توانایی فرد در دیدن جهان عینی، جدا از دیدگاه خود، بحثی جدی در فلسفه و علوم اعصاب است. وقتی که یک فرد به دلیل زاویه دید خود، درک متفاوتی از ماهیت واقعی یک شیء دارد، چه اتفاقی می افتد؟ به عنوان مثال، هنگامی که یک سکه دایره ای چرخانده شده به سمت شما، به عنوان یک شیئ بیضی شکل به نظر می رسد.
دیدگاه کلاسیک این است که مغز، تصویری را که به شبکیه برخورد می کند، تغییر می دهد و نقش زاویه دید را خنثی می کند. این بدان معنی است که مغز شیء را به شکل واقعی خود نشان می دهد – مثلا در حالت ذکر شده، به شکل یک دایره.
محققان آزمایشگاه Perception and Mind در جانس هاپکینز در بالتیمور، MD، این نظریه را مورد بررسی قرار داده اند.
آنها یک سری آزمایشات را انجام دادند تا دریابند که چگونه افراد اشیاء را در شرایط مختلف تشخیص می دهند. آنها پیشنهاد می کنند که نمایان کردن شیء توسط مغز، شامل چگونگی درک شخص از آن است – آنها نتیجه می گیرند که شخص نمی تواند شیئی را به روشی ببیند که کاملاً مستقل از دیدگاه و زاویه دید آنها باشد.
یافته های آنها فرضیات قبلی را در فلسفه، روانشناسی و علوم اعصاب ادراک به چالش می کشد.
آزمایش تجربی یک ایده فلسفی
درک یک شخص از دنیای پیرامون، خود فرآیندی پیچیده است که به مراتب فراتر از طول موجهایی از نور است که به چشم برخورد می کنند. این شامل پردازش های چند جانبه توسط مغز است و آنچه که ما شخصاً قبلاً دیده ایم و آنچه را که از قبل در مورد جهان پیرامون خود تجربه کرده ایم، نحوه درک را تحت تأثیر قرار می دهد.
این که زاویه دید و چشم انداز ما، درک ما را از آن شیئ تحریف می کند، در واقع یک بحث طولانی در فلسفه از دیرباز بوده است. همانطور که تحقیقات بیان می کنند، ما هرگز از تأثیر منظری که جهان را مشاهده می کنیم، نمی توانیم فرار کنیم.
چز فیرستون، استادیار روانشناسی و علوم مغزی و مدیر آزمایشگاه perception and mind اذعان می دارد: “این سؤال درباره تأثیر دیدگاه شخصی بر نحوه ادراک، موضوعی است که فیلسوفان قرنها در مورد آن به بحث می پرداخته اند.”
فیرستون و تیمش در حال تحقیق هستند که آیا مغز یک شیء را براساس چگونگی مشاهده شخص (دیدگاه آنها) نشان می دهد و این بر درک اشیاء توسط شخص تأثیر می گذارد، حتی وقتی فرد می داند شکل واقعی شیء متفاوت است؟
محققان برای آزمایش این ایده، نه آزمایش جداگانه انجام دادند، هفت مورد اول شامل اشیاء نشان داده شده توسط رایانه و دو مورد آخر با استفاده از اشیاء در دنیای واقعی که در شرایط طبیعی مشاهده می شوند.
بیضی یا دایره ای؟
بیشتر آزمایشات دارای سکه هایی بودند که به صورت دایره ای نشان داده می شدند (به صورت دایره قابل تشخیص هستند)، بیضی شکل (بلافاصله به عنوان بیضی قابل تشخیص می باشند)، یا یک سکه دایره ای به گونه ای چرخانده می شود که به نظر می رسد شبیه به سکه بیضی شکل است.
در اولین آزمایش، محققان یک سری تصاویر را به شرکت کنندگان نشان دادند و از آنها خواستند تا تعیین کنند که کدام سکه بیضی شکل یا دایره ای به نظر می رسد.
آزمایش های بعدی شامل سکه هایی با اندازه های مختلف، تغییر در نحوه چرخش، تعداد سکه ها و حرکت سکه ها بود. آزمایش های دیگر شامل تغییرات در اشکال مختلف بود.
در آزمایش های نهایی، شرکت کنندگان در جلوی یک صفحه نمایش واقعی قرار داشتند که حاوی سکه های چوبی بود و محققان از آنها خواستند که مکان سکه بیضی را نشان دهند.
ما نمی توانیم از تأثیر زاویه دید خود بر درک ما از جهان پیرامون فرار کنیم
نتایج نشان داد وقتی محققان سکه های مدور کج شده را همزمان با سکه های بیضی شکل به شرکت کنندگان ارائه می دهند، زمان پاسخ آنها به طور چشمگیری کاهش می یابد. این در شرایطی بود که سکه ها هنوز حرکت می کردند یا در حال حرکت بودند و داوطلبان، آنها را در صفحه کامپیوتر یا در حالت واقعی می دیدند.
این واقعیت که حواس افراد توسط سکه های کج منحرف شده است نشان می دهد که مغز آنها سکه کج شده را به شکل بیضی میبیند، نه به عنوان جسم دایره ای که در واقعیت وجود دارد. همه آزمایشات نتایج مطابق با این ایده را تأیید کردند.
نتایج حاکی از آن است که افراد نمی توانند هویت واقعی یک شیء را از نحوه مشاهده آن جدا کنند.
خورخه مورالز، نویسنده اصلی، در آزمایشگاه Perception & Mind توضیح می دهد: “رویکرد ذهنی ما به جهان با ما باقی می ماند. حتی وقتی که سعی می کنیم جهان را به همان شکلی که هست درک کنیم، نمی توان دیدگاه خود را کاملاً دور انداخت.”
این مطالعه همچنین نشان می دهد که محققان می توانند ایده های مربوط به فلسفه را به صورت تجربی آزمایش کنند و این اولین آزمایش از چندین آزمایش دیگر است که ما برای شناخت بهتر از درک انسان روی آن کار کرده ایم.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Medical News Today
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).