مقدمه
در اغلب اوقات، لحظات ارزشمند، زمانی رخ می دهند که با مشکلی سخت یا کار دشواری روبرو می شویم. حل موانع فکری بزرگ، مانند طراحی یک آزمایش زیبا، کار بر روی یک مدل جدید یا نوشتن یک مقاله یا پیشنهاد، چالش هایی فکری هستند که باعث پیشرفت حرفه ای در علم می شوند. اما انجام کارهای سخت، واقعا دشوار است. بنابراین می تواند ما را نا امید و خسته کند و باعث اضطراب و استرس شود. ما می توانیم برای حفظ تمرکز بر کارهای سخت خود، از جمله کارهایی که از آنها لذت می بریم و مشتاقانه تمایل داریم که آنها را انجام دهیم، تلاش کنیم.
ما اغلب تمرکز بر روی کارهای سخت، مانند شروع نوشتن مقاله یا تجزیه و تحلیل داده های پیچیده را به نفع انجام کارهای ساده تر، مانند نوشتن یک ایمیل، به تعویق می اندازیم.
کتابی جالب در خصوص تمرکز
در اواخر سال 2020، یکی از متخصصان علوم اعصاب شناختی، کتابی تحت عنوان “وظیفه” درباره علوم اعصاب شناختی منتشر کرد. در این کتاب، یاد می گیریم که چگونه عملکردهای ذهنی، به ما امکان می دهد اهداف و برنامه های خود را با اقدامات خود مرتبط کنیم.
این مورد دقیقاً به مشکل نحوه انجام کارها مربوط می شود. بنابراین، کنایه آمیز است که نوشتن کتابی در مورد نحوه انجام وظایف مغز ما کار دشواری بود. او می گوید: “من از نوشتن کتاب لذت بردم و برای هدفم ارزش قائل شدم. اما لحظاتی وجود داشت که یافتن کلمات برای انتقال یک ایده پیچیده واقعاً دشوار بود. و کار بر روی کتاب، هیچگاه فوری ترین کار در کارهای روزانه من نبود. بنابراین تعیین زمان برای نوشتن، به نظرم ضروری و چالش برانگیز بود”.
ممکن است شما کتابی ننویسید. اما همه ی افراد، مشکلات و کارهای سخت را تجربه می کنند. این مشکلات با قرنطینه، تحصیل در خانه و سایر تغییرات در شیوه زندگی، به دلیل همه گیری بدتر شده اند. همه افراد دچار تاخیر در کار یا اجتناب از کار می شوند و احساس گناه با خود به همراه دارند. نمیتوان از این تجربیات به طور کامل اجتناب کرد. اما برخی استراتژی ها وجود دارند که می توانند به ما کمک کنند تا تمرکز خود را حفظ کنیم.
فضا ایجاد کنید
برای حل مشکلات سخت، مغز نیازمند دسترسی آماده به اطلاعات، برنامه ها، روش ها و دانش مورد استفاده است. دانشمندان از این دانش وظیفه جمعی، به عنوان “مجموعه وظایف” یاد می کنند. با این حال، “مجموعه وظایف” همیشه بلافاصله در دسترس نیست. ما نمی توانیم همه آن را در فضای کاری محدود ذهنی خود یا “حافظه فعال”، دائما فعال نگه داریم.
به عنوان مثال، هنگام نوشتن یک مقاله علمی، باید اطلاعات زیادی را در رابطه با پیشینه، منطق، طراحی و نتایج یک مطالعه به خاطر بسپاریم. اگر ما به تازگی در جلسه با موضوعی متفاوت بوده ایم و سپس برای نوشتن مقاله بنشینیم، ممکن است اطلاعات لازم در ذهن ما نباشد. قبل از شروع به نوشتن، باید به صورت ذهنی، بازیابی و در حافظه کاری ما سازماندهی شود.
در عمل، بازگشت به یک کار سخت از این طریق، با هزینه “راه اندازی مجدد” همراه است.
ما باید زمان و تلاش ذهنی خود را به جای پیشرفت، صرف بازگشت به مجموعه وظایف خود کنیم. به همین دلیل، ایجاد زمان و مکان برای کارهای سخت بسیار مهم است.
- بلوک های بزرگ زمان را کنار بگذارید. دانشمندان شاغل، روزها را با جلسات و سایر کارهای کوچک پر می کنند، و تنها خلاءهای کوچکی را برای کارهای جدی باقی می گذارند. فاصله های زمانی طولانی، نه تنها به دلیل اندیشه و کار شدید مورد نیاز در کارهای سخت، بلکه به این دلیل است که ما به زمان نیاز داریم تا مجموعه وظایف خود را دوباره تنظیم کنیم. تغییر مکرر بین وظایف باعث می شود که تمرکز و انجام کار با کیفیت، سخت تر شود.
مقاوم باشید
ما باید سعی کنیم زمان و مکان ثابتی را برای کار سخت خود اختصاص دهیم و از آن محافظت کنیم. در حالت ایده آل، ما باید این زمان و مکان را هر روز پیدا کنیم. حتی اگر روزی پیشرفت نکنیم، این زمان باید به جای کارهای دیگر، صرف کار سخت ما شود، حتی اگر فقط کارمان را مرور کنیم.
قوام می تواند به تمرکز بهتر و حافظه کمک کند. بازیابی حافظه، وابسته به زمینه است. از این نظر که هنگام یادگیری چیزی، به همان اندازه که می خواهیم آن را به خاطر بسپاریم، دیدها و صداهای مشابهی در دسترس است. بنابراین، کار مکرر روی یک کار در همان زمینه، ممکن است به بازیابی کمک کند و به ما کمک کند تا مجموعه کار خود را هنگام راه اندازی مجدد دوباره برقرار کنیم.
حواس پرتی را به حداقل برسانید و هرگز چند کار هم زمان انجام ندهید
هنگامی که ما دو یا چند کار را به طور همزمان انجام می دهیم، یا همزمان و یا بین آنها جابجا می شویم، کارایی و کیفیت عملکرد و در نتیجه تمرکز ما دچار آسیب می شود. این امر تا حدی به این دلیل که وظایف از منابع شناختی مشترک مانند حافظه فعال استفاده می کنند، اتفاق می افتند. در نتیجه، آنها برای آن منبع مشترک، رقابت می کنند و با یکدیگر تداخل می کنند. هنگام انجام یک کار سخت، مهم است که این تداخل ناشی از چند کار را به حداقل برسانید.
نشانه های مربوط به کارهای دیگر را حذف کنید
این موارد، شامل حذف ایمیل و رسانه های اجتماعی و نشانه های مرتبط با کار دیگر است. اعلان های تلفن یا نشانه ای که به ما می گوید تعداد زیادی پیام خوانده نشده داریم، ذهن ما را منحرف می کند، تمرکزمان مختل شده و درنهایت ما را به کارهای دیگر می کشاند.
اینها هزینه های چند وظیفه ای را به دنبال دارد. چه آن کارهای دیگر را انجام دهیم چه انجام ندهیم. حتی نشانه هایی که ما به سادگی با کارهای دیگر مرتبط می کنیم، مانند دیدن تلفن هایمان روی میز، می تواند حواس ما را پرت کند. تا آنجا که ممکن است، برای تمرکز بهتر، ما باید فضا و زمان خود را برای کار سخت، از سایر کارهای مزاحم دور نگه داریم.
مراقب جذابیت کارهای آسان باشید
وقتی تصمیم می گیریم یک کار را انجام دهیم، مغز ما به سرعت هزینه و سود را تجزیه و تحلیل می کند و ارزش نتیجه را در مقایسه با سرمایه گذاری ذهنی مورد نیاز برای موفقیت ارزیابی می کند. در نتیجه، ما اغلب، از کارهای سخت به نفع کارهای کوچکتر و آسانتر اجتناب می کنیم، مخصوصاً اگر پیشرفت فوری نداشته باشیم.
این امر، بر انگیزه ما تأثیر می گذارد. ارسال برخی از نامه های الکترونیکی یا انجام کارهای اداری یا خلوت کردن میز، ممکن است همگی کارهای ارزشمندی باشد و مفید به نظر برسد، اما آنها مانع از انجام وظیفه مورد نیاز ما می شوند، در عین حال که هزینه های چند وظیفه ای را اضافه می کنیم.
عادت های خوب حل مسئله را در خود به کار گیرید
برای یافتن راه حل برای یک مشکل سخت، یا انجام یک کار سخت، باید مشکل یا وظیفه را به گونه ای ساختار دهیم که به ما امکان موفقیت و تمرکز بهتر دهد.
به عنوان مثال، یک کار سخت مانند انجام اثبات یک اصل در هندسه، ممکن است شامل یک فرآیند ساختار یافته بازیابی، انتخاب و بررسی مجموعه ای از حقایق و قضایای هندسی باشد. هر چه حل کننده این حقایق را بهتر بشناسید و هر چه برنامه موثرتری برای ارزیابی آنها ارائه کنید، به آسانی آن قضیه را حل می کنید.
همانطور که مشکلات بیشتری را حل می کنید، حقایق نیز به راحتی به ذهن متبادر می شوند و از برنامه های آشنا برای ارزیابی هر یک پیروی می کنند. به طور کلی، ما می توانیم در تجزیه و تحلیل مشکلات سخت، با تجربه، بهتر عمل کنیم. این یکی از دلایلی است که تمرین باعث می شود ما در کارهای سخت، کارآمدتر و موفق تر باشیم و متخصصان از افراد تازه کار، بهتر عمل کنند. یافتن عادات کاری که این روند را تشویق می کند به ما کمک می کند تا تمرکز خود را حفظ کنیم.
اگر از اختلال توجه و تمرکز رنج می برید با ما در انستیتو سلامت مغز دانا در تماس باشید.
منبع: https://www.nature.com/articles/d41586-021-00606-x
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.