انواع تومورهای مغز و نخاع در بزرگسالان

• تومورهایی که از مغز یا نخاع شروع می شوند، تومورهای اولیه مغز (یا طناب نخاعی) نامیده می شوند .
• تومورهایی که در قسمت دیگری از بدن شروع می شوند و سپس به مغز یا نخاع گسترش می یابند، تومورهای متاستاتیک یا ثانویه مغزی (یا نخاع) نامیده می شوند .

در بزرگسالان، تومورهای متاستاتیک به مغز در واقع بیشتر از تومورهای مغزی اولیه هستند و به روش های متفاوتی درمان می شوند. این مقاله در مورد تومورهای اولیه مغز است.

بر خلاف سرطان هایی که از سایر قسمت های بدن شروع می شوند، تومورهایی که از مغز یا نخاع شروع می شوند به ندرت به اندام های دور گسترش می یابند. با این حال، تومورهای مغز یا نخاع به ندرت خوش خیم (غیر سرطانی) در نظر گرفته می شوند. آنها همچنان می توانند با رشد و گسترش در مناطق مجاور آسیب ایجاد کنند، جایی که می توانند بافت طبیعی مغز را از بین ببرند. بیشتر تومورهای مغز یا نخاع به رشد خود ادامه می دهند و در نهایت تهدید کننده زندگی خواهند بود، مگر اینکه به طور کامل برداشته یا نابود شوند.

نحوه طبقه بندی تومورهای مغز و نخاع

زمانی که پزشکان در تلاشند بهترین روش درمان تومور مغزی یا نخاعی و پیش‌آگهی (چشم‌انداز) احتمالی آن را پیدا کنند، چندین عامل در این میان مهم هستند:

نوع تومور (بر اساس نوع سلولی که در آن سرطان شروع می شود):

تومورها می توانند تقریباً در هر نوع بافت یا سلولی در مغز یا نخاع ایجاد شوند . برخی از تومورها ترکیبی از انواع سلولی دارند. انواع مختلف تومورها تمایل دارند در قسمت‌های خاصی از مغز یا نخاع شروع شوند و به روش‌های خاصی رشد کنند. (شایع ترین انواع تومور های مغز و نخاع در بزرگسالان در  ادامه توضیح داده شده است.)

درجه تومور:

برخی از انواع تومور های مغز و نخاع نسبت به سایرین به احتمال زیاد در مغز یا بافت نخاع مجاور رشد می کنند (و سریع رشد می کنند). تومور های مغز و نخاع معمولاً به 4 درجه (با استفاده از اعداد رومی I تا IV) تقسیم می شوند که عمدتاً بر اساس نحوه نگاه سلول های تومور در زیر میکروسکوپ است:

• تومورهای درجه پایین تر (درجه I یا II) آهسته تر رشد می کنند و احتمال رشد (تهاجم یا نفوذ) به بافت های مجاور کمتر است.
• تومورهای درجه بالاتر (درجه III یا IV) تمایل به رشد سریع دارند و احتمال بیشتری برای رشد در بافت های مجاور دارند. این تومورها اغلب نیاز به درمان شدیدتری دارند.

تغییرات ژنی در سلول های تومور:

حتی برای نوع خاصی از تومور مغزی، تغییرات در ژن (DNA) سلول های تومور می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، اکنون بسیاری از انواع تومورها بر اساس اینکه آیا سلول ها دارای جهش در یکی از ژن های IDH ( IDH1 یا IDH2 ) هستند یا خیر، تقسیم می شوند. برای نوع خاصی از تومور، افرادی که دارای جهش IDH هستند نسبت به افراد بدون جهش چشم‌انداز بهتری دارند. سایر جهش های ژنی نیز می توانند برای انواع خاصی از تومورها مهم باشند.

محل تومور:

جایی که تومور در مغز یا طناب نخاعی قرار دارد، می‌تواند روی علائمی که ایجاد می‌کند و همچنین درمان‌هایی که ممکن است بهترین باشند، تأثیر بگذارد.

گلیوما

گلیوما نوع خاصی از تومور مغزی نیست. اصطلاح گلیوما یک اصطلاح عمومی برای تومورهایی است که از سلول های گلیال شروع می شوند. تعدادی از تومورها را می توان گلیوما در نظر گرفت، از جمله:

• استروسیتوم (که شامل گلیوبلاستوما می شود )
• الیگودندروگلیوما
• اپندیموما

از هر 10 تومور مغزی حدود 3 مورد گلیوما هستند. بیشتر تومورهای مغزی با رشد سریع گلیوم هستند.

