شیوع آنفولانزای فصلی مسئول مرگ و میر صدها هزار نفر هر سال در سراسر جهان است. در یک بیماری همه گیر، مانند ویروس آنفولانزا در اسپانیا در سال 1918، میلیون ها نفر جان خود را از دست دادند. به منظور کاهش انتقال، دانشمندان باید دقیقاً بدانند که چگونه ویروس های آنفلوانزا از شخصی به شخص دیگر گسترش می یابد.
کارشناسان تصور می کنند که تنها قطرات تولید شده در زمانی که فرد مبتلا به ویروس نفس می کشد، صحبت می کند، سرفه می کند و یا عطسه می کند، مسئول انتقال ویروس ها از هوا است.
اما یک مطالعه جدید حاکی از آن است که گرد و غبار، الیاف و سایر ذرات میکروسکوپی نیز می توانند ویروس های آنفلوانزا را از طریق هوا منتقل کنند و پیامدهای گسترده ای برای جلوگیری و کنترل شیوع آن دارند.
پروفسور ویلیام Ristenpart از گروه مهندسی شیمی دانشگاه (UC دیویس) توضیح می دهد: “برای اکثر ویروس شناسان و اپیدمیولوژیست ها اینکه گرد و غبار موجود در هوا ویروس آنفلوانزا را که حیوانات را آلوده می کند، گسترش می دهد، بسیار تکان دهنده است.”
“فرض همیشه این است که انتقال ویروس به دلیل قطرات تنفسی که توسط سرفه، عطسه یا صحبت کردن منتشر می شود، رخ می دهد.”
“انتقال از طریق گرد و غبار زمینه های جدیدی از تحقیقات را باز می کند و پیامدهای عمیقی برای نحوه تفسیر آزمایش ها و همچنین بررسی های اپیدمیولوژیک شیوع این گونه ویروس ها دارد.”
آزمایش ها نشان داد که ویروس آنفلوانزا بر روی موادی مانند بافت های کاغذی و روی بدن خوکچه هندی زنده مانده و این زنده ماندن به اندازه کافی طولانی است تا بتواند در ذرات گرد و غبار هوا پخش شود. محققان نشان دادند که این ذرات می توانند عفونت را به میزبان جدید منتقل کنند.
انتشار ذرات
ابتدا دانشمندان از دستگاهی به نام سازنده ذرات آیرودینامیکی برای نمونه گیری هوا از قفس حاوی خوکچه هندی استفاده کردند.
حیوانات بیهوش سالم فقط 0.10 تا 0.18 ذرات را در ثانیه بازدم کردند و حیوانات بیهوش با آنفلوانزا 0.5 ذره در ثانیه را تولید کردند.
این نشان می دهد که گرد و غبار، اکثریت ذرات موجود در هوا را در حالی که حیوانات فعال بودند، به جای قطرات تنفسی، تشکیل می دهند.
محققان برای بررسی اینکه آیا این ذرات به ویروس آلوده شده اند، خوکچه های هندی را با آنفلوانزا آلوده کردند. دو روز بعد، گوش ها، پنجه ها و قفس آنها ویروس را به همراه داشت.
در مرحله بعد، محققان تحقیق کردند که آیا فمیت های آلوده از یک حیوان می تواند دیگری را آلوده کند. برای این کار، آنها یک محلول از ذرات ویروس آنفولانزا را روی بدن خوکچه های هندی دیگر توسط براش قرار دادند.
هنگامی که محققان این قفسها را در نزدیکی آنهایی که حاوی خوکچه هندی هنوز مبتلا نشده به ویروس هستند قرار دادند، 3 از 12 حیوان به این عفونت مبتلا شدند.
“بنابراین، نتیجه می گیریم که ذرات موجود در هوا از منبع غیر تنفسی می توانند ویروس آنفلوانزا را از طریق هوا به یک میزبان مستعد منتقل کنند.”
آزمایشات بر روی ذرات دستمال کاغذی
محققان در آزمایش نهایی خود بررسی کردند که آیا گرد و غبار حاصل از یک منبع بی جان، یعنی یک بافت کاغذ آلوده، می تواند ذرات ویروس زنده داشته باشد.
دانشمندان محلول ویروس را بر روی بافتها قرار دادند و صبر کردند تا 30-45 دقیقه خشک شوند. آنها سپس بافتها را در کنار ذرات آیرودینامیک خرد و تا کردند و مالش دادند که باعث انتشار حدود 900 ذره در ثانیه شد.
آنها دریافتند این ذرات که به اندازه کافی برای استنشاق کوچک هستند، ویروسی را حمل می کنند که هنوز هم قادر به آلوده کردن کشت های سلولی در آزمایشگاه است.
“این نتایج نشان می دهد که ویروس آنفلوانزای خشک در محیط زیست زنده مانده است، روی موادی از قبیل بافتهای کاغذی و روی بدن حیوانات زنده، به اندازه کافی طولانی بر روی ذرات غبار غیر تنفسی هوا زنده می ماند که بتواند عفونت را از طریق هوا به میزبان های جدید پستانداران منتقل کند. ”
محققان تأکید می کنند که دانشمندان برای تأیید نتایج خود نیاز به تحقیقات بیشتر در افراد و سایر مدل های حیوانات دارند.
در صورت تأیید، دانشمندان می توانند این کشف را علاوه بر ویروس آنفولانزا در مورد سایر عفونتهای تنفسی ویروسی، از جمله SARS-CoV-2 ، ویروس کرونا COVID-19 اعمال کنند.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.