مقدمه
اگر در اروپا دوستی دارید که می تواند در تعطیلات خوش بگذراند در حالی که شما در جای دیگر، با محدودیت های کرونایی درگیر هستید، به احتمال زیاد در حال حاضر از حسادت می جوشید.
حسادت یا حسود بودن، می تواند زمان و فضای احساسی زیادی را بگیرد. به ویژه در دنیایی که افراد زیادی حضورشان در فضای اینستاگرام به نحوی است که انگار آنها هیچ روز بدی در زندگی خود نداشته اند.
احساس بد در مورد موفقیت شخص دیگر، بسیار معمول است. مشاهده فعالیت مغزی شما، و بررسی آنچه در مغز شما اتفاق می افتد، وقتی حسادت می کنید، به ما سرنخ می دهد که چرا اینقدر این احساس دردناک و آزاردهنده است.
متخصصان علوم اعصاب می گویند:
حسادت یک واکنش احساسی به تهدید درک شده ناشی از، از دست دادن رابطه معنی دار با شخص ثالث است. “در حالی که حسادت معمولاً با روابط عاشقانه همراه است. اما این احساس می تواند در هر شکلی از روابط، مانند روابط خانوادگی، دوستی ها و حتی کار ایجاد شود.
شبیه سازی این احساس در شرایط آزمایشگاهی دشوار است. زیرا، بسیار به شرایط بستگی دارد. شما نمی توانید مثلا به یک زن و شوهر بگویید خوب شروع کنید بهم حسادت کنید”.
با این حال، دانشمندان تا حد زیادی جایگاه حسادت را در مغز روشن کرده اند. و نشان داده اند که این حس، بر لوب پیشانی شما تأثیر می گذارد.
این بخش از مغز، نقش مهمی در تنظیم عاطفی و عملکرد اجتماعی ما دارد. نتایج یک مطالعه نشان داد که، افراد در صورت تحریک قشر پیشانی سمت چپ، احساس حسادت قوی تری را تجربه می کنند.
به گفته متخصصان علوم اعصاب، سپتوم جانبی مغز نیز با حسادت ارتباط دارد.
زیرا این ناحیه از مغز، “درد اجتماعی” یا تجربه احساس خفگی یا صدمه دیدن دیگران در موقعیت های اجتماعی را پردازش می کند. حسادت نیز بر ما فشار وارد می کند و می تواند باعث ترشح هورمون های استرس در مغز شود.
جالب است درنهایت این هورمون ها شرایط “واکنش ستیز و گریز” را در بدن ایجاد می کنند. به همین دلیل است که احساس مالکیت شخصی، می تواند در شما منجر به احساس اضطراب یا آسیب گردد.
در مطالعه دیگر:
پس از بررسی نقشه مغزی افراد، مشخص شد که وقتی فرد به خانه همسایه خود نگاه می کند یا حقوق همکار خود را می پرسد و احساس حسادت می کند، بخش شکمی جسم مخطط مغز در او فعال می شود.
دکتر کلیفورد متخصص مغز و اعصاب در مرکز سلامت Providence Saint John، می گوید: ” استریاتوم (جسم مخطط) شکمی بخشی از سیستم لیمبیک است که در تصمیم گیری و رفتارهای مربوط به پاداش نقش دارد”.
اگر بعد از مقایسه خود با موفقیت دیگران احساس بدی داشتید، جسم مخطط شکمی شما مسئول است.
مطالعه دیگری که در Nature Communications منتشر شد:
نشان داد که شکنج سینگولی قدامی احتمالا درگیر حسادت است. زیرا آنچه را که از مشاهده دیگران می آموزید پردازش می کند. متخصصان می گویند: “قشر سینگولی قدامی، در چندین عملکرد پیچیده مانند همدلی، احساسات و تصمیم گیری نقش دارد”. این بخش از مغز شما در حال فهمیدن این است که خواهر شما در حال پیشرفت است و شما همچنان در حال درجا زدن هستید.
برخی از محققان فکر می کنند این منطقه همچنین اینکه چرا حسادت دردناک است را کنترل می کند. قشر بخش پشتی قشر سینگولی، به ما کمک می کند تا ناهماهنگی ها و درگیری ها را برطرف کنیم. همچنین هنگام درد نیز فعال است. اگر وقتی حسادت می کنیم این ناحیه فعال شود، ممکن است، احساس ناراحتی غیر منطقی، اما همچنان آزاردهنده را در ما ایجاد کند.
به طور کلی، مناطق خاصی از مغز، مربوط به احساس حسادت اند.
مطالعات مربوط به آسیب مغزی و سکته مغزی نشان داده است که حسادت در قسمت چپ قشر مغز شما است. فعال یا مهار مناطق خاصی از مغز، می تواند باعث حسادت شود.
قسمت حسود مغز
ناحیه قشری لوب پیشانی مغز توانایی تصمیم گیری و کنترل فرد را تعدیل می کند. دانشمندان با کمک تحریک فراجمجمه ای با جریان مستقیم، قشر جلویی چپ یا راست دو گروه داوطلب سالم را به مدت 15 دقیقه مورد هدف قرار دهند.
به هر دو گروه دستور داده شد که یک بازی طراحی شده برای ایجاد احساس طرد شدن انجام دهند. و سپس به سوالات محققان پاسخ دادند.
