اختلالات خوردن غذا یکی از مشکلاتی است که بسیاری از خانواده ها را تحت تأثیر قرار می دهد. میلیون ها آمریکایی هر ساله به این اختلال مبتلا هستند و بیشتر آنها – تا 90 درصد – زنان نوجوان و جوان هستند. بندرت در مورد این ناهنجاری صحبت شده است، اختلال در خوردن غذا می تواند تا 5 درصد از جمعیت دختران نوجوان را تحت تأثیر قرار دهد.
چرا زنان بزرگسال و نوجوان و جوان اینقدر مستعد ابتلا به اختلال خوردن هستند؟ طبق گفته ی مؤسسه ملی بهداشت روان شناختی، به این دلیل است که زنان احتمالاً رژیم لاغری دارند – یا رژیم های افراطی را امتحان می کنند – سعی در لاغر شدن دارند. برخی از ورزش ها (مانند ژیمناستیک) و مشاغل (مانند مدلینگ) به ویژه نیاز به حفظ اندام مناسب دارند.
انواع مختلفی از اختلالات غذا خوردن وجود دارد:
بی اشتهایی عصبی Anorexia Nervosa
اختلال خوردن Binge
Bulimia Nervosa
علائم انواع اختلال غذا خوردن
بی اشتهایی عصبی
آنورکسیا (همچنین به آنورکسیا عصبی نیز معروف است) که در آن، شخص خود را گرسنه نگه می دارد و میل شدیدی به لاغر شدن دارد و متقاعد شده که اضافه وزن دارد. به دلیل عدم خوردن غذا دچار کاهش وزن می شود.
بولیمیا
بولیمیا (همچنین به عنوان bulimia nervosa شناخته می شود) با خوردن بیش از حد مشخص می شود و سپس با استفراغ، مصرف زیاد ملین یا داروهای ادرار آور، داروهای ضدبارداری یا ورزش زیاد، خود را از کالری های مصرفی رها می کند. این رفتار خلاص شدن از کالری غذاهای مصرفی، غالباً “پاکسازی” نامیده می شود.
فردی که از این اختلال رنج می برد، ممکن است سالها به وجود آن پی نبرد، زیرا وزن بدن فرد معمولاً طبیعی خواهد بود. رفتار “Binging” و “پاکسازی” اغلب به صورت پنهانی انجام می شود. همچنین این بیماری شایع ترین اختلال خوردن است.
اختلال خوردن Binge
اختلال خوردن Binge با bulimia nervosa متفاوت است. زیرا هیچگونه رفتار همراه با پاکسازی در آن وجود ندارد. افراد مبتلا به اختلال خوردن زیاد (BED) اغلب بعد از سیری، غذا خوردن را ادامه می دهند و هنگامی که گرسنه نیستند نیز، غذا میخورند، خیلی سریع غذا میخورند، و از رفتار خوردن خود احساس انزجار، خجالت و ناراحتی می کنند.
Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder
نوع چهارم اختلال در خوردن غذا به عنوان اختلال اجتناب / محدود ماندن در مصرف مواد غذایی نامیده می شود. افرادی که به این عارضه مبتلا هستند، به دلیل عوامل مختلف با پرهیز از غذا و محدود کردن آن مشخص می شوند. این موارد شامل عدم علاقه به غذا به دلیل بو یا مزه آن، یا به دلیل ترس از بیمار شدن، از آن جلوگیری می کنند.
علل و تشخیص
اختلالات خوردن غذا مشکلات جدی است و باید مانند هر بیماری دیگر تشخیص داده و درمان شود. اگر همچنان تشخیص داده نشود و اقدامی انجام نشود، این رفتارها می تواند منجر به عوارض شدید در آینده شده که تهدید کننده زندگی است.
نباید این افراد را مقصر دانست. در حالی که علت دقیق اختلالات خوردن مشخص نیست، تصور می شود که این نوع اختلالات به احتمال زیاد ناشی از ترکیب پیچیده ای از عوامل اجتماعی، بیولوژیکی و روانشناختی است که باعث ایجاد رفتارهای مضر می شود.
روش های بهبود
دو روش درمانی کلی وجود دارد که برای اختلالات خوردن استفاده می شود. برای شدیدترین انواع، در شرایطی که ممکن است سلامتی یا زندگی فرد در معرض خطر باشد، ممکن است بستری شدن در بیمارستان در یک مرکز تخصصی در زمینه اختلالات خوردن مورد نیاز یا توصیه شود. در غیر این صورت، وقتی شدت اختلال خوردن کمتر است اما هنوز هم ناتوان کننده است، بیشتر افراد در یک مرکز سرپایی درمان می شوند. چنین درمان سرپایی معمولاً شامل درمان فردی است، اما ممکن است یک جزء گروه درمانی را نیز شامل شود.
درمان اختلالات خوردن تقریباً همیشه شامل رفتار درمانی شناختی یا گروهی است. داروها همچنین ممکن است مناسب باشد و مشخص شده است که در صورت ترکیب با رفتار درمانی، برای برخی موثر است.
اگر فکر می کنید ممکن است از اختلال خوردن رنج ببرید یا کسی را می شناسید، به پزشک مراجعه کنید. این اختلالات به راحتی قابل درمان هستند و اغلب در طی چند ماه درمان می شوند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد اختلالات عصبی و روش های نوین بهبود، به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.