محققان درباره چرخه ی ماه و خواب می‌گویند تاثیر ماه کامل تقریبا یک هفته قبل شروع می‌شود. برخی افراد احساس می‌کنند در هنگام ماه کامل اتفاقات عجیب‌وغریب رخ می‌دهد، شاید حق با این افراد باشد، اما دلیل آن ماه نیست، بلکه تاثیر ماه بر خواب افراد است.
نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که چرخه‌های ماه میتواند تاثیر زیادی در الگوی خواب انسان داشته باشد. محققان ایالات‌متحده و آرژانتین می‌گویند: قبل از ماه کامل، مردم دیرتر به رختخواب می‌روند و کمتر می‌خوابند. قرن‌هاست که مردم ماه را مقصر حوادث، بلایای طبیعی و حتی خلق‌وخوی خود می‌دانند. حداقل وقتی صحبت از افراد می‌شود، این مطالعه نشان می‌دهد که بدخویی در طول ماه کامل ارتباط بیشتری با میزان استراحت فرد دارد.
تحقیقات مرتبط چرخه ی ماه و خواب
بر اساس نتایج یک آزمایش بر روی همسترها که در نشریه عصب شناسی منتشر شده، استفاده از نور آبی در شب بدترین تاثیر را بر روحیه همسترها داشت و آنها را گرفتار افسردگی میکرد. پس از آن، نور سفید رنگ، نامطلوبترین رنگ بود. در مقابل، روشن کردن محیط اطراف با نور قرمز باعث آسایش و شادابی این جانوران می‌شد. هر چند همسترهایی که در تاریکی مطلق قرار میگرفتند، حتی روحیهای بهتر داشتند.
دستاندرکاران در این پژوهش نتیجه گرفتند که این سلول‌ها علائمی را به بخشهایی از مغز ارسال می‌کنند که با روحیه و احساسات سروکار دارد. به اعتقاد آنها، ممکن است دریافت نور سفید و آبی در طول شب، علائمی به مغز بدهد که معمولا باید در طول روز دریافت کنند و این باعث فشار روحی می‌شود.
دلیل این است که سلولهای حساس به نور در شبکیه بیش از هر رنگی، تحت تاثیر طول موج نور آبی و سپس نور سفید قرار می‌گیرند در حالی‌که کمترین حساسیت را به نور قرمز دارند.
ماه و خواب و سلامت روان:
تأثیر احتمالی ماه در کیفیت و کمیت خواب ممکن است به ویژه برای افراد مبتلا به اختلالات بهداشت روانی قابل توجه باشد. چراکه بسیاری از این شرایط رابطه دوسویه با خواب دارند. در حقیقت، کلمه “دیوانگی” از “لونا”، به معنای الهه ماه رومی گرفته شده است.
تحقیقات اخیر رابطه احتمالی بین فاز ماه و علائم اختلال دو قطبی را برجسته کرده است. در یک مطالعه، چرخه های خلقی بیماران به طور مکرر با چرخه های قمری در طول 37 سال هماهنگ شده است.
مطالعات بعدی نیز ارتباط بین فاز ماه و چرخه های خلقی دو قطبی را نشان داده است. اگرچه اساس دقیق این امر مشخص نیست.
تأثیر چرخه ماه در سایر اختلالات بهداشت روان، مانند اضطراب و افسردگی، منبع حدس و گمان بوده است.
با این حال، مطالعات تحقیقاتی متعدد ارزیابی رابطه بین مرحله ماه، اضطراب و افسردگی شواهدی از رابطه پیدا نکرده است.
آیا اثرات قمری خاص جنسیت بر خواب وجود دارد؟
تأثیر ماه بر باروری زنان از زمان های بسیار قدیم مورد بحث بوده است.
بسیاری معتقدند که فاز ماه سیکل های عادت ماهیانه را کنترل می کند و بر قدرت باروری تأثیر می گذارد.
اگر این واقعیت داشته باشد، منطقی است که مکانیسمی را تصور کنیم که ماه با تأثیر بر هورمون های زنانه بر خواب تأثیر بگذارد.
کاملاً ثابت شده است که مشکلات خواب می تواند ناشی از تغییرات هورمونی در دوران عادت ماهیانه، بارداری و یائسگی باشد.
تحقیقات مدرن در مورد بررسی رابطه بین فاز ماه، الگوهای تولید مثل زنان و خواب متناقض است.
یک مطالعه در طول 15 سال نشان داد که چرخه قاعدگی شرکت کنندگان به طور متناوب با مرحله ماه هماهنگ می شود، و قاعدگی درست قبل از ماه کامل یا ماه هلال اتفاق می افتد.