آستروسیتوم

آستروسیتوم ها تومورهایی هستند که از سلول های گلیال به نام آستروسیت شروع می شوند. از هر 10 تومور مغزی 2 مورد آستروسیتوم است.

اکثر آستروسیتوم ها می توانند به طور گسترده در سراسر مغز پخش شوند و با بافت طبیعی مغز ترکیب شوند، که می تواند حذف آنها با جراحی را بسیار سخت کند . گاهی اوقات آنها در امتداد مسیرهای مایع مغزی نخاعی (CSF) پخش می شوند. انتشار آنها به خارج از مغز یا نخاع بسیار نادر است.

مانند سایر انواع تومورهای مغزی، آستروسیتوم ها اغلب بر اساس درجه گروه بندی می شوند.

آستروسیتومای درجه پایین (درجه I یا II) تمایل به رشد آهسته دارند. این شامل:

• آستروسیتوم های غیر نفوذی (درجه I) ، که معمولاً در بافت های مجاور رشد نمی کنند و پیش آگهی خوبی دارند. به عنوان مثال می توان به آستروسیتومای پیلوسیتیک و آستروسیتومای سلول غول پیکر ساب اپاندیمی (SEGAs) اشاره کرد. این موارد در کودکان بیشتر از بزرگسالان است.
• آستروسیتومای درجه دو ، مانند آستروسیتومای منتشر و زانتوآستروسیتومای پلئومورفیک (PXA). این تومورها تمایل به رشد آهسته دارند، اما می توانند در نواحی مجاور رشد کنند، که می تواند برداشتن آنها را با جراحی سخت تر کند. این تومورها می توانند در طول زمان تهاجمی تر و سریعتر رشد کنند.

آستروسیتومای درجه بالا (درجه III یا IV) تمایل به رشد سریع دارند و در بافت طبیعی اطراف مغز  پخش می شوند که شامل:

• آستروسیتوم های آناپلاستیک (درجه III).
• گلیوبلاستوما (درجه IV) که سریعترین رشد را دارند. این تومورها بیش از نیمی از گلیوماها را تشکیل می دهند و شایع ترین تومورهای بدخیم مغز در بزرگسالان هستند.

الیگودندروگلیوما

این تومورها در سلول های گلیال مغز به نام الیگودندروسیت شروع می شوند. اینها تومورهای درجه II هستند که تمایل به رشد آهسته دارند، اما بیشتر آنها می توانند در بافت مغزی مجاور رشد کنند (نفوذ کنند) و نمی توان آنها را به طور کامل با جراحی خارج کرد. این نوع تومور گاهی در امتداد مسیرهای CSF گسترش می یابد اما به ندرت در خارج از مغز یا نخاع منتشر می شود. مانند آستروسیتوما، آنها می توانند با گذشت زمان تهاجمی تر شوند. اشکال بسیار تهاجمی (درجه III) این تومورها به عنوان الیگودندروگلیوما آناپلاستیک شناخته می شون . تنها حدود 1 تا 2 درصد تومورهای مغزی الیگودندروگلیوما هستند.

اپندیموما

این تومورها از سلول های اپاندیمی شروع می شوند و به طور معمول در بطن ها یا نخاع در بزرگسالان رشد می کنند. آنها می توانند از تومورهای نسبتاً درجه پایین (درجه II) تا تومورهای درجه بالاتر (درجه III) که اپندیموم آناپلاستیک نامیده می شوند، متغیر باشند. تنها حدود 2 درصد از تومورهای مغزی اپاندیموم هستند.

احتمال گسترش اپاندیموم ها در امتداد مسیرهای مایع مغزی نخاعی (CSF) نسبت به سایر گلیوم ها بیشتر است، اما در خارج از مغز یا نخاع منتشر نمی شوند. این تومورها ممکن است جریان مایع مغزی نخاعی را از بطن‌ها مسدود کنند و باعث بزرگ شدن بطن‌ها شوند – وضعیتی به نام هیدروسفالی را بوجود بیاورند .

