تحریک الکتریکی مغز می تواند پاسخ ترس را در افراد مبتلا به فوبیا متوقف کند

فوبیا ترس بیش از حد، مداوم و غیرمنطقی از چیزی و نوعی اختلال اضطرابی است. فوبیا می‌تواند به سمت اشیا، مکان‌ها، فعالیت‌ها، موقعیت‌ها، حیوانات یا افراد هدایت شود. همه ما سعی می‌کنیم از چیزهایی که باعث ناراحتی ما می‌شوند اجتناب کنیم، اما افراد مبتلا به فوبیا حیلی شدیدتر تلاش می‌کنند تا از چیزی که آنها را می‌ترساند اجتناب کنند، به طوری که باعث اختلال در زندگی و فعالیت های روزانه آنها می‌شود. علائم می تواند از خفیف و ناخوشایند (مانند عرق کردن) تا ناتوان کننده (مانند رفتارهای اجتنابی که باعث می شود فرد فرصت های مهم را از دست بدهد) متغیر باشد.

چه می شد اگر میتوانستیم ترس را خاموش کنیم؟ وقتی نوبت به محرک‌های خاصی می‌رسد، محققان معتقدند روش تحریک الکتریکی آنها می‌تواند این کار را انجام دهد و از واکنش ترسی که وقتی برخی از افراد چیزهایی را می‌بینند که از بازگشت آنها می‌ترسند جلوگیری کند. شرکت‌کنندگان پس از آموزش عدم انجام این کار، با سرکوب نواحی خاصی از مغز، دیگر آن واکنش ترس غیرارادی را در مواجهه با محرک‌های فوبیا نداشتند، که می‌تواند پیشرفت قابل‌توجهی در درمان‌های تروما و اضطراب باشد.

فوبیا چیست؟

فوبیا نوعی اختلال اضطرابی است که تهدیدهای درک شده را بزرگ جلوه می دهد و پاسخ های استرس اغراق آمیزی را ایجاد می کند.

انجمن روانپزشکی آمریکا سه دسته اصلی از فوبیاها را ذکر می کند:

فوبیای اجتماعی

فوبیای اجتماعی که امروزه اختلال اضطراب اجتماعی نامیده می شود، وقتی است که افراد به طور غیرمنطقی از تحقیر، شرمساری یا قضاوت دیگران در موقعیت های اجتماعی می ترسند. افراد و گروه های ناآشنا می توانند به ویژه ناراحت کننده باشند.

آگورافوبیا

آگورافوبیا به ترس شدید و ناتوان کننده از مکان‌های عمومی و موقعیت‌هایی اشاره دارد که فرار از آن دشوار است یا خروج از آن شرم‌آور است. این ممکن است شامل فضاهای بسته و/یا باز باشد. بسیاری از افراد مبتلا به آگورافوبیا علائم حمله پنیک یا اختلال هراس را نیز دارند که شامل ترس شدید به همراه علائم جسمی ناراحت کننده مانند لرزش، تپش قلب و تعریق است.

فوبیاهای خاص

فوبیاهای خاص که به عنوان فوبیای ساده شناخته می شوند، رایج ترین نوع فوبیا هستند. این فوبیاها می توانند از حیوانات (مانند سگ و گربه)، افراد (مانند دلقک ها و یا پزشک ها)، محیط ها (مانند مکان های تاریک یا مرتفع)، و موقعیت ها (مانند پرواز یا سوار شدن به قطار) باشند.

انواع فوبیاهای خاص

• آکروفوبیا: ترس از ارتفاع
• آمکسوفوبیا: ترس از رانندگی
• آندروفوبیا: ترس از مردان
• آراکنوفوبیا: ترس از عنکبوت
• کرونوفوبیا: ترس از زمان
• Cynophobia: ترس از سگ
• میسوفوبیا: ترس از میکروب
• پدوفوبیا: ترس از کودکان
• Phasmophobia: ترس از ارواح
• اسپکتروفوبیا: ترس از آینه
• تالاسوفوبیا: ترس از آب های عمیق
• توکوفوبیا: ترس از زایمان
• تریپوفوبیا: ترس از الگوهای تکراری سوراخ ها
• Zoophobia: ترس از حیوانات

علائم فوبیا

علائم اغلب در انواع مختلف فوبیا همپوشانی دارند.

