تغییرات بسیار کوچک در ساختار میکروسکوپی مغز انسان ممکن است بر نحوه پاسخ بیماران به روش های نوین، مانند تحریک الکتریکی مغز برای مشکلات عصبی، تأثیر بگذارد.
اکنون، تیمی به سرپرستی محققان Imperial College London امپریال کالج لندن، شواهدی ارائه می دهند که چرا برخی از بیماران بهتر از دیگران به این نوع روش جدید، واکنش نشان می دهند – به دلیل ساختار متفاوت بافت مغزی آنها.
آنها دریافتند که تفاوت در ترکیب ماده سفید مغز – بافتی که در اعماق مغز وجود دارد و سرشار از شاخه های سلولهای عصبی است – باعث تفاوت در پاسخ به این نوع روش می شود. این تحقیقات نشان داد افرادی که ارتباطات بیشتری در مناطقی که توسط تحریک الکتریکی، تحریک می شوند، دارند، به احتمال زیاد بهتر به درمان پاسخ می دهند.
طبق گفته این تیم، یافته ها، که در مجله Brain منتشر شده است، می تواند به شخصی سازی تحریک الکتریکی غیر تهاجمی مغز کمک کند، این روش درمانی برای بیمارانی که احتمالاً پاسخ بهتری خواهند داد، بیشتر مورد هدف قرار می گیرد.
دکتر لوسیا لی، مدرس بالینی عصب شناسی در گروه علوم مغزی امپریال کالج لندن، و نویسنده اصلی این تحقیق، اظهار داشت: “با وجود همه بحث های فعلی در مورد تحریک مغز برای تغییر فعالیت مغز، مهم است که درک کنیم از این روش در کلینیک، چگونه با توجه به ویژگی های افراد مختلف استفاده کنیم”.
وی ادامه داد: مشکلات ساختاری ماده سفید، ویژگی طیف وسیعی از شرایط عصبی مختلف است. مطالعه ما گامی به سوی استفاده شخصی تر از تحریک مغز است که با استفاده از این تکنیک نتایج را بهبود می بخشد.”
در این مطالعه، محققان 24 کنترل و 35 بیمار را که در اثر آسیب دیدگی مغزی متوسط یا شدید (TBI) بهبود می یابند، بررسی کردند. شرکت کنندگان در حالی که مقادیر کمی از جریان الکتریکی را از طریق الکترودهای روی سطح پوست سر دریافت می کردند، یک تسک را در داخل یک اسکنر MRI انجام دادند.
آنها دریافتند که شرکت کنندگان سالم که تحریک مغز دریافت کرده اند، نسبت به زمانی که هیچ تحریکی دریافت نکرده اند، در انجام تسک، عملکرد بهتری داشتند. برای بیمار مبتلا به TBI، عملکرد در پاسخ به تحریک به طور گسترده ای متفاوت است.
با این حال، هنگامی که آنها اسکن MRI را تجزیه و تحلیل کردند، دریافتند که آن دسته از شرکت کنندگانی که ماده سفید مغز آن ها در نواحی که تحریک دریافت کرده بود، بسیار به هم متصل بود و ارتباطات قوی تری داشت، بهترین پاسخ را به درمان دادند، و کسانی که مناطق آسیب دیده یا ارتباطات ماده سفید کمتری داشتند، پیشرفت کمتری نشان دادند.
آنها همچنین دریافتند که تحریک مغز تا حدودی می تواند برخی از ناهنجاری های عملکرد مغز ناشی از TBI را نیز از بین ببرد.
این تیم تاکید می کند، کار بیشتری برای تأیید یافته ها لازم است، تحریک مغز می تواند برای بهبود سایر بیماریهای عصبی با فعالیت غیرطبیعی مغز، مانند زوال عقل به اثبات برساند.
دکتر لی توضیح داد: “ما دریافتیم که افرادی که دارای پیوندهای ماده سفید بیشتری در مغزشان هستند با تحریک، بهتر شده اند.” “این ممکن است دلیل مهمی باشد که مطالعات قبلی نشان داده اند که برخی از افراد سود بیشتری از تحریک می برند، و این بدان معنی است که می توانیم از روش تحریک مغز به روشی شخصی تری استفاده کنیم.”
به گفته محققان، این تحقیق به حدی محدود است که فقط یک نوع رفتار شناختی را مورد بررسی قرار داده است و برای نشان دادن اینکه آیا این یافته ها بیشتر کاربرد دارد، باید در انواع دیگر رفتارها تکرار شود. علاوه بر این، آنها فقط یک منطقه از مغز را تحریک می کنند، بنابراین آنها نمی دانند که آیا این اثرات مختص این منطقه هستند یا اینکه می توانند مناطق دیگر را تحریک کنند.
دکتر لی توضیح می دهد که این تیم در حال حاضر، بر روی مطالعات بزرگتر با شرکت کنندگان بیشتر تمرکز خواهند کرد تا بررسی کنند چه عوامل دیگری بر پاسخ فرد به تحریک مغز تأثیر می گذارند. آنها همچنین این تکنیک را در سایر شرایط با ناهنجاری در فعالیت های مغزی به کار می برند تا ببینند آیا می توانند فعالیت را تغییر داده و عملکرد مغز را بهبود ببخشند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد اختلالات عصبی و روش های نوین بهبود، مانند تحریک الکتریکی مغز، به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.