برخی (و نه همه) اپندیموم ها را می توان به طور کامل برداشته و با جراحی درمان کرد. اما از آنجا که آنها می توانند در امتداد سطوح اپاندیمی و مسیرهای CSF گسترش یابند، درمان آنها گاهی اوقات می تواند دشوار باشد. اپاندیموم های نخاعی بیشترین شانس را برای درمان با جراحی دارند، اما درمان می تواند عوارض جانبی مرتبط با آسیب عصبی ایجاد کند.

مننژیوم

سرطان مننژیوم در مننژها شروع می شود، لایه های بافتی که قسمت بیرونی مغز و نخاع را احاطه کرده است. این نوع سرطان  حدود 1 از 3 تومور های مغز و نخاع را تشکیل می دهد. آنها شایع ترین تومورهای مغزی اولیه در بزرگسالان هستند.

خطر این تومورها با افزایش سن افزایش می یابد. آنها تقریباً دو برابر بیشتر در زنان رخ می دهند. گاهی اوقات این تومورها در خانواده ها ایجاد می شوند، به ویژه در آنهایی که نوروفیبروماتوز دارند ، سندرمی که در آن افراد بسیاری از تومورهای خوش خیم بافت عصبی ایجاد می کنند.

در  تومورهای سرطانی مننژیوم ها اغلب بر اساس اینکه سلول ها در زیر میکروسکوپ به نظر می رسند، درجه بندی می شوند.

• مننژیوم های درجه یک (خوش خیم) دارای سلول هایی هستند که بیشتر شبیه سلول های طبیعی هستند. اینها شایع ترین نوع مننژیوم هستند. بسیاری از این تومورها را می توان با جراحی درمان کرد، اما برخی از آنها بسیار نزدیک به ساختارهای حیاتی در مغز یا اعصاب جمجمه رشد می کنند و تنها با جراحی قابل درمان نیستند.
• مننژیوم های درجه دو (آتیپیک یا مهاجم) معمولاً دارای سلول هایی هستند که کمی غیر طبیعی تر به نظر می رسند. آنها می توانند مستقیماً در بافت مغز و استخوان مجاور رشد کنند و احتمال بازگشت (عود) پس از جراحی بیشتر است.
•  نوع آخر مننژیوم های درجه III (آناپلاستیک یا بدخیم) دارای سلول هایی هستند که غیرطبیعی ترین ظاهر را دارند. اینها کمترین نوع مننژیوم هستند. آنها تمایل به رشد سریع دارند، می توانند در بافت مغز و استخوان مجاور رشد کنند و احتمال بازگشت آنها پس از درمان بیشتر است. برخی از آنها حتی ممکن است به سایر قسمت های بدن سرایت کنند.

مدولوبلاستوما

مدولوبلاستوماها از سلول‌های نورواکتودرمی (اشکال اولیه سلول‌های عصبی) در مخچه ایجاد می‌شوند. آنها تومورهای با رشد سریع (درجه IV) هستند و اغلب در سراسر مسیرهای CSF پخش می شوند، اما می توان آنها را با جراحی ، پرتودرمانی و شیمی درمانی درمان کرد .

مدولوبلاستوما در کودکان بسیار بیشتر از بزرگسالان رخ می دهد. آنها بخشی از دسته ای از تومورها به نام تومورهای جنینی هستند که می توانند در سایر قسمت های سیستم عصبی مرکزی نیز شروع شوند. برای اطلاعات بیشتر در مورد این تومورها، تومور های مغز و نخاع در کودکان را ببینید .

گانگلیوگلیوما

گانگلیوگلیوما شامل سلول های عصبی و گلیال است. این تومورها در بزرگسالان بسیار نادر هستند. آنها معمولاً تومورهایی با رشد آهسته (درجه I) هستند و معمولاً با جراحی به تنهایی یا جراحی همراه با پرتودرمانی قابل درمان هستند .

شوانوما (نورلموما)

شوانوما از سلول های شوان ایجاد می شود که اعصاب جمجمه و سایر اعصاب را احاطه کرده و عایق می کنند. آنها حدود 8 درصد از تمام تومور های مغز و نخاع را تشکیل می دهند.

شوانوما تقریبا همیشه تومورهای خوش خیم (درجه I) هستند. آنها می توانند از هر عصب جمجمه ای ناشی شوند. هنگامی که آنها بر روی عصب جمجمه مسئول شنوایی و تعادل در نزدیکی مخچه تشکیل می شوند، شوانوم دهلیزی یا نوروم آکوستیک نامیده می شوند . آنها همچنین می توانند روی اعصاب نخاعی بعد از نقطه ای که نخاع را ترک کرده اند شروع کنند. هنگامی که این اتفاق می افتد، آنها می توانند بر روی نخاع فشار بیاورند و باعث ضعف، از دست دادن حس و مشکلات روده و مثانه شوند.

