ های خونی مغز را تغییر دهد.”
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Dietary salt promotes cognitive impairment through tau phosphorylation. Nature
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.