براساس مطالعه ای جدید دانشمندان موسسه علوم اعصاب UC سانفرانسیسکو ویل که داده هایی را که به مدت 11 سال جمع آوری شده، تجزیه و تحلیل کرده اند، به این نتیجه رسدند که افراد مسنی که ریتم شبانه روزی ضعیف یا نامنظم دارند و چرخه روزانه استراحت و فعالیت آن ها یکنواخت نیست، بعداً به بیماری پارکینسون مبتلا می شوند.
دانشمندان توضیح دادند که کشف آنها از پیوند بین ریتم های شبانه روزی و پارکینسون – بیماری که با از دست دادن کنترل حرکت، تعادل و عملکردهای دیگر مغز – مشخص می شود، نشان می دهد که این اختلالات شبانه روزی ممکن است منعکس کننده فرآیندهای بیماری عصبی باشد که قبل از تشخیص پارکینسون بر ساعت داخلی مغز اثر می گذارد. و اینکه می توان آنها را یک علامت هشدار دهنده اولیه بیماری دانست.
به نظر می رسد قدرت فعالیت ریتم شبانه روزی تأثیر بسیار مهمی بر سلامتی و بیماری ها به ویژه در افزایش سن دارد. در این مطالعه اخیر دریافتیم که حتی تغییرات مثبت کوچک در ریتم شبانه روزی در مردان مسن با احتمال بیشتری برای پایین آمدن خطر پارکینسون همراه است. کریستین یاف، نویسنده ارشد مطالعه
مطالعه منتشر شده در 15 ژوئن 2020 در JAMA Neurology – به گفته نویسندگان این مطالعه، برای بررسی اینکه آیا تغییرات فیزیولوژیکی ناشی از اختلال در ریتم شبانه روزی ممکن است خود محرکی برای مشکل عصبی باشد و یا تقویت این ریتم می تواند خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش دهد، انجام شد.
پارکینسون دومین اختلال عصبی پس از بیماری آلزایمر است. براساس اعلام انستیتوی ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، 500000 فرد در ایالات متحده به بیماری پارکینسون مبتلا شده اند و بسیاری از آنها با این بیماری تشخیص داده نشده اند. بیشتر کسانی که پارکینسون دارند بعد از 60 سالگی بیماری آن ها تشخیص داده می شود. هیچ دارویی برای جلوگیری از این بیماری شناخته نشده است، اما تعداد زیادی از درمان ها برای تسکین علائم وجود دارد.
به گفته نویسنده مطالعه یو لنگ، در میان افراد مسن بزرگ، ضعف و بی نظمی شبانه روزی استراحت و فعالیت رایج است. سایر شرایط – یبوست یا نقص در حس بویایی – همچنین با افزایش احتمال ابتلا به پارکینسون در مراحل بعدی زندگی همراه بوده است.
“پارکینسون بیماری است که احتمالاً ده ها سال پیشروی آن طول می کشد و جدا از تغییر در حرکت، علائم اولیه ممکن است در درک این بیماری و مکانیسم های آن بسیار مهم باشند.” “این اولین مطالعه طولانی مدت است که نشان می دهد ریتم های شبانه روزی مختل شده ممکن است با پارکینسون که سالها بعد ظاهر می شود، مرتبط باشد.”
این مطالعه که شامل 23030 مرد با میانگین سنی 76.3 سال هنگام شروع تحقیق بود، بخشی از شکستگی پوکی استخوان در مردان (MRoS) بود که از سال 2000 آغاز شد و مردان را در شش مرکز پزشکی در سراسر کشور ثبت نام کرد. هیچ یک از شرکت کنندگان در زیر مجموعه گروه MRoS در ابتدا دارای پارکینسون نبودند و همه در خانه های سالمندان زندگی می کردند. در ابتدا وضعیت آنها برای بسیاری از عوامل مرتبط با سلامت مورد ارزیابی قرار گرفت و از طریق ویزیت و پرسشنامه پیگیری بررسی شد.
به عنوان بخشی از این پژوهش، محققان ریتم های استراحت و فعالیت شبانه روزی را در طی سه دوره 24 ساعته مجزا با استفاده از یک وسیله ساعت مانند که حرکات جزئی حتی مچ دست را نیز شناسایی و ضبط کرده است، تحت نظر داشتند. داده های جمع آوری شده از این دستگاه ها بطور مستقل با توسعه پارکینسون در مراحل بعدی زندگی در ارتباط بودند.
در مطالع قبلی، لنگ و یف ارتباط بین خواب روزانه و پیشرفت پارکینسون را مشخص کردند. با توجه به مطالعه جدید، پیوند بین ریتم های شبانه روزی و پارکینسون فقط یک مشکل یا اختلال در خواب نیست. این انجمن حتی پس از اعلام شاخص های اختلالات خواب – از جمله از دست دادن خواب، صادق بود. ناکارآمدی خواب (مدت زمان خوابیدن بعد از خاموش کردن چراغها) حرکت پا در هنگام خواب؛ و قطع مزمن موقتی تنفس معروف به آپنه خواب مورد ارزیابی قرار گرفتند.
محققان در ترسیم این نتیجه گیری تعداد متغیرهای دیگری را که به عنوان بخشی از مطالعه MRoS جمع آوری شده، در نظر گرفتند، از جمله تفاوت های منطقه ای در مطالعه و جمعیت شناختی شرکت کنندگان، آموزش، عملکرد شناختی پایه، بیماری های مزمن، فعالیت بدنی، علائم افسردگی، شاخص توده بدنی، سیگار کشیدن و استفاده از بنزودیازپین ها، الکل و کافئین.
مدلهای حیوانی پارکینسون نشان داده اند که سلولهای کنترل کننده ریتم شبانه روزی مغز، اغلب حتی قبل از سلولهای در بخشی از مغز که به طور سنتی با علائم پارکینسون همراه هستند، شروع به انحطاط می کنند، نشان می دهد که ضعف ریتم شبانه روزی ممکن است در برخی موارد نشان دهنده مرحله اولیه بیماری باشد.
لنگ امیدوار است، بررسی کند که آیا ریتم های شبانه روزی غیر یکنواخت و نامنظم باعث التهاب یا تجمع غیر طبیعی پروتئین های دیده شده در بافت مغزی در هر دو بیماری پارکینسون و آلزایمر می شود؟
“این بیماری های عصبی برگشت پذیر نیستند. اما اگر تحقیقات نشان دهند خواب یا مشکلات شبانه روزی از عوامل خطرزای عصبی قبل از علائم شناخته شده هستند، ممکن است ما بتوانیم از این اطلاعات برای تشخیص زودرس استفاده کنیم، یا ممکن است بتوانیم در راه هایی که مانع از بروز از دست رفتن عملکرد عصبی می شود، مداخله کنیم. این روش مزیت های خاصی در مورد بررسی ساختارهای بزرگ متشکل از صدها یا هزاران پروتئین دارد.”
برای اطلاعاعت بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
“Association of Circadian Abnormalities in Older Adults With an Increased Risk of Developing Parkinson Disease”. by Kristine Yaffe et al.
JAMA Neurology
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.