واکنش‌های روانی-اجتماعی و فیزیکی مرتبط با فوبیاها عبارتند از:

احساسات غیر قابل کنترل و شدید وحشت و اضطراب:

اثرات فیزیکی مرتبط با اضطراب، مانند حالت تهوع، عرق کردن، سرخ شدن، تپش قلب و لرزش. سایر علائم فیزیکی عبارتند از افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، احساس خفگی، درد یا ناراحتی قفسه سینه، ناراحتی معده، احساس سرگیجه یا ضعف، احساس از دست دادن کنترل یا “دیوانه شدن”، و لرز یا گرگرفتگی.

اجتناب عمدی:

افراد مبتلا به فوبیا ممکن است سعی کنند از چیزهایی که باعث ترس و اضطراب شدید آنها می شود اجتناب کنند. بسته به فوبیای خاص، این می تواند مانند اجتناب از همه چیز از ملاقات با افراد جدید گرفته تا رفتن به آسانسور تا اجتناب از پرواز با هواپیما یا حتی خروج از خانه باشد.

درک اینکه ترس غیرمنطقی است اما قادر نبودن به کنترل پاسخ بعد از مواجهه:

وقتی فردی فوبیا دارد، آگاه است که واکنش او اغراق آمیز است، اما قادر به رفع آن بدون کمک گرفتن نیست. فوبیای درمان نشده زندگی را محدود می کند زیرا باعث تداخل قابل توجهی در فعالیت های روزانه و روابط بین فردی می شود.

تفاوت بین ترس و فوبیا

همه ترس را تجربه می کنند، اما همه افراد فوبیا ندارند. تفاوت در درجه اضطراب و مدت زمان ادامه سطح بالای اضطراب است. چیزی که افراد مبتلا به فوبیا از آن می‌ترسند معمولاً خطر چندانی ندارد. همچنین، ترس‌های معمولی و روزمره نیازی به درمان ندارند، در حالی که فوبیا در غیاب درمان ممکن است به طور مزمن دچار اختلال شود.

به همان اندازه که عجیب به نظر می رسد، ترس بخش مهمی از توانایی انسان برای زنده ماندن است.

برخی از فوبیاها، مانند مارها و عنکبوت ها، منشأ تکاملی دارند و به زمانی برمی گردد که احتمال زنده ماندن کسانی که از موجودات سمی دوری می کردند، بیشتر بود. ترس ضربان قلب ما را افزایش می‌دهد، ما را در موقعیت‌های خطرناک هوشیارتر می‌کند و می‌تواند به تصمیم‌گیری در مورد جنگیدن یا فرار کمک کند که ممکن است به معنای تفاوت بین زندگی یا مرگ باشد. ما اطلاعاتی را در مورد آنچه باید از آن ترسید در حافظه خود ذخیره می کنیم تا دفعه بعد به نشانه های ترس واکنش سریع نشان دهیم. به این “یادآوری حافظه ترس” می گویند.

گاهی اوقات، ما یاد می‌گیریم که چیزی ممکن است یک تهدید باشد، اما قرار گرفتن مداوم در معرض نشانه‌های مرتبط به ما می‌آموزد که دیگر چیزی برای ترسیدن نداریم و واکنش ترس ما به آن نشانه‌ها دیگر غیرارادی اتفاق نمی‌افتد. به این «انقراض ترس» می‌گویند.

با این حال، انقراض ترس همیشه اتفاق نمی افتد، به ویژه برای چیزهایی مانند رویدادهای شدیدالاثر. علیرغم قرار گرفتن مکرر در معرض نشانه هایی که ممکن است نشان دهد چیزی برای ترس وجود ندارد، بدن ما همچنان به همان شیوه واکنش نشان می دهد و این می تواند به اختلالات روانی کمک کند.

به گزارش PsyPost دکتر کریستوف سسکا، می‌گوید: «خوشبختانه، با این حال، ما مناطق مغزی را که زمینه‌ساز انقراض ترس هستند به خوبی می‌شناسیم و بنابراین می‌خواهیم بررسی کنیم که آیا تحریک الکتریکی غیرتهاجمی این نواحی ممکن است کاهش طولانی‌مدت ترس را بهبود بخشد یا خیر».

