مقدمه
این همه گیری بر سلامت بسیاری از مردم، حتی کسانی که هرگز به کرونا مبتلا نشده اند، تأثیر گذاشته است. یکی از اصلی ترین نگرانی های مربوط به دوران بیماری همه گیر، بی خوابی، توانایی به خواب رفتن و یا ماندن در خواب است. ابتلا به کرونا و مشکل بی خوابی، آنقدر چشمگیر بوده است که در اولین هفته های تعطیلی، در سال 2020، نسخه داروهای خواب در ایالات متحده به شدت افزایش یافت.
مطالعات نشان داده است که برخی از بازماندگان کرونا، با علائم طولانی مدت، دچار بی خوابی می شوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، اختلال خواب را به عنوان یک علامت شایع کرونا ذکر نمی کند. در عوض، بسیاری از موارد جدید بی خوابی، ناشی از استرس همه گیری است.
متخصصین می گویند: “در سال گذشته، ما قطعاً شاهد افزایش بی خوابی و اختلالات خواب در همه گروه های سنی بوده ایم”. نگرانی در طول همه گیری، شامل اجتناب از بیماری، کار از راه دور، کمک به بچه ها در مدرسه آنلاین است. همه این عوامل استرس زا می تواند باعث اضطراب یا افسردگی شود. همین نیز می تواند منجر به بی خوابی شود “.
شب های بی خوابی که “کروناسومنیا” نامیده می شود، می تواند ناشی از اختلال کامل در کارهای روزمره، یکنواختی در روز یا فقدان یک برنامه روزانه کامل باشد.
اختلالات عصبی و کرونا
از زمان شروع همه گیری کرونا در 11 مارس 2020، این نگرانی وجود دارد که بازماندگان در معرض خطر بیشتر اختلالات عصبی باشند. نگرانی ها در ابتدا بر اساس یافته ها راجع به سایر ویروس های خانواده کروناویروس، به سرعت با بررسی های جامع آماری و اپیدمیولوژیک، دنبال شد. در ادامه مطالعات، مکانیسم های مختلف درگیر، شناسایی شد.
نگرانی های مشابه در مورد عواقب روانپزشکی کرونا مطرح شده است. شواهد نشان می دهد بهبودیافته گان، در واقع در معرض خطر افزایش اختلالات خلقی و اضطرابی در 3 ماه پس از عفونت هستند.
با این حال، ما به داده های مقیاس بزرگ، قوی و بلند مدت نیاز داریم. تا بتوانیم پیامدهای همه گیری کرونا را بر سلامت مغز به درستی شناسایی و تعیین کنیم. چنین اطلاعاتی، هم برای برنامه ریزی خدمات و هم برای تعیین اولویت های تحقیق مورد نیاز است.
روش مطالعه
ما از یک شبکه الکترونیکی پرونده های بهداشتی برای بررسی اختلالات عصبی و روانپزشکی در بهبودیافته گان در 6 ماه پس از ثبت عفونت بالینی کرونا استفاده کردیم. سپس، خطرات مرتبط را با موارد زیر در شرایط دیگر سلامتی مقایسه کردیم. بررسی کردیم که آیا شدت عفونت کرونا، با بستری شدن یا خطرات دیگر مانند انسفالوپاتی ارتباط دارد یا خیر. همچنین مسیر نسبت های خطر (HRs) را در دوره 6 ماهه ارزیابی کردیم.
نتایج مطالعه اخیر، در ژورنال Lancet Psychiatry منتشر شده است. یافته ها نشان می دهد که، بی خوابی ممکن است یکی از رایج ترین پیامدهای عصبی و روانی ناشی از کرونا باشد.
محققان، پرونده الکترونیکی سلامت TriNetX، یک شبکه تحقیقاتی بهداشتی جهانی، را برای حدود 236،000 بیمار، 10 ساله و بزرگتر، که از 20 ژانویه 2020 به کرونا مبتلا شدند، ارزیابی کردند.
این افراد در 13 دسامبر 2020 زنده بودند. برآوردها نشان داد، 14 مشکل عصبی و روانپزشکی در 6 ماه پس از تشخیص قطعی کرونا وجود داشت. این مشکلات شامل خونریزی مغزی (سکته مغزی، بیماری عضلانی، زوال عقل، اختلالات بهداشت روانی و بی خوابی) (اما نه محدود به آن) بود. نتایج بیماری عفونی کرونا با پیامدهای آنفلوآنزا و سایر عفونت های دستگاه تنفسی مقایسه شد.
نتایج
محققان دریافتند تقریباً 34 درصد از بیماران مبتلا به کرونا، حداقل 1 مورد از 14 پیامدهای عصبی و/یا روانی را تجربه کرده اند. در حالی که 5.4 درصد از کل بیماران در مطالعه، بی خوابی را تجربه کردند. تعداد آنها فقط با شدت عفونت و نیاز به بستری شدن در بیمارستان افزایش یافت. تنها 5/2 درصد از بیماران غیر بستری، دچار بی خوابی هستند. این تعداد با ورود به بیمارستان به میزان قابل توجهی به 6 درصد و مجدداً به 7/5 درصد و 10 درصد برای بیماران بستری در بخش تحت درمان شدید و انسفالوپاتی افزایش می یابد.
لازم به ذکر است، این روند تشدید شیوع با افزایش شدت عفونت، با وجود نتایج عصبی یا روانی تجربه شده در سراسر جمعیت بیمار مشاهده شد.
محققان حدس می زنند که برخی از دلایل احتمالی حمله عصبی، حمله ویروسی به سیستم عصبی مرکزی، اختلالات انعقاد خون و یا پاسخ ایمنی است که می تواند بر سیستم عصبی ما تأثیر بگذارد. خطرات مربوط به این تشخیص های خاص ممکن است اندک باشد. اما گسترش این مشکلات در بین جمعیت، می تواند پیامدهای عظیمی داشته باشد.
پیامدهای نامطلوب عصبی و روانپزشکی پس از کرونا بررسی و گزارش شده است.
داده های ارائه شده در این مطالعه، از یک شبکه بزرگ الکترونیکی پرونده های سلامت جمع آوری شده است. برآوردی از بروز و خطر این پیامدها در بیمارانی که مبتلا به کرونا بودند در مقایسه با گروه های مشابه بیماران ارائه شد.
این مطالعه، بیشتر پیامدهای درازمدت کرونا را بررسی کرده است. به علاوه نیاز به یک سیستم مراقبت بهداشتی قوی تر برای پاسخگویی به نیازهای مردم است.
هدف ما ارزیابی کافی آثار کرونا، بر سلامت مغز، ارائه برآوردهای قوی از میزان بروز آن ها بود. یکی از اهداف مطالعه، خطرات نسبی تشخیص های عصبی و روانپزشکی در بیماران در 6 ماه پس از تشخیص کرونا بود. برای این مطالعه، کوهورت گذشته نگر، از داده های به دست آمده از TriNetX استفاده کردیم.
گروه اصلی ما، شامل بیمارانی بود که برایشان تشخیص قطعی کرونا ثبت شده بود. یک گروه کنترل همسان، شامل بیماران مبتلا به عفونت دستگاه تنفسی از جمله آنفلوانزا در همان دوره بودند. بیماران مبتلا به تشخیص کرونا، با آزمایش مثبت برای ویروس کرونا، از گروه کنترل حذف شدند. همه گروه ها شامل بیماران بالای 10 سال بودند. بیمارانی که در 20 ژانویه 2020 یا بعد از آن یک رویداد شاخص داشتند و هنوز در 13 دسامبر 2020 زنده بودند.
میزان بروز 14 پیامد عصبی و روانپزشکی را در 6 ماه پس از آن برآورد کردیم.
این اختلالات شامل خونریزی داخل جمجمه، سکته مغزی ایسکمیک، پارکینسونیسم، سندرم گیلن باره، اختلالات عصبی، مشکلات شبکه عصبی، مشکلات عصبی-عضلانی، انسفالیت، زوال عقل، اختلالات روان پریشی، اختلالات خلقی و اضطرابی (گروهی و جداگانه)، اختلال مصرف مواد، و بی خوابی بود.
در این مطالعه، ما شیوع کرونا را با گروه های همسان بیماران مبتلا به آنفولانزا یا سایر موارد عفونت های دستگاه تنفسی مقایسه کردیم. بررسی کردیم که چگونه این برآوردها تحت تأثیر شدت کرونا قرار گرفته است. نتایج نشان داد که بستری شدن، با اختلالات خواب، انسفالوپاتی (هذیان و اختلالات مربوط به آن)، ارتباط دارد.
در مجموع مطالعه ما نشان داد که، عوارض عصبی و روانی قابل توجهی در 6 ماه پس از عفونت کرونا در بیماران مشاهده می شود. بیشترین خطرات، در بیمارانی که مبتلا به کرونا نوع شدید بودند مشاهده شد.
در بیماران دیگر هم این عوارض عصبی مشاهده گردید. این اطلاعات می تواند در برنامه ریزی برای خدمات بهداشتی و شناسایی اولویت های تحقیقاتی کمک کند. طراحی مطالعات تکمیلی، از جمله گروه های احتمالی، برای تأیید و توضیح این یافته ها لازم است.
به طور خلاصه، داده های حاضر نشان می دهد که ابتلا به کرونا با میزان قابل توجهی از اختلالات عصبی و روانپزشکی طی 6 ماه بعد، دنبال می شود. خدمات لازم برای پاسخگویی به این نیاز باید پیش بینی شده و پیکربندی و منابع لازم برای آن فراهم گردد.
از آنجایی که بهداشت خواب برای سلامت مغز ضروری است، لذا بهتر است که افراد برای درمان اختلال خواب با متخصصان خواب مشورت کنند. ما در کلینیک خواب مرکز سلامت مغز دانا، در کنارتان هستیم. با ما در تماس باشید.
منبع: New Study Shows Insomnia More Common in COVID-19 Survivors | Sleep Foundation
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.