- محققان پیشنهاد کردند که داروهای ADHD ممکن است برخی از علائم بیماری آلزایمر را کاهش دهند.
- این داروها به طور خاص به بهبود شناخت و بی تفاوتی در بیماران آلزایمر کمک کردند.
- استفاده مجدد از داروها می تواند روند تایید گرفتن را تسریع کند و هزینه های تولید یک داروی کاملا جدید را کاهش دهد.
بعضی داروهای ADHD می توانند علائم آلزایمر را درمان کنند
گزینه‌های درمانی برای بیماری آلزایمر محدود است، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که داروهای اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD) ممکن است علائم خاصی از آلزایمر را درمان کنند.
تحقیقات منتشر شده در مجله Neurology Neurosurgery & Psychiatry چندین کارآزمایی بالینی را در مورد استفاده از داروهای نورآدرنرژیک – که اغلب برای درمان اضطراب، افسردگی و ADHD استفاده می شود – در افراد مبتلا به بیماری عصبی مرور کرد.
با این داروها چه عملکردهای شناختی در آلزایمر بهبود میابد؟
محققان دریافتند که این داروها می توانند عملکرد شناختی عمومی و بی تفاوتی، رایج ترین علامت عصبی روانپزشکی در بیماران آلزایمر را بهبود بخشند.
مایکل سی بی دیوید، نویسنده اصلی این مطالعه و محقق بالینی در امپریال کالج لندن، گفت که درمان فعلی آلزایمر تنها “تاثیر متوسطی بر علائم دارد”.
از آنجایی که تحقیقات موجود نشان می‌دهد که تغییرات در بیماران آلزایمر ابتدا در سیستم نورآدرنرژیک مغز رخ می‌دهد که هوشیاری و برانگیختگی را تنظیم می‌کند، دیوید و تیمش می‌خواستند اثربخشی داروهای طراحی‌شده برای این سیستم را بررسی کنند.
سیستم نورآدرنرژیک و توجه
دیوید توضیح داد که سیستم نورآدرنرژیک بر دامنه توجه افراد مبتلا به ADHD تأثیر می گذارد. او گفت: «بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر نیز با مشکل توجه دست و پنجه نرم می‌کنند، بنابراین پیش‌بینی کردیم که ممکن است با این داروها این وضعیت بهبود یابد.»
این مطلب را نیز از دست ندهید: آیا ADHD می تواند باعث مشکلات حافظه شود؟
گزینه های درمانی محدود برای بیماری آلزایمر
در حال حاضر، روش هایی برای به تاخیر انداختن یا مدیریت برخی علائم آلزایمر وجود دارد، اما هیچ درمان رسمی وجود ندارد.
مهارکننده های کولین استراز، از جمله آریسپت (دونپزیل)، اکسلون (ریواستیگمین) و رازادین (گالانتامین)، برای درمان علائم آلزایمر تایید شده اند. این داروها ممکن است به تثبیت یا بهبود عملکرد مغز و به تاخیر انداختن پیشرفت علائم برای برخی از بیماران کمک کنند.
داروی مورد تایید FDA برای آلزایمر
Aduhelm (aducanumab) تنها داروی مورد تایید FDA است که علت اصلی آلزایمر را به جای علائم آن مورد هدف قرار می دهد. اما Aduhelm بحث‌برانگیز است: برخی از کارشناسان استدلال کرده‌اند که داده‌های بالینی نشان نمی‌دهند که این دارو در واقع به کاهش زوال شناختی کمک می‌کند و این دارو با خطر عوارض جانبی جدی مانند تورم مغز یا خونریزی همراه است.
مگان مارونی، استادیار بالینی در دانشکده داروسازی ارنست ماریو در دانشگاه راتگرز، میگوید در مراحل اولیه آلزایمر، برخی از عملکردهای شناختی “کاملا شبیه به آنچه در یک فرد مبتلا به ADHD می بینیم، از جمله مشکل در توجه و حافظه کوتاه مدت است.”
مارونی افزود که داروهای نورآدرنرژیک بررسی شده در این مطالعه «گاهی اوقات برای افسردگی در بیماران مسن استفاده می‌شوند»، بنابراین منطقی است که برای بیماران آلزایمر نیز مفید باشند.
استاندارد فعلی مراقبت از آلزایمر: «جلوگیری از کاهش بیشتر شناخت است، نه لزوماً بهبود آن»
اگر ما بتوانیم دارویی پیدا کنیم که به طور ایمن و موثر عملکرد را بهبود بخشد، گام بزرگی خواهد بود.
مزایای بالقوه استفاده مجدد از داروهای ADHD برای بیماری آلزایمر
بسیاری از داروها در ابتدا برای یک بیماری ایجاد می شوند. با درک بهتر مغز، داروهای موجود اغلب تغییر کاربری داده می شوند.
اگر قرار باشد داروهای ADHD برای استفاده در بیماران آلزایمر تایید شود، این روند بسیار سریعتر از طراحی یک داروی جدید خواهد بود.
مطالعه یک داروی جدید می‌تواند سال‌ها و سال‌ها توسعه و مطالعه اش طول بکشد، که هزینه‌های قابل توجهی نیز به همراه دارد. اگر بتوانیم دارویی را که در حال حاضر در بازار وجود دارد تغییر کاربری دهیم، می‌توانیم با سرعت بیشتری از آن در بیماران استفاده کنیم. صرفاً مطالعه آن برای ایمنی و اثربخشی در این جمعیت هدف ضروری است. ما در حال حاضر یک شروع بزرگ خواهیم داشت.
منابع:
- David MCB, Del Giovane M, Liu KY, et al. Cognitive and neuropsychiatric effects of noradrenergic treatment in Alzheimer’s disease: systematic review and meta-analysis. J Neurol Neurosurg Psychiatry. Published online July 5, 2022. doi:10.1136/jnnp-2022-329136
- Casey DA, Antimisiaris D, O’Brien J. Drugs for Alzheimer’s disease: are they effective? P T. 35(4):208-11.
- Woloshin S, Kesselheim AS. What to know about the Alzheimer drug aducanumab (Aduhelm). JAMA Intern Med. Published online June 6, 2022. doi:10.1001/jamainternmed.2022.1039
- Salloway S, Chalkias S, Barkhof F, et al. Amyloid-related imaging abnormalities in 2 phase 3 studies evaluating aducanumab in patients with early Alzheimer disease. JAMA Neurol. 2022;79(1):13-21. doi:10.1001/jamaneurol.2021.4161
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.