تحریک الکتریکی می تواند راه های جدیدی را برای بهبود درمان اختلالات روانی باز کند

برای آزمایش اینکه آیا تحریک غیرتهاجمی فرا جمجمه ای می تواند کمک کننده باشد یا خیر، محققان جریان مستقیم را بر قسمتی از قشر مغزی یک گروه 20 نفره از دانش آموزان اثر دادند، در حالی که یک گروه کنترل 20 نفری دیگر آزمایش ساختگی را طی کردند. این تحقیق دو سو کور بود، به این معنی که هیچ کس به جز محققانی که آزمایش را انجام می دادند نمی دانست کدام یک از دانش آموزان تحریک الکتریکی دریافت می کردند.

اول، هر دانش آموز یک شوک ناخوشایند (اما “نه دردناک”) به یک دستش وارد می شد و همچنین یک صدای غیرمنتظره داشت تا پاسخ شوک را برانگیزد و سعی در ایجاد ترس کند. فعالیت چشم‌ها، ضربان قلب و پرسش‌نامه برای سنجش اینکه دانش‌آموزان چقدر منتظر شوک بعدی بودند، استفاده شد. شوک‌ها با دیدن عکس همزمان بود. با دیدن یک عکس شوک وارد می شد، اما با دیدن عکس دیگری شوک وارد نمی شد. این یک خاطره ترس برای آن تصویر ایجاد کرد.

سپس محققان سعی کردند با نمایش تصاویری که با شوک همراه نبود این ترس را خاموش کنند. آنها سپس از تحریک الکتریکی مغز (tDSC) قبل از نمایش مجدد تصاویر و اندازه گیری پاسخ آنها استفاده کردند. آنهایی که این تحریک را دریافت کردند گزارش دادند که انتظار شوک الکتریکی را داشتند، اما بدن آنها کار متفاوتی انجام می داد. در مقایسه با گروه کنترل، آنها واکنش ترس غیرارادی را تجربه نکردند. در گروه کنترل، بدن‌هایشان هنوز در حال آماده‌سازی برای شوک بود.

حرف آخر

در حالی که محدودیت‌ها هنوز باید مورد توجه قرار گیرند، این مطالعه به این نکته اشاره می‌کند که اگر مکانیسم‌های زمینه‌ای بیشتر شناسایی شوند، شبیه‌سازی غیرتهاجمی چقدر می‌تواند در از بین بردن بازگشت پاسخ‌های ترس در بیماران ترومایی موثر باشد. اکنون محققان امیدوارند که این روش را بهینه سازی کرده و آن را به سمت آزمایشات بالینی سوق دهند.

اگر فوبیای شما بر توانایی شما برای عملکرد و لذت بردن از زندگی تأثیر می گذارد، میتوانید در محیطی امن و کنترل شده به مقابله با ترس خود بپردازید. موسسه سلامت مغز دانا با کمک تکنولوژی تحریک مغز و واقعیت مجازی همراه با تلفیقی از درمان های دیگر، بسیاری از مشکلات شناختی افراد را می تواند بهبود ببخشد. برای کسب اطلاعات چگونگی استفاده از این خدمات با کارشناسان تماس بگیرید.

منابع:

1. Harvard Health Publishing. Phobia.
2. Boston Children’s Hospital. Phobias Symptoms & Causes.
3. Substance Abuse and Mental Health Services Administration. Table 3.11, DSM-IV to DSM-5 Specific Phobia Comparison – Impact of the DSM-IV to DSM-5 Changes on the National Survey on Drug Use and Health. Rockville (MD): Substance Abuse and Mental Health Services Administration (US).
4. NCBI Bookshelf. Social Phobia.
5. MedlinePlus. Social anxiety disorder.
6. Substance Abuse and Mental Health Services Administration. Table 3.10, Panic Disorder and Agoraphobia Criteria Changes from DSM-IV to DSM-5. Rockville (MD): Substance Abuse and Mental Health Services Administration (US).
7. MedlinePlus. Phobias – simple/specific.
8. Anxiety and Depression Association of America. Support Groups.

Mozhan Parsa

درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.