آیا رویای زندگی در اتاق های کاملاً تمیز و سازمان یافته مجله‌های دکوراسیون منزل را در سر می پرورانید؟ یا ترجیح می دهید وقت خود را در اتاقی پر از وسایل، یادگاری‌های مختلف، کتاب، آثار هنری و وسایلی که زندگی روزمره شما را تشکیل می دهند بگذرانید؟
برای برخی افراد، یک اتاق مرتب می تواند آرامش بخش باشد، یک خلوت منظم در یک دنیای اغلب بی نظم. برای دیگران، چنین اتاق‌هایی می‌توانند بی‌روح، بی‌مفهوم و غیر الهام‌بخش باشند. برخی از افراد در یک اتاق به هم ریخته احساس اضطراب می کنند، در حالی که برخی دیگر احساس می کنند در میان هرج و مرج، خلاق ترین ورژن خودشان هستند.
نظم‌دهی این روزها یک تجارت بزرگ است. از کتاب‌ها گرفته تا سمینارها و سیستم‌های سازمانی، به نظر می‌رسد همه می‌خواهند راهی بیابند تا همه جنبه‌های زندگیشان را به‌طور کامل ترتیب دهند.
مدتهاست که بی نظمی به عنوان چیزی شبیه نقص شخصیت یا نشانه تنبلی تلقی می شود. نظافت و مرتب بودن به عنوان یک ایده آل ارائه می شود. هم نشانه و هم مسیر موفقیت.
اما در مورد آنهایی که کمی آشفته‌تر هستند، چطور؟ اتاق نامرتب در مورد شما چه می گوید؟
سلامت روان
داشتن یک اتاق نامرتب ممکن است نتیجه عوامل زیادی باشد. ممکن است به این معنی باشد که شما مشغول هستید و زمان کمی برای تمیز کردن و مرتب کردن دارید. ممکن است نشانه این باشد که شما چیزهای زیادی دارید. یا ممکن است نتیجه وجود بچه‌های کوچک در خانه باشد که معمولاً انگیزه مرتب کردن ندارند.
اما اگر اتاق شما به طور معمول نامرتب است، آیا چیزی در مورد وضعیت سلامت روان شما می گوید؟ در برخی موارد، وضعیت اتاق شما ممکن است با یک اختلال روانی مرتبط باشد.
به عنوان مثال، افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-اجباری ممکن است آنقدر درگیر نگه داشتن اشیا بدون هیچ کثیفی یا متقارن کردن آنها شوند که زمان زیادی را صرف شستن یا مرتب کردن فضای زندگی خود کنند.
در موارد دیگر، افراد اقلامی را بی هدف نگه‌می‌دارند. و نمی توانند حتی از بی اهمیت ترین اشیاء، مانند روزنامه های قدیمی یا ظروف پلاستیکی، بدون احساس اضطراب جدا شوند. مرتب کردن تعداد زیاد اقلام می تواند بسیار دشوار باشد و می تواند در توانایی فرد برای حرکت در فضایی که زندگی می‌کند اختلال ایجاد کند.
پیامدهای سلامت روان
یک اتاق نامرتب می تواند نشانه ای از مشکلات عمیق تر سلامت روان باشد اگر:
- داشتن یک اتاق نامرتب پدیده جدیدی است
زندگی با آشفتگی چیزی است که در واقع شما را آزار می دهد
نامرتب بودن به معنای اتفاق عمیق تری است
نشانه افسردگی
اگر به طور معمول مرتب و منظم هستید، ناگهان اهمیت ندادن به یک اتاق درهم و برهم ممکن است نشانه آن باشد که چیزی در زندگی شما در حال وقوع است. به عنوان مثال، بی نظمی گاهی اوقات می تواند نشانه افسردگی باشد. افراد افسرده اغلب احساس خستگی یا ناامیدی می‌کنند که نمی‌توانند کارهای معمول خانه را دنبال کنند.
افسردگی همچنین می تواند تمرکز را سخت تر کند و انرژی لازم برای مرتب کردن اتاق نداشته باشید.
در افسردگی اختصاص دادن زمان و توجه لازم برای مرتب نگه داشتن کارها دشوار است.
بنابراین در حالی که ممکن است متوجه شوید که اتاق نامرتب است و قصد دارید آن را تمیز کنید، پیدا کردن تمرکز و سطوح انرژی مورد نیاز برای انجام کار ممکن است دشوار یا حتی غیرممکن به نظر برسد.
