اختلالات یا مشکلات شناختی
در طیف وسیعی از اختلالات روانپزشکی از جمله مشکلات عاطفی و روان پریشی وجود دارد. این نقایص شناختی ممکن است در کنار هم ظاهر شوند اما از سایر مشکلات روانی جدا به نظر می رسند. این نقایص اغلب با مداخلاتی که علائم دیگر این اختلال را برطرف می کند به خوبی درمان نمی شوند. در این مقاله به ارتباط بین یبوست و اختلالات شناختی می پردازیم.
این امر ممکن است تا حدی به گستردگی آنها مربوط باشد. اختلال عملکرد شناختی محدود به نقص حافظه نیست، بلکه شامل اختلال در یادگیری، پاداش، توجه، انگیزه و زبان و همچنین سرعت پردازش می شود. با توجه به اثرات قابل توجه این گونه اختلالات بر کیفیت زندگی، نیاز به توسعه درمان هایی وجود دارد که بتواند نقص های شناختی مرتبط با اختلال روانی را بهبود بخشد. در حالی که برخی از اهداف دارویی جالب در مطالعات روی حیوانات مشخص شده است، نیاز مبرم به ترجمه این اثرات به انسان وجود دارد.
داروی پروکالوپراید در درمان مشکلات شناختی
پروکالوپراید، دارویی که معمولاً برای درمان یبوست تجویز می شود، ممکن است به بهبود حافظه و شناخت کمک کند. افرادی که این دارو را به مدت 6 روز مصرف کردند، در آزمایش های حافظه بهتر عمل کردند و فعالیت آنها در مناطق مغزی مرتبط با شناخت افزایش یافت.
توسعه داروها برای درمان مشکلات شناختی در بیماران مبتلا به بیماری های روانی ممکن است زودتر به نتیجه برسد. تیمی از محققان دریافتند داروی موجود که برای درمان یبوست استفاده می شود، می تواند توانایی ما را در تفکر واضح تر افزایش دهد.
اختلالات روانی شدید می تواند تأثیر مخربی بر زندگی بیمار داشته باشد. اختلالات شناختی – اعم از کاهش توجه و حافظه فعال تا اختلال در شناخت و زبان – در اختلالات روانی مانند افسردگی اساسی، اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی بسیار گسترده است. این مشکلات رایج با داروهای فعلی درمان ضعیفی دارند و اغلب تأثیر زیادی بر زندگی مردم دارند. بنابراین دانشمندان به دنبال راه هایی برای بهبود یا بازگرداندن این عملکردها هستند.
مطالعات قبلی روی حیوانات نشان داده است که:
داروهایی که یکی از گیرنده های سروتونین (5-TH4) را هدف قرار می دهند، در بهبود عملکرد شناختی امیدوار کننده بوده اند. سروتونین انتقال دهنده عصبی است که توسط داروهای ضد افسردگی SSRI مورد هدف قرار می گیرد. با این حال، ترجمه این یافته های حیوانی به انسان به دلیل نگرانی از عوارض جانبی دشوار بوده است.
اکنون گروهی از محققان بریتانیایی داروی تأیید شده فعلی، پروکالوپرید را آزمایش کرده اند که گیرنده 5-TH4 را هدف قرار می دهد و دریافتند که ممکن است باعث بهبود شناخت شود. پروکالوپرید در درجه اول برای یبوست تجویز می شود و اگر تحت نظر پزشک مصرف شود عوارض جانبی قابل قبولی دارد.
روش انجام مطالعه
در این مطالعه 44 داوطلب سالم 18 تا 36 ساله شرکت کردند. به 23 نفر پروکالوپرید و به 21 نفر دارونما داده شد. پس از 6 روز از همه داوطلبان اسکن مغزی fMRI تهیه شد. قبل از ورود به اسکنرMRI، تعدادی تصویر از حیوانات و مناظر به داوطلبان نشان داده شد.
آنها در حین اسکن، دوباره این تصاویر را به علاوه تصاویر مشابه مشاهده کردند. پس از اسکن، داوطلبان یک آزمایش حافظه انجام دادند؛ از آنها خواسته شد تا تصاویری را که قبل و در حین اسکن دیده بودند از مجموعه ای از تصاویر کاملاً جدید تشخیص دهند.
دکتر Angharad de Cates از دانشگاه آکسفورد گفت:
“شرکت کنندگانی که 6 روز پروکالوپراید مصرف کرده بودند عملکرد بسیار بهتری نسبت به افرادی که دارونما دریافت کرده بودند، داشتند. گروه پروکالوپرید 81 درصد از تصاویر مشاهده شده قبلی را در مقابل 76 درصد در گروه دارونما تشخیص دادند. آزمایشات آماری نشان می دهد که این یک اثر نسبتاً بزرگ بود، چنین پیشرفت شناختی آشکاری با این دارو برای ما شگفت آور بود. ”
محققان دریافتند که در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف می کردند، داوطلبانی که پروکالوپرید مصرف می کردند، پس از اسکن در آزمون حافظه به طور قابل توجهی بهتر بودند و همچنین اسکن های fMRI نشان دهنده افزایش فعالیت در نواحی مغزی مرتبط با شناخت بودند. افزایش فعالیت در نواحی مرتبط با حافظه، مانند هیپوکامپ (در مرکز مغز) و شکنج آنگولار (به سمت عقب مغز) بود.