کرانیوفارنژیوم

این تومورهای با رشد آهسته (درجه I) در بالای غده هیپوفیز اما در زیر خود مغز شروع می شوند. آنها ممکن است به غده هیپوفیز و هیپوتالاموس فشار وارد کنند و باعث مشکلات هورمونی شوند. از آنجا که آنها بسیار نزدیک به اعصاب بینایی شروع می شوند، می توانند مشکلات بینایی نیز ایجاد کنند. تمایل آنها به چسبیدن به این ساختارهای مهم می تواند حذف کامل آنها را بدون آسیب رساندن به بینایی یا تعادل هورمونی سخت کند. کرانیوفارنژیوم در کودکان شایع تر است، اما گاهی اوقات در بزرگسالان نیز دیده می شود.

تومورهای دیگری که می توانند در داخل یا نزدیک مغز شروع شوند

کوردوما

این تومورهای نادر از استخوان در پایه جمجمه یا در انتهای پایین ستون فقرات شروع می شوند. کوردوما در سیستم عصبی مرکزی شروع نمی شود، اما می تواند با فشار دادن روی آن به مغز یا نخاع مجاور آسیب برساند.

این تومورها در صورت امکان با جراحی درمان می‌شوند و اغلب با پرتودرمانی دنبال می‌شوند ، اما تمایل دارند پس از درمان در همان ناحیه برگردند و آسیب بیشتری ایجاد کنند. معمولاً به سایر اندام ها سرایت نمی کنند. برای اطلاعات بیشتر در مورد کوردوما، سرطان استخوان را ببینید .

لنفوم های غیر هوچکین

لنفوم ها سرطان هایی هستند که در گلبول های سفید خون به نام لنفوسیت ها (یکی از انواع سلول های اصلی سیستم ایمنی) شروع می شوند. بیشتر لنفوم ها در سایر قسمت های بدن شروع می شوند، اما برخی از آنها در CNS شروع می شوند و به آنها لنفوم های CNS اولیه می گویند .

این لنفوم ها در افراد مبتلا به مشکلات سیستم ایمنی، مانند افراد آلوده به HIV ، ویروسی که باعث ایدز می شود، شایع تر است. به دلیل درمان های جدید برای ایدز، لنفوم های اولیه CNS در سال های اخیر کمتر رایج شده اند. آنها حدود 2 درصد از تومورهای اولیه مغز را تشکیل می دهند.

این لنفوم ها اغلب به سرعت رشد می کنند و درمان آن دشوار است. با این حال، پیشرفت های اخیر در شیمی درمانی، چشم انداز افراد مبتلا به این سرطان ها را بهبود بخشیده است. برای اطلاعات بیشتر در مورد لنفوم های اولیه CNS (از جمله درمان)، به لنفوم غیر هوچکین مراجعه کنید .

تومورهای هیپوفیز

تومورهایی که از غده هیپوفیز شروع می شوند تقریباً همیشه خوش خیم (غیر سرطانی) هستند. اما اگر به اندازه کافی بزرگ شوند که بر ساختارهای مجاور فشار بیاورند یا اگر بیش از حد از هر نوع هورمونی بسازند، باز هم می توانند مشکلاتی ایجاد کنند. برای اطلاعات بیشتر، تومورهای هیپوفیز را ببینید .

خدمات انستیتو سلامت مغز دانا:

 همکاران زبده  و متخصص ما در زمینه های روانپزشکی، روانشناسی و علوم اعصاب آماده ارائه خدمات مرتبط با شناسایی و درمان تمام اختلالات خلقی با استفاده از دارو درمانی و روش های نوین درمانی از قبیل تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای می باشند.

اگر بدنبال بهترین مرکز با حرفه ای ترین تیم درمانی متشکل از روانپزشکان، روانشناسان، کاردمان ها، نوروساینتیست ها و استفاده از روش های نوین درمانی هستید همین امروز زمان ویزیت خود را تنظیم کنید! از این طریق با ما در تماس باشید.

07136476172-09172030360

آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – انستیتو سلامت مغز

ایمیل: [email protected]

اینستاگرام: danabrain.ir@