اگر مشکوک هستید که اتاق نامرتب شما ممکن است نشانه ای از مشکلات در زندگی شما یا نتیجه افسردگی باشد، از مشورت کردن نترسید. در مورد آنچه در حال وقوع است با پزشک خود صحبت کنید یا با یک متخصص سلامت روان مشورت کنید تا توصیه های خاصی برای وضعیت خود دریافت کنید. یک مشاور، درمانگر یا پزشک می تواند به شما کمک کند تا به آنچه در حال وقوع است پی ببرید و به شما در ارائه یک برنامه اقدام موثر برای رفع مشکل کمک کند.
لطفا همیشه به خاطر داشته باشید که میتوانید در حال خود تغییر ایجاد کنید و یک زندگی بدون افسردگی داشته باشید،شاید چند روش را امتحان کرده باشید و جواب نگرفته باشید اما بدانید هنوز راه هایی وجود دارند که منتظر شما هستند تا زندگی خود را نجات دهید و آنطور زندگی کنید که لیاقت دارید و دوست دارید.در این راه حمایت دیگران و درمان های جدید را در نظر بگیرید.
نشانه احساس کلافگی
اگر ناامید، عصبانی یا غرق در بهم ریختگی و بی نظمی هستید، این نشانه واضحی است که باید به چیزی رسیدگی شود. گاهی اوقات یک آشفتگی ممکن است فرساینده باشد.
فهمیدن اینکه از کجا باید شروع کرد و چگونه با مشکل مقابله کرد، می تواند دشوار به نظر برسد. این ممکن است به معنای اولویت‌بندی مناطق خاص، یادگیری تاکتیک‌های نظم‌دهی جدید، یا کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده برای مرتب کردن باشد.
نشانه ترجیحات شما
آیا بی نظمی شما عادی است؟ برخی افراد به سادگی اولویت بالایی برای تمیز کردن، منظم بودن و در جای خود قرار دادن چیزها در زندگیشان وجود ندارد. در این مورد، آشفتگی به سادگی یک حالت عادی است. اگر خانه به هم ریخته است و شما مشکلی ندارید، احتمالاً بیشتر نشانه شخصیت و ترجیحات شماست.
شخصیت
پس چه چیزی افراد مرتب و نامرتب را متفاوت می کند؟ آیا برخی از افراد فقط با شخصیت هایی متولد می شوند که نظم را ترجیح می دهند در حالی که برخی دیگر در هرج و مرج رشد می کنند؟ در حالی که برخی ممکن است تصور کنند که یک اتاق درهم و برهم نشانه ذهن درهم ریخته است، کسانی که این نوع محیط را ترجیح می دهند لزوماً بی نظم نیستند.
در برخی موارد، میز یک فرد ممکن است مانند یک آشغال درهم ریخته به نظر برسد که پر از کاغذ، پاکت و پرونده است. با این حال به نظر می رسد که آنها همیشه دقیقاً می دانند که هر اقلام زمانی که به آن نیاز دارند کجاست. به نظر می رسد برخی از خلاق ترین و سازنده ترین افراد در این نوع محیط رشد می کنند.
این حرف به روانکاو مشهور، زیگموند فروید، نسبت داده شده است : «شلوغی را پاک نکنید. من دقیقا می دانم که همه چیز کجاست.»
تیپ‌های شخصیتی
اگر داشتن یک اتاق کاملاً مرتب و منظم چیزی است که به شما الهام می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا احساس خلاقیت داشته باشید، ممکن است به این معنا باشد که شما دارای شخصیتی هستید که به عنوان تیپ شخصیتی A شناخته می‌شود. افراد با این تیپ شخصیتی کمال گرا هستند. داشتن همه چیز در جای خود به رفع نیاز آنها به نظم و کنترل کمک می کند.
اما اگر در رویکرد خود نسبت به کارهای خانه و مرتب کردن خانه کمتر سخت‌گیر هستید، ممکن است به این معنی باشد که تیپ شخصیتی شما بیشتر از نوع B است. افراد با این تیپ شخصیتی نسبت به همتایان تیپ A خود آرامش بیشتری دارند. آنها به جای تمرکز بر دستیابی به کمال، بیشتر جذب ایده ها، تجربیات و خلاقیت می شوند.
