سرگیجه سرگیجه ای است که این حس کاذب را ایجاد می کند که شما یا اطرافتان در حال چرخش یا حرکت هستید. این وضعیت ممکن است شبیه به بیماری حرکت باشد، اما شبیه سبکی سر نیست. در ایم مقاله درخصوص علائم، علل و درمان سرگیجه صحبت خواهیم کرد.
انواع سرگیجه
دو دسته سرگیجه وجود دارد: سرگیجه محیطی و سرگیجه مرکزی.
نوع اول: سرگیجه محیطی
سرگیجه محیطی است رایج ترین نوع سرگیجه این در نتیجه یک مشکل در گوش داخلی یا عصب دهلیزی که تعادل را کنترل می کند، رخ می دهد.
نوع دوم: سرگیجه مرکزی
سرگیجه مرکزی در نتیجه یک مشکل در مغز رخ می دهد. میتواند باعث موارد زیر با انواع شرایط مختلف شود، از جمله:
- سکته
- تومور مغزی
- میگرن
- آسیب تروماتیک مغز
- عفونت
- اسکلروز چندگانه یا ام اس
علل
علل شایع سرگیجه عبارتند از :
- سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV). این شایع ترین علت سرگیجه است و یک حس شدید و مختصر ایجاد می کند که در حال چرخش یا حرکت هستید. این اپیزودها با تغییر سریع در حرکت سر، مانند ضربه به سر، ایجاد می شوند.
- عفونت. عفونت ویروسی عصب دهلیزی، به نام نوریت دهلیزی یا لابیرنتیت، می تواند باعث سرگیجه شدید و دائمی شود.
- مریضی منیر. هنگامی که مایع بیش از حد در گوش داخلی جمع می شود، نتیجه می تواند دوره های ناگهانی سرگیجه باشد که چند ساعت طول می کشد.
- میگرن سرگیجه ناشی از میگرن می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
- آسیب به سر یا گردن. سرگیجه یک علامت رایج پس از آسیب تروماتیک به سر یا گردن است، به خصوص اگر آسیبی به سیستم دهلیزی وارد شود.
- داروها. داروهای خاص می توانند علت سرگیجه، همراه با علائم دیگری مانند سرگیجه، کاهش شنوایی، و وزوز گوش، یا صدای زنگ در گوش.
سرگیجه موضعی خوش خیم
اگرچه سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم می تواند آزاردهنده باشد، به ندرت جدی است، مگر اینکه احتمال افتادن را افزایش دهد.
علائم ممکن است عبارتند از :
- سرگیجه
- احساس اینکه شما یا اطرافتان در حال چرخش یا حرکت هستید
- از دست دادن تعادل یا عدم ثبات
- حالت تهوع
- استفراغ
آیا استرس می تواند باعث سرگیجه شود؟
اگرچه استرس مستقیماً باعث سرگیجه نمی شود، اما می تواند آن را بدتر کند. تحقیقی در سال 2016 نشان می دهد که استرس شدید می تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد، که به طور بالقوه می تواند باعث سرگیجه شود.
علائم
یکی از شایع ترین علائم سرگیجه چرخش است که معمولاً با حرکت سر بدتر می شود. معمولاً توسط بیماران به عنوان یک احساس چرخش توصیف می شود که اتاق یا اشیاء اطراف آنها به نظر حرکت می کنند.
سایر علائم سرگیجه عبارتند از :
- افزایش تعریق
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد
- صدای زنگ یا وزوز در گوش شما
- از دست دادن شنوایی
- حرکات غیر ارادی چشم
- از دست دادن تعادل
درمان
گزینه های درمانی برای سرگیجه می تواند به علت زمینه ای بستگی داشته باشد. برای بهبود علائم، درمان توانبخشی دهلیزی و همچنین داروهایی مانند مکلیزین (Antivert) کاربرد داشته است.
مانورهای تغییر موقعیت
مانور تغییر موقعیت کانال که به مانور Epley نیز معروف است، به عنوان مسکن علائم BPPV استفاده می شود.
این مانورهای خاص سر می تواند به جابجایی کریستال های کانال (ذرات کوچکی که می تواند باعث سرگیجه شود) از کانال های گوش داخلی کمک کند.
هر جلسه درمان شامل نگه داشتن چهار موقعیت به مدت 30 تا 60 ثانیه و تکرار هر موقعیت چند بار در صورت نیاز است.
یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند شما را از طریق هر حرکت در طول جلسه راهنمایی کند. آنها همچنین ممکن است راهنمایی های بیشتری در مورد نحوه انجام این روش در خانه ارائه دهند.
دارو
مکلیزین یک آنتی هیستامین است که یک کلاس دارویی است که اغلب برای درمان آلرژی استفاده می شود .
مکلیزین در درمان بیماری حرکت یا سرگیجه با این حال، ممکن است منجر به سردرگمی یا حتی فراموشی در افراد مسن شود.
تمرینات
چندین تمرین برای کمک به کاهش علائم سرگیجه وجود دارد. آنها معمولاً شامل راهپیمایی در محل یا حفظ موقعیت های خاص برای بهبود تعادل هستند.
