محققان دانشگاه اورگان گزارش دادند، کودکان قبل از سومین سال تولد خود، مانند بزرگسالان الگوهای فراکتال بینایی را ترجیح می دهند. این کشف در میان کودکان بزرگ شده در دنیای هندسه اقلیدسی، مانند خانه هایی با اتاقهایی که با خطوط مستقیم ساخته شده اند و به صورت ساده تکرار نشده اند، ظهور کرده است.
فراکتال (Fractal) ساختاری هندسی است که با بزرگ کردن هر بخش از این ساختار به نسبت معین، همان ساختار نخستین به دست می آید. به گفتاری دیگر فراکتال ساختاری است که هر بخش از آن با کل‌اش همانند است. فراکتال از دور و نزدیک یکسان دیده می‌شود. به این ویژگی خودهمانندی گویند.
“بر خلاف انسانهای اولیه که خارج از خانه در ساوانا زندگی می کردند، انسانهای امروزی بیشتر عمر اولیه خود را در داخل این سازه های ساخته شده توسط انسان می گذرانند. بنابراین، از آنجا که کودکان به شدت در معرض این الگوهای فراکتال طبیعی، پیچیدگی کم تا متوسط قرار ندارند، این اولویت باید از چیزی نشأت گرفته باشد که زودتر از این زمان رشد کرده یا ممکن است ذاتی باشد.”
تیم تحقیقاتی کشف کرد که چگونه تفاوت های فردی در سبک های پردازش، ممکن است روند روان بودن فراکتال را به حساب آورد. تحقیقات قبلی حاکی از آن بود که چنین ترجیحی توسط عوامل محیطی و رشد در طول عمر ایجاد می شود.
در این مطالعه، محققان شرکت کنندگان – 82 بزرگسال، 18 تا 33 ساله و 96 کودک، 3 تا 10 ساله – را در معرض تصاویر الگوهای فراکتال، دقیق و آماری قرار دادند که از لحاظ پیچیدگی در صفحه های رایانه وجود دارد.
فراکتال های دقیق بسیار مرتب شده اند به طوری که همان الگوی اساسی دقیقاً در هر مقیاس تکرار می شود و ممکن است دارای تقارن فضایی مانند آنچه در دانه های برف دیده می شود، باشد.
در مقابل، فراکتالهای آماری در ابعادی به روشی مشابه اما نه دقیق تکرار می شوند و دارای تقارن مکانی نیستند، همانطور که در خط ساحلی، ابرها، کوهها، رودخانه ها و درختان دیده می شود. هر دو شکل در هنر در بسیاری از فرهنگ ها ظاهر می شود.
“هنگام مشاهده الگوها، افراد از میان جفت تصویرها، تصویری را انتخاب می کنند که از نظر پیچیدگی متفاوت است. هنگام بررسی دقیق الگوهای فراکتال، انتخاب شامل جفت های مختلفی از عکس های دانه برف مانند یا شاخه های درخت است. برای فراکتال های آماری، انتخاب شامل انتخاب بین جفت تصاویر ابر مانند است.
“از آنجا که افراد تعادل سادگی و پیچیدگی را ترجیح می دهند، ما به دنبال تأیید این موضوع بودیم که مردم پیچیدگی کم تا متوسط را در الگوهای تکراری آماری ترجیح می دهند و وجود نظم در الگوهای تکرار دقیق اجازه تحمل و ترجیح پیچیدگی الگوهای بیشتری را می دهد.
اگرچه تفاوت هایی در ترجیحات بزرگسالان و کودکان وجود داشت، روند کلی مشابه بود. الگوهای دقیق با پیچیدگی بیشتر ترجیح داده می شوند، در حالی که اولویت الگوهای آماری در پیچیدگی کم متوسط به اوج می رسد و سپس با پیچیدگی اضافی کاهش می یابد.
در مراحل بعدی، تیم توانست این احتمال را که استراتژی های ادراکی یا تعصبات مربوط به سن باعث ترجیحات مختلف شده است، رد کند.
“تنظیمات ما برای فراکتال قبل از تولد سوم ما تنظیم شده است، که نشان می دهد سیستم بینایی ما برای پردازش بهتر این الگوها که از نظر ماهیت بسیار شایع هستند، تنظیم شده است.”
تجربه زیبایی از مشاهده فراکتال های طبیعت دارای مزایای بالقوه زیادی است، از کاهش استرس گرفته تا خستگی ذهنی.
“طبیعت این مزایا را به صورت رایگان فراهم می کند، اما ما به طور فزاینده ای خود را در محاصره مناظر شهری عاری از فراکتال می بینیم.” “این مطالعه نشان می دهد که استفاده از فراکتال در محیط های شهری می تواند از همان سنین پایین مزایای آن را فراهم کند.”
محققان از طرح های الهام گرفته از فراکتال برای ایجاد کاشت چشم جهت درمان تخریب ماکولا استفاده می کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر به مؤسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Kelly E. Robles et al. A shared fractal aesthetic across development, Humanities and Social Sciences Communications (2020). DOI: 10.1057/s41599-020-00648-y