تجزیه و تحلیل داده های مربوط به زنان با استفاده از یک برنامه تلفن هوشمند ردیابی دوره، ارتباط بین شروع خواب، قاعدگی و مرحله ماه را جستجو کرد. قاعدگی و فاز ماه همبستگی نداشتند. با این حال، کسانی که عادت ماهیانه بودند و زمانی که بیش از نیمی از ماه کامل بود زودتر از همیشه شروع به خواب رفتن کردند. زنانی که چرخه آنها زمانی شروع می شود که ماه کمتر از نصف باشد به طور کلی خواب بدتری دارند.
تحقیقات مقایسه اثرات مرحله ماه بر خواب بین جنسیت کمیاب است. با این حال، چند مطالعه یافته های قابل توجهی دارند .
در مطالعه دیگری که به مقایسه الگوهای خواب مرحله قمری و خواب انجام شده است، شرکت کنندگان زن زمانِ خواب را کاهش دادند. و خواب مرحله 4 و خواب رِم کمتری در ماه کامل داشته اند. شرکت کنندگان مرد میزان خواب رِم را در ماهِ کامل افزایش داده بودند. مطالعات دیگر تفاوت های اندکی را در معیارهای خواب زنان و مردان در ماه کامل نشان داده است، اما نتایج اغلب متناقض است.
چه کار کنیم؟
با این که سوال‌ها پاسخ‌داده نشده‌ی زیادی در مورد تاثیر ماه بر خواب انسان وجود دارد ولی به نظر می‌رسد افرادی که مشکلات خواب دارند با کشیدن پرده‌ها به منظور قطع کردن این نور، می‌توانند تا حدودی راحت‌تر و بهتر بخوابند؛ چرا که ساعت درونی انسان زمانی که محرک بیرونی نداشته باشیم، میتواند بهتر کار کند.
ما انسانها فکر می‌کنیم که با ایجاد نورهای مصنوعی و کنترل آنها توانسته‌ایم تمام محرک‌هایی که بر روی خواب ما تاثیر می‌گذارند را تحت تسلط خودمان دربیاوریم ولی به نظر می‌رسد که این فکر غلط است و ما تحت تاثیر ساده‌ترین نیروها هستیم و ماه بر روی خواب ما تاثیر می‌گذارد.
نکاتی برای بهتر خوابیدن
در حالی که تحقیقات قابل توجهی وجود دارد که نشان می دهد فاز ماه ممکن است بر روی خواب تأثیر بگذارد، اما چیزهای زیادی در مورد این موضوع نمی دانیم.
ساعت بدن خود را کوک کنید
بیداری توسط یک ساعت زیستی تنظیم می‌شود. بسیاری از فرآیندهای بدن انسان (مثل دما و ترشح هورمونها) با یک دوره فیزیولوژیک تقریباً 24 ساعته تنظیم میگردد شرط لازم برای داشتن یک خواب خوب همراهی با این ساعت زیستی است. توصیههای که در این زمینه وجود دارد عبارتند از:
- هر روز صبح در یک ساعت مشخص بیدار شوید. این کار به تنظیم ساعت زیستی کمک میکند و پس از مدتی شما در ساعت مشخصی میخوابید و بیدار میشوید.
- میزان نیاز خود به خواب را مشخص نمایید. نیاز به خواب در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد برای سرحال شدن باید 9 ساعت بخوابند. برخی دیگر نیاز به 6 ساعت خواب دارند. اکثر افراد به حدود 7 تا 8 ساعت خواب نیازمندند.
- از خستگی غافل نشوید و زمانی به رختخواب بروید که احساس خستگی میکنید.
- در طول روز و بخصوص در ساعات بعدازظهر در معرض نور آفتاب قرار بگیرید. مواجهه با نور در ساعات بیداری به تنظیم ساعت زیستی کمک میکند.
- از خوابیدن در ساعات عصر خودداری کنید.
- اگر ظرف مدت 20 تا 30دقیقه پس از رفتن به اتاق خواب، همچنان در شروع خواب مشکل داشتید، به اتاق دیگری بروید و کار دیگری ( مانند مطالعه یا گوش دادن به رادیو) انجام دهید تا زمانی که کاملا خواب‌آلود شوید
بهداشت خواب یکی از راههای بسیار مناسب و مفید برای داشتن یک خواب خوب است. این شامل تنظیم محیط اتاق خواب و تمرین رفتارهای خاصی برای رسیدن به خواب موفق است. موارد ساده مانند تاریک بودن اتاق خواب ، محدود کردن کافئین ، پرهیز از نور آبی و حفظ برنامه خواب می تواند کمک زیادی به شما کند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.