میزان احساس حسادت پس از تجربه طرد شدن، در داوطلبانی که تحریک قشر جلویی چپ را دریافت کردند، نسبت به داوطلبانی با همان تجربه اما تحریک قشر جلویی راست را دریافت کردند بیشتر بود.
سندرم اتللو(Othello)
چندین گزارش جالب از بیماران سکته مغزی وجود دارد که دچار نوعی حسادت به نام سندرم اتللو شده اند که نام آن از نمایشنامه شکسپیر گرفته شده است. این سندرم، نوعی حسادت است که در آن افراد به اشتباه همسر خود را متهم به خیانت می کنند.
گزارشات اخیر موارد پزشکی، در بیماران سکته مغزی را نشان می دهد که علائم حسادت تقریبا مشابهی را نشان می دهند. آنها ناگهان به دیگران حسادت می کنند. و مهمتر از همه، زنان خود را به خیانت متهم می کنند که از نظر همه شاهدان عملاً غیرممکن است. در یک مورد، بیمار همسر خود را متهم به رابطه با معلم دوران کودکی خود (بیمار) می کرد.
همه بیماران مبتلا به سندرم اتللو سکته مغزی بزرگی داشته اند. مشکلی که متعاقبا عملکرد قشر جلویی راست را کاهش داده است.
گرایش و تمایل به حسادت
از آنجا که مناطقی از مغز وجود دارد که می تواند حسادت را برانگیزد، به احتمال زیاد همه انسان ها با گرایش طبیعی احساس حسادت به دنیا آمده اند.
این که آیا برخی از افراد در مقایسه با دیگران، بیشتر تمایل به تمرکز بر این احساسات دارند، ممکن است ربطی به منطقه حسادت بزرگتر یا فعال تر در قشر جلویی چپ مغز داشته باشد.
از سوی دیگر، برخی از افراد ممکن است در اوایل زندگی، مناطق حسود در مغز خود را بیش از حد فعال کرده باشند. اگر افراد در زندگی، دائما با دیگران مقایسه شوند یا در سنین پایین رفتار حسادت آمیز را مشاهده کنند، احتمال این امر بیشتر است.
حسادت یک واقعیت ناخوشایند از زندگی است
این یک احساس دردناک است که اکثر مردم دوست دارند از شر آن خلاص شوند. غلبه بر چنین احساساتی در بیان آسان تر از انجام آن است. حسادت، قدیمی ترین “گناه” جهان و شرم آورترین احساس است. زیرا فرد نبست به شخص دیگر، احساس حقارت می کند.
با این حال، دانستن اینکه حسادت از مغز سرچشمه می گیرد، ممکن است به افرادی که مستعد این احساسات هستند کمک کند تا در صورت تداخل احساسات مداوم حسادت در زندگی، با راهکارهای ذهن آگاهی یا با مراجعه به یک درمانگر حرفه ای، به رفع این مشکل بپردازند.
چگونه می توانیم کمتر حسادت کنیم؟
متخصصان علوم اعصاب می گویند، ما با باید با یادگیری، این احساس را کاهش دهیم.
مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده است. یکی از جدیدترین مطالعات که در ژورنال Scientific Reports منتشر شده است. نشان داد، اگر بخش پشتی-جانبی قشر پیش پیشانی یا DLPFC در افراد بزرگتر باشد، این افراد دائماً حسادت می کنند (برخلاف انفجارهای گاه به گاه).
DLPFC نقش کلیدی در عملکردهای سطح بالاتر مغز مانند حافظه، تمرکز و توجه دارد. اما این مطالعه همچنین نشان داد که اگر افرادی که دارای DLPFC بزرگ هستند از هوش هیجانی بالایی نیز برخوردار باشند، کمتر حسادت می کنند.
DLPFC شما ممکن است تمایل شما را به حسادت بیشتر کند. اما اگر خود را برای یادگیری احساسات و احساسات دیگران تحت فشار قرار دهید، می توانید اثرات آن را محو کنید.
به گفته متخصصان:
اگر حسادت مداوم دارید، راهنمایی های حرفه ای ممکن است به شما کمک کند. آنها می گویند: “درمان با یک روش خوب برای ارزیابی و رسیدگی به مسائل مربوط به حسادت یا بن بست های رابطه می تواند باعث واکنش مثبت شود”.
- این که آیا شما دائما نگران شرایط محیط کار همسرتان هستید
- یا احساس بدبختی می کنید که کسی از دوستانتان، خانه رویایی خود را خریداری کرده است
یک درمانگر یا مشاور ممکن است به شما کمک کند. تا احساسات خود را از بین ببرید و مغز خود را دوباره تحریک کنید تا با روش های کمتر دردناک واکنش نشان دهد.
به گفته متخصصان، بررسی نقشه مغزی افراد، می تواند به آنها کمک کند که چگونه احساسات خود را مدیریت کنند. درنتیجه زندگی لذت بخشی داشته باشند.
ما در انستیتو سلامت مغز دانا، با حضور همکاران متخصص در کنارتان هستیم.
خجسته رحیمی جابری
پژوهشگر دکتری تخصصی علوم اعصاب
منبع: https://www.neurologylive.com/view/neural-insights-jealousy-switch
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.