دانشمندان شواهد زیادی را در رابطه با ورزش و سلامت مغز جمع آوری کرده اند، که برخی تحقیقات نشان می دهند تناسب اندام حتی ممکن است باعث بهبود حافظه شود. اما هنگام ورزش چه اتفاقی می افتد؟ تحقیقات جدید UT که نقشه برداری از تغییرات مغز پس از یک سال تمرین هوازی را انجام داده، یک روند مهم بحرانی را کشف کرده است: ورزش باعث افزایش جریان خون به دو ناحیه کلیدی مغز در ارتباط با حافظه می شود. این مطالعه نشان داد که این جریان خون می تواند حتی به افراد مسن که مشکل حافظه دارند، کمک کند تا شناخت را بهبود ببخشند، یافته ای که دانشمندان می گویند می تواند تحقیقات آینده در مورد بیماری آلزایمر را هدایت کنند و تحت تأثیر قرار دهد.
دکتر بینو توماس، دانشمند ارشد تحقیقاتی UT در حوزه تصویربرداری عصبی توضیح می دهد: “شاید ما روزی بتوانیم دارویی یا روشی را ایجاد کنیم که با خیال راحت جریان خون را در این مناطق مغز هدف قرار دهد.” “اما ما تازه شروع به کار با ترکیبی از راهکارهای مناسب برای پیشگیری یا به تأخیر انداختن علائم بیماری آلزایمر، کرده ایم. چیزهای بیشتری در مورد مغز و پیری وجود دارد.”
جریان خون و حافظه
این مطالعه، در ژورنال بیماری آلزایمر منتشر شده است. تغییرات در حافظه طولانی مدت و جریان خون مغزی در 30 شرکت کننده را اثبات کرد، که هر یک از آنها 60 ساله یا مسن تر با مشکلات حافظه بودند. نیمی از آنها تحت 12 ماه تمرین هوازی قرار گرفتند. بقیه فقط تمرینات کششی داشتند.
گروه تمرين بعد از يك سال 47 درصد بهبود در نمرات حافظه را در مقايسه با حداقل تغيير در افراد شركت كننده نشان داد. تصویربرداری مغزی از گروه ورزش، که در آغاز و پایان مطالعه در حالت استراحت انجام گرفته است، نشان دهنده افزایش جریان خون به قشر سینگولات قدامی و هیپوکامپ – مناطق عصبی است که نقش مهمی در عملکرد حافظه دارند، بود.
مطالعات دیگر مزایایی را برای بزرگسالان از نظر شناخت طبیعی در یک برنامه ورزشی ثبت کرده اند، از جمله تحقیقات قبلی از توماس که نشان می دهد ورزشکاران سالخورده نسبت به بزرگسالان مسن تر جریان خون بهتری در قشر دارند. اما تحقیقات جدید بسیار مهم است زیرا باعث بهبودی در دوره طولانی تر در بزرگسالان در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر می شود.
توماس می گوید: “ما نشان داده ایم که حتی وقتی عملکرد حافظه شما کاهش می یابد، می توانید با افزودن تمرین هوازی به سبک زندگی خود، کاری در مورد آن انجام دهید.”
شواهد
جستجو برای مداخلات زوال عقل به طور فزاینده ای افزایش می یابد: بیش از 5 میلیون آمریکایی به بیماری آلزایمر مبتلا هستند و پیش بینی می شود این تعداد تا سال 2050 سه برابر شود.
تحقیقات اخیر به دانشمندان کمک کرده است که درک بیشتری در مورد پیدایش مولکولی این بیماری داشته باشند. از جمله کشف سال ۲۰۱۸ از موسسه مغز Peter O’Donnell Jr. UT Southwwest که در حال تلاش برای تشخیص این بیماری قبل از بروز علائم است. با این حال، میلیاردها دلار برای تحقیق در مورد چگونگی پیشگیری یا کند شدن زوال عقل هزینه شده ولی هنوز روشی برای تشخیص زودهنگام آن عملی نشده است.
دانشمندان UT در میان بسیاری از تیمها در سراسر جهان در تلاشند تا تعیین كنند كه آیا ورزش مداخله خوبی است. شواهد در حال افزایش است که حداقل می تواند نقش کمی در تأخیر یا کاهش خطر ابتلا به آلزایمر داشته باشد.
به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2018 نشان داد، افرادی که سطح آمادگی کمتری دارند، بدتر شدن فیبرهای عصبی حیاتی در مغز به نام ماده سفید را تجربه می کنند. مطالعه ای که سال گذشته منتشر شد، نشان داد که ورزش با کاهش وخامت هیپوکامپ مرتبط است.
با توجه به اهمیت جریان خون، توماس می گوید ممکن است روزی در ترکیب با سایر راهکارها برای حفظ عملکرد مغز در افراد دارای نقص خفیف شناختی استفاده شود.
توماس می گوید: “جریان خون مغزی بخشی از این معما است و ما باید به این معما کاملا پی ببریم.”
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Brain Perfusion Change in Patients with Mild Cognitive Impairment After 12 Months of Aerobic Exercise Training. Journal of Alzheimer’s Disease, 2020
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز است و از سال 2014 در زمینه پژوهش های علوم اعصاب فعالیت دارد. وی در بهبود و ارتقا عملکرد های عصب روانشناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب با تیم روانپزشکان، روانشناسان، نورولوژیست ها، کاردرمانگر ها و گفتاردرمانگر های کلینیک سلامت مغز همکاری دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. همچنین به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش های او را در Google Scholar دنبال کنید.