مزایای شلوغی و نامرتبی!
تحقیقاتی وجود دارد که از این ایده حمایت می کند که آشفتگی جنبه مثبتی نیز دارد! دکتر Kathleen Vohs و همکارانش یک سری آزمایشات را روی روانشناسی آشفتگی انجام دادند. آنها دریافتند در حالی که کار در یک اتاق منظم رفتارهایی مانند سخاوت و تغذیه سالم را تشویق می کند، کار در یک محیط نامرتب در واقع منجر به خلاقیت بیشتر می شود.
بنابراین، در حالی که نظم ممکن است یک کیفیت ایده‌آل باشد، تحقیقات همچنین نشان داده است که نامرتب بودن مزایایی دارد. اگر تمایل به داشتن یک اتاق درهم و برهم دارید، در اینجا چند مزیت احتمالی آورده شده است که توسط تحقیقات روانشناسی پشتیبانی می شود.
افزایش خلاقیت
محققان بر این باور بودند که انجام کار در یک فضای تمیز و مرتب، هنجارهای اجتماعی را فعال می کند و افراد را تشویق می کند تا آنچه از آنها انتظار می رود انجام دهند. از طرف دیگر، کار در یک فضای نامرتب این نیاز را آرام می کند و به افراد اجازه می دهد تا از هنجارها و انتظارات اجتماعی رهایی یابند.
در این مطالعه شرکت‌کنندگان در اتاق‌های تمیز یا درهم ریخته قرار داده شدند و سپس از آنها خواسته شد تا کاری را انجام دهند که شامل یافتن کاربردهای جدید برای توپ‌های پینگ پنگ بود. کسانی که در اتاق تمیز بودند.
شرکت کنندگان در شرایط اتاق بهم ریخته ایده های خلاقانه تری نسبت به کسانی که در اتاق تمیز بودند داشتند.
چنین یافته هایی ممکن است هنگام طراحی فضاهای کاری، به ویژه برای مشاغلی که نیاز به نوآوری و خلاقیت زیادی دارند، پیامدهایی داشته باشند. ممکن است کارفرمایان تشویق شوند که به کارگران خود اجازه دهند تا فضاهای کاری را طراحی و ایجاد کنند که بسیار شخصی سازی شده است، حتی اگر این بدان معناست که آنها ممکن است کمتر مرتب باشند.
بدیهی است، همانطور که محققان توضیح می دهند، این لزوما به این معنی نیست که هرکسی که در معرض یک محیط نامرتب قرار می گیرد خلاق تر می شود.
برخی از افراد در فضاهای بسیار منظم بهتر کار کنند، در حالی که برخی دیگر در محیط های کمتر سازماندهی شده بهتر کار می کنند. شخصیت و ترجیحات چیزهایی هستند که در چنین شرایطی وارد عمل می شوند.
برای مثال، مجبور کردن فردی که فضای مرتب را برای کار در یک محیط نامنظم ترجیح می دهد، ممکن است در واقع منجر به خلاقیت کمتر و بهره وری کمتر شود. و مشاغلی که بر کارایی و تصمیم‌گیری سریع متمرکز هستند، ممکن است بهتر باشد به سمت فضاهای کاری مرتب باشند، در حالی که مشاغلی که وابسته به خلاقیت هستند ممکن است برای فضاهای کمتر مرتب مناسب‌تر باشند.
به گفته دکتر Vohs، یک مطالعه نشان داد که افراد در یک اتاق درهم و برهم قادر به حل بازی‌های فکری سریع‌تر از افرادی هستند که در یک اتاق مرتب می‌نشینند.
دانشمند آلبرت انیشتین که به خاطر نبوغ و تفکر خلاق خود مشهور بود، به داشتن میز نامرتب شهرت داشت. او یک بار در پاسخ به نظرات در مورد فضای کاری خود گفت:
“اگر یک میز بهم ریخته نشانه ذهن درهم ریخته است، پس در مورد میز خالی چه فکر کنیم؟”
میز کار آلبرت انیشتین
نتایج حاکی از آن است که افرادی که در محیط‌های مرتب هستند، بیشتر به محیط‌های معمولی پایبند هستند، در حالی که افرادی که در محیط‌های آشفته‌تر هستند، بیشتر به تازگی ترجیح می‌دهند.