دکتر سوزانا مورفی (محقق ارشد، دانشگاه آکسفورد و نویسنده اول این مطالعه) می گوید:
“حتی زمانی که مشکلات خلق و خوی همراه با افسردگی، به خوبی با داروهای ضد افسردگی معمولی درمان شود، بسیاری از بیماران همچنان با حافظه خود مشکل دارند. مطالعه ما شواهد اولیه هیجان انگیزی را در مورد یک روش جدید در انسان ارائه می دهد که ممکن است راهی مفید برای درمان این مشکلات شناختی باقی مانده باشد”.
دانشمندان همچنین گفتند: ” این یک مطالعه اثبات مفهوم است و بنابراین نقطه شروع برای تحقیقات بیشتر است. ما در حال حاضر در حال برنامه ریزی و انجام مطالعات بیشتر با بررسی پروکالوپرید و سایر آگونیست های 5-TH4 در بیماران آسیب پذیر هستیم تا ببینیم آیا یافته های ما در داوطلبان سالم می تواند تکرار شود و اهمیت بالینی داشته باشد یا خیر. ”
پروکالوپرید یک آگونیست 5-TH4 است که عمدتا برای یبوست مصرف می شود.
اگر تحت نظر پزشک مصرف شود عوارض جانبی قابل توجهی ندارد. اگرچه پزشکان از احتمال سردرد، علائم گوارشی مانند درد شکم، تهوع و اسهال و خستگی یا سرگیجه هشدار می دهند. هیچ داوطلبی که از پروکالوپراید استفاده می کرد در این مطالعه عوارض جانبی قابل توجهی نشان نداد.
“این مطالعه یک پتانسیل بسیار جالب و مورد نیاز برای استفاده مجدد از داروها برای کمک به اختلالات شناختی را نشان می دهد که اغلب با اختلالات روانپزشکی حتی در حالت های ترک شده همراه است. نکته مهم، همانطور که نویسندگان نیز بیان می کنند، ترجمه این یافته ها از جمعیت سالم به جمعیت بالینی بسیار حیاتی خواهد بود. همچنین درک این نکته ضروری است که آیا پروکالوپرید به اثرات داروهای ضد افسردگی موجود می افزاید یا می تواند به عنوان یک درمان مستقل استفاده شود”.
خلاصه
نقایص شناختی معمولاً با اختلالات روانپزشکی همراه است اما اغلب ناشناخته است و درمان آن دشوار است. گیرنده 5-TH4 یک هدف درمانی بالقوه امیدوار کننده برای اختلال شناختی است. زیرا در مطالعات حیوانی آگونیست های گیرنده 5-TH4 فرآیندهای حافظه وابسته به هیپوکامپ را تقویت می کنند.
تا به امروز، کارهای کمی در زمینه ترجمه این اثرات به انسان انجام شده است. ما با استفاده از مدل پزشکی تجربی، تجویز کوتاه مدت آگونیست جزئی 5-TH4، یعنی پروکالوپرید، پردازش حافظه اصلاح شده رفتاری و عصبی (fMRI) را در 44 داوطلب سالم سالم آزمایش کردیم.
ما دریافتیم که شرکت کنندگانی که شش روز تحت درمان با پروکالوپرید قرار گرفته بودند، در به خاطر آوردن تصاویر قبلاً دیده شده و تشخیص آنها از تصاویر جدید به طور قابل توجهی بهتر بودند. در سطح عصبی، پروکالوپرید فعالیت هیپوکامپ را در دو طرف زاویه راست در مقایسه با دارونما افزایش داد.
روی هم رفته، این یافته ها پتانسیل فعال سازی گیرنده 5-TH4 را برای تقویت شناختی در انسان نشان می دهد و از پتانسیل این گیرنده به عنوان یک هدف درمانی برای اختلالات شناختی حمایت می کند.
نتیجه گیری
مطالعه ما نوید می دهد که استفاده از آگونیست های گیرنده 5-TH4در جهت بهبود برخی از اختلالات شناختی مرتبط با اختلالات روانپزشکی مفید است. مطالعه ما همچنین شواهدی را ارائه می دهد که اثرات حمایتی آگونیست گیرنده 5-TH4 پس از تجویز تحت حاد هنوز آشکار است.
این پژوهش با مطالعات روی حیوانات مطابقت دارد. کارهای آینده می تواند شامل بهینه سازی دوز پروکالوپرید برای اطمینان از حداکثر اثر در گیرنده 5-TH4 و در عین حال به حداقل رساندن عوارض جانبی باشد. این امر ممکن است شامل دوزهای بالاتری در کنار انسداد گیرنده های محیطی 5-TH4 برای جلوگیری از عوارض جانبی باشد، یا با استفاده از یک عامل دارویی جدید که در آن مطالعات PET دوز مورد نیاز برای اشغال بهینه این گیرنده مغزی را نشان داده است.
منبع: https://neurosciencenews.com/memory-cognition-neuropharmacology-19406/
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.