بیماری ماده سفید
فرسوده شدن بافت در بزرگترین و عمیق ترین قسمت مغز شما است که دلایل مختلفی از جمله پیری دارد. این بافت حاوی میلیون‌ها رشته عصبی یا آکسون است. بخش‌های دیگر مغز و نخاع را به هم متصل می‌کند. به اعصاب شما سیگنال می‌دهد تا با یکدیگر صحبت کنند. ماده‌ای چرب به نام میلین از الیاف محافظت می‌کند و به ماده سفید رنگ می‌دهد.
این نوع بافت مغز به شما کمک می کند سریع فکر کنید. صاف راه بروید و از زمین خوردن جلوگیری کنید. وقتی بیمار می شود، میلین تجزیه می شود. سیگنال هایی که به شما کمک می کنند این کارها را انجام دهید نمی توانند از آن عبور کنند. بدن شما آنطور که باید کار نمی کند. دقیقاً مانند پیچ خوردگی در شیلنگ باغچه، باعث می شود آبی که خارج می شود از بین برود. بیماری ماده سفید در افراد مسن اتفاق می افتد. راه هایی برای پیشگیری یا حتی معکوس کردن این وضعیت وجود دارد، اما باید از همین الان شروع کنید.
چه چیزی باعث بیماری ماده سفید می شود؟
بسیاری از بیماری ها، آسیب ها و سموم مختلف می توانند باعث تغییراتی در ماده سفید شما شوند. پزشکان به همان مشکلات عروق خونی اشاره می کنند که منجر به ناراحتی قلبی یا سکته می شود.
- فشار خون بالا در دراز مدت
- التهاب مداوم عروق خونی
- سیگار کشیدن ممکن است برای زنان بدتر باشد.
همچنین ممکن است در صورت داشتن موارد زیر احتمال ابتلا به آن بیشتر باشد:
- دیابت
- کلسترول بالا
- بیماری پارکینسون
- سابقه سکته مغزی
- ژنتیک نیز ممکن است نقش داشته باشد.
علائم چیست؟
ماده سفید به شما کمک می کند تا مشکل را حل کرده و تمرکز کنید. همچنین نقش مهمی در خلق و خو، راه رفتن و تعادل دارد. بنابراین وقتی چیزی با آن اشتباه است، ممکن است متوجه شوید:
- مشکل در یادگیری یا به خاطر سپردن چیزهای جدید
- سخت شدن حل مسئله
- کند شدن تفکر
- نشت ادرار
- افسردگی
- مشکلات راه رفتن
- مشکلات تعادل و سقوط
بیشتر بیماری ماده سفید با آلزایمر متفاوت است که بر ماده خاکستری مغز تأثیر می گذارد. اگر مشکل حافظه دارید یا یکی از عزیزانتان مشکل دارد، پزشک باید آزمایشاتی را برای تشخیص انجام دهد.
چگونه بیماری ماده سفید تشخیص داده می شود؟
پیشرفت در تصویربرداری پزشکی تشخیص بیماری ماده سفید را آسان‌تر کرده است. آزمایش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) که از داخل مغز شما عکس می گیرد، می تواند هر گونه آسیبی را نشان دهد. تغییرات در ماده سفید در اسکن MRI به رنگ سفید بسیار روشن ظاهر می شود. ممکن است برای رد علل دیگر نیاز به آزمایشات بیشتری داشته باشید.
چگونه بیماری ماده سفید درمان می شود؟
درمان خاصی وجود ندارد هدف درمان علت آسیب و جلوگیری از بدتر شدن بیماری است. پزشک ممکن است داروهایی برای کاهش فشار خون یا کلسترول شما تجویز کند.
آیا می توان از بیماری ماده سفید پیشگیری کرد؟
بیماری ماده سفید مرتبط با افزایش سن پیشرونده است،. به این معنی که می تواند بدتر شود. اما می توانید اقداماتی را برای جلوگیری از گسترش آن انجام دهید. دانشمندان فکر می‌کنند که اگر زودتر آسیب را متوجه شوید، حتی می‌توانید آن را ترمیم کنید.
فشار خون و قند خون خود را کنترل کنید. که می تواند منجر به تغییرات ماده سفید شود. برای حفظ سلامت قلب خود، از یک رژیم غذایی کم چرب و کم نمک پیروی کنید. هر هفته حدود ۲ ساعت و نیم ورزش با شدت متوسط داشته باشید. اگر دیابت دارید آن را مدیریت کنید و کلسترول خود را کنترل کنید. اگر سیگار می کشید، همین حالا آن را ترک کنید.