در حالی که مینیمالیسم ممکن است مد روز باشد، ممکن است خلاقیت شما را نیز درهم بشکند. اگر مرتب نگه داشتن میز یا اتاق بیشتر از خود آشفتگی برای شما استرس ایجاد می کند، سعی کنید مدتی استراحت کنید، کمی با این آشفتگی زندگی کنید و ببینید که آیا به باز کردن توانایی های خلاقانه شما کمک می کند یا خیر.
مضرات نامرتب بودن
البته آشفتگی همیشگی معایب خود را نیز دارد. یک اتاق نامرتب می‌تواند پیدا کردن چیزها را در مواقع ضروری سخت‌تر کند و در محیط‌های حرفه‌ای ممکن است منجر به رد کردن موعدهای مقرر یا گم کردن اسناد مهم شود. اما معایب احتمالی دیگری نیز وجود دارد.
تمایل به کارهای خیریه کمتر
در یکی دیگر از آزمایش‌های Vohs، از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا پرسش‌نامه‌هایی را در یک اتاق پر کنند. برای برخی از شرکت کنندگان، اتاق بسیار تمیز و منظم بود. برای سایر آزمودنی ها، آنها پرسشنامه را در فضایی بسیار آشفته و نامرتب تکمیل کردند.
هنگام خروج از اتاق، به شرکت کنندگان چند انتخاب پیشنهاد شد. ابتدا از آنها پرسیده شد که آیا می خواهید به یک موسسه خیریه کمک مالی کنید؟ شرکت کنندگانی که زمان خود را در یک اتاق کاملا مرتب سپری کردند، نسبت به کسانی که در یک اتاق به هم ریخته وقت گذرانده بودند، تمایل بیشتری داشتند تا پول خود را صرف امور خیریه کنند.
انتخاب های کمتر سالم
پس از سوال درباره امور خیریه، به شرکت کنندگان یک میان وعده پیشنهاد شد: یک سیب یا یک آب نبات. شرکت‌کنندگانی که در یک اتاق مرتب بودند، احتمال بیشتری داشت که انتخاب‌های سالم داشته باشند. آنها به جای انتخاب یک آب نبات، یک سیب را انتخاب کردند. در همین حال، کسانی که در اتاق شلوغ تر بودند، بیشتر آب نبات را انتخاب می کردند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که اگر در تلاش برای بهبود سلامت خود هستید، ممکن است بخواهید با تمیز کردن و سازماندهی فضای خود شروع کنید.
حرف آخر
نظم و بی نظمی هر دو را می توان به وفور در طبیعت و در محیط های خود ساخته ما یافت. گاهی اوقات افراد تمایل دارند در یک محیط نامرتب و در سایر موارد منظم تر باشند.
همانطور که تحقیقات در مورد این موضوع نشان می دهد، هر کدام دارای مجموعه ای از مزایا و معایب خاص خود است. برای اینکه بفهمید یک اتاق نامرتب ممکن است در مورد شما چه بگوید، با در نظر گرفتن اینکه چرا اتاق بی نظم است، شروع کنید، از جمله عادات، ترجیحات و وضعیت ذهنی شما.
اگر در یک اتاق درهم و برهم خوب عمل می کنید، اجازه ندهید که چیزهایی که رایج هستند شما را تحت فشار قرار دهند تا سبک زندگی منظم تر یا مینیمال را دنبال کنید. با این حال، اگر آشفتگی چیزی است که باعث استرس شما می شود یا اگر مشکوک هستید که ممکن است نشانه یک مشکل روانشناختی باشد، اقداماتی را که می توانید برای رسیدگی به آن انجام دهید در نظر بگیرید.
از کمک گرفتن دریغ نکنید و بدانید سلامت روان شما مهم ترین چیز است. در انستیتو سلامت مغز دانا مفتخریم با ارائه تکنیک‌های علمی به بهبود عملکرد مغز شما کمک کنیم.مغز ما تا حد زیادی تعیین می کند که چه کسی هستیم، چه کاری انجام می دهیم و چگونه رفتار می‌کنیم. برنامه های جامع ما می تواند به شما کمک کند تا سلامت روان خود را ارتقا بخشید. اگر می‌خواهید درباره روش‌هایی که میتوانید مغز خود را به سلامت بهینه برگردانید، بیشتر بدانید، با ما تماس بگیرید.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روانشناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.