این تمرینات مشابه آنهایی است که در درمان توانبخشی دهلیزی (VRT) استفاده می شود.
VRT شامل تمرینات طراحی شده با توجه به هر فرد و علائم وی است. پس از معاینه بالینی کامل، یکی از سه روش اصلی استفاده می شود:
- عادت کردن، که سرگیجه را بهبود می بخشد
- تثبیت نگاه، که کنترل حرکات چشم را بهبود می بخشد، بنابراین بینایی می تواند در طول حرکت سر واضح باشد
- تمرین تعادل، که ثبات را بهبود می بخشد
با این حال، اگر سرگیجه شدید دارید، بهتر است به جای انجام این تمرینات به تنهایی، با یک فیزیوتراپ با تجربه برای راهنمایی بیشتر تماس بگیرید.
عمل جراحی
جراحی ممکن است برای درمان برخی بیماری‌های زمینه‌ای که می‌توانند باعث سرگیجه شوند، مانند تومور مغزی یا آسیب سر، ضروری باشد .
راه های مختلفی برای تسکین طبیعی ناراحتی ناشی از سرگیجه وجود دارد.
برای مثال، برخی مکمل‌ها می‌توانند به بهبود خواب در هنگام مقابله با سرگیجه کمک کنند، از جمله جینکو بیلوبا و ملاتونین .
همچنین تمرینات زیادی برای سرگیجه وجود دارد که شما میتواند انجام دهید. شما میتوانید در خانه، تمریناتی مانند تمرینات برانت-داروف ، مانور سمونت و مانور فاستر را انجام دهید.
روغن های ضروری برای سرگیجه
روغن های ضروری مانند اسطوخودوس ممکن است کمک کند سرگیجه و حالت تهوع را متوقف کنید.
با این حال، مهم است که به خاطر داشته باشید که در حال حاضر هیچ تحقیقی برای حمایت از استفاده از روغن‌های ضروری برای سرگیجه وجود ندارد.
تشخیص سرگیجه
یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند سرگیجه را با انجام یک معاینه بالینی و جمع آوری اطلاعات در مورد علائم و سابقه پزشکی شما تشخیص دهد.
آزمایش‌ها و مشاهدات بالینی خاص می‌توانند هنگام ارزیابی سرگیجه مفید باشند. این تمرین شامل تست ضربه سر یا مانور Dix-Hallpike است که بیماران به سرعت از حالت نشسته به دراز کشیدن قرار میگیرند.
در برخی موارد ممکن است برای تشخیص سرگیجه به آزمایش‌های اضافی از جمله تصویربرداری، معاینه شنوایی و تست‌های تعادل نیاز باشد.
سرگیجه چقدر طول می کشد؟
علائم و نشانه های BPPV می تواند با علائمی که معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می کشد، همراه باشد.
در موارد بیماری منیر، یک دوره سرگیجه می تواند بیش از 20 دقیقه طول بکشد.
سرگیجه ناشی از میگرن می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
سرگیجه در بارداری
با توجه به مطالعه ای در سال 2020 سرگیجه شایع ترین علامت دهلیزی گزارش شده در سه ماهه اول بارداری است.
BPPV به ویژه در دوران بارداری شایع است. بر اساس تحقیقات سال 2017، که شرکت کنندگان را به عنوان زنان و مردان طبقه بندی کرد، BPPV زنان را بیشتر از مردان با نسبت 2 به 1 گزارش نمود .
عواملی که می توانند باعث سرگیجه در دوران بارداری شوند عبارتند از:
- نوسانات در سطح هورمون
- استراحت طولانی مدت در رختخواب
- تغییرات در متابولیسم برخی مواد مغذی از جمله ویتامین D و کلسیم
بسیاری از افراد در دوران بارداری نیز دچار سرگیجه می شوند. این می تواند ناشی از عوامل متعددی از جمله سطوح ناپایدار قند خون باشد.
در طول سه ماهه سوم، زمانی که والدین به پشت دراز می کشند، کودک می تواند به برخی از وریدهای اصلی شکم فشار بیاورد که می تواند باعث سرگیجه شود.
آیا سرگیجه ارثی است؟
در برخی موارد، سرگیجه می تواند ارثی باشد. سرگیجه ارثی که به عنوان سرگیجه عود کننده خوش خیم خانوادگی نیز شناخته می شود، نوعی سرگیجه میگرنی است زیرا به شدت با حملات میگرنی مرتبط است.
خلاصه
سرگیجه می تواند ناشی از عوامل بسیاری از جمله عفونت، میگرن، صدمات و چندین بیماری دیگر باشد.
درمان علت زمینه ای سرگیجه موثرترین راه برای کاهش ناراحتی و تسکین طولانی مدت است. همچنین بسیاری از درمان‌های خانگی، ورزش‌ها و داروها وجود دارند که ممکن است مفید باشند.
اگر سرگیجه را تجربه می کنید، بهتر است با یک پزشک صحبت کنید تا علت را مشخص کند و یک برنامه درمانی مناسب برای شما پیدا کند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.