در ادامه این مقاله به چند سوال در مورد مشکلات حافظه پاسخ می دهیم:
نمی توانید کلیدهای خود را پیدا کنید؟
بیشتر اوقات وقتی فراموش می‌کنید چیزی را کجا گذاشته‌اید، مانند کلید یا عینک، باید بتوانید به گذشته فکر کنید. قدم‌هایتان را دوباره دنبال کنید و هر چیزی را که هست پیدا کنید. اگر متوجه شدید که همیشه چیزهایی را از دست می دهید و نمی توانید به عقب برگردید و آنها را تشخیص دهید. این یک نشانه رایج از مشکل حافظه بزرگتر است.
فراموشی زمان
بسیاری از ما از خواب بیدار شده ایم و با خود فکر کرده ایم: “چه روزی است؟” برای فهمیدن آن زمان زیادی طول نمی کشد. اما اگر اغلب تاریخ، فصول یا گذشت زمان را از دست می دهید، این نشانه دیگری از مشکل واقعی حافظه است.
چطور به اینجا رسیدم؟
اگر وارد اتاقی می شوید و به یاد نمی آورید که چه کار می کردید، جای نگرانی نیست. برای همه ما اتفاق می افتد. اما افراد مبتلا به آلزایمر گاهی اوقات فراموش می کنند که کجا هستند. یا خود را در جایی می یابند و به یاد نمی آورند که چگونه به آنجا رسیده اند. اگر این مشکلی است که دارید، بهتر است کمک بگیرید.
یافتن کلمه مناسب
طبیعی است که گاهی در یافتن کلمه مناسب مشکل داشته باشید. یا ممکن است از یک کلمه به روش اشتباه استفاده کنید. نگران نباشید. اما افراد مبتلا به بیماری آلزایمر اغلب در صحبت کردن یا نوشتن دچار مشکل می شوند. ممکن است برای آنها سخت باشد که اصطلاح مناسب برای اشیاء آشنا یا نام کسی را که خوب می شناسند به خاطر بیاورند. اگر با نام‌ها، کلمات یا حرف‌های بعدی مشکل دارید، ممکن است نشانه‌ای از از دست دادن حافظه جدی‌تر باشد.
کناره گیری از دوستان و خانواده
آیا از دوستان، خانواده یا همکاران اجتناب می کنید؟ آیا ادامه یا دنبال کردن یک مکالمه سخت است؟ هنگامی که مشکلات حافظه شدیدتر می شود، معمولاً افراد علاقه خود را به سرگرمی ها، رویدادهای اجتماعی یا سایر فعالیت هایی که قبلاً دوست داشتند انجام دهند، از دست می دهند. اگر به نظر شما شبیه است، وقت آن است که با کسی در مورد آن صحبت کنید.
تست حافظه بدهید
اگر مطمئن نیستید که چیزی که از آن رنج می برید فقط پیری منظم است، پزشک می تواند به شما کمک کند تا آن را بفهمید. آنها متوجه خواهند شد که آیا از دست دادن حافظه شما در محدوده طبیعی است یا خیر. پزشک از شما سوالاتی می پرسد و ممکن است از شما بخواهد که یک سری آزمایشات را انجام دهید. آنها همچنین ممکن است شما را برای مشکلات دیگری که ممکن است شبیه زوال عقل باشد، مانند عوارض جانبی دارو یا افسردگی، بررسی کنند.
آیا می توانم کاری انجام دهم؟
اگر حافظه تان خوب است اما همچنان نگران هستید، ممکن است کاری برای رفع آن انجام دهید. افرادی که وقت خود را صرف مطالعه، حل معما یا درگیر ماندن می کنند، کمتر به آلزایمر مبتلا می شوند. این امکان وجود دارد که این فعالیت ها به شما کمک کند ذهن خود را تیز نگه دارید. همچنین ایده خوبی است که استرس خود را کاهش دهید، درست غذا بخورید و ورزش کنید.
چنان چه از مشکلات مربوط به حافظه رنج می برید، ما در انستیتو سلامت مغز دانا در کنارتان هستیم.
منبع: White Matter Disease: Causes, Symptoms, Treatment (